Het is de meest voorkomende vorm van mensenhandel: seksuele uitbuiting. Slachtoffers worden gedwongen seksuele diensten te verlenen tegen betaling, met traumatiserende gevolgen. Gepersonaliseerde interventies voor daders moeten dat voorkomen.
Dat adviseert de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen in een nieuw rapport.
Op basis van CBS-gegevens en rechtszaken deed Nationaal Rapporteur Conny Rijken met haar team onderzoek naar 630 daders die tussen 2008 en 2017 veroordeeld zijn voor binnenlandse seksuele uitbuiting. Over hen wisten we eigenlijk maar weinig. “Dit was nog ontbrekende informatie. Ik ben blij dat we nu ook dit stukje van de puzzel kunnen leggen”, zegt Rijken tegen LINDA.
Inzicht in de kenmerken van de daders moet ervoor zorgen dat er speciale interventies kunnen worden ontwikkeld, legt de Nationaal Rapporteur uit. Daarvoor kan worden ingespeeld op de risicofactoren voor criminaliteit. Daders van seksuele uitbuiting blijken veel hoger op deze risicofactoren te scoren dan de meeste criminelen, vond Rijken in haar onderzoek – met name de zogenoemde ‘continue plegers’.
Onderzoek: daders van seksuele uitbuiting en mensenhandel vaak jonger dan 25
Onder de risicofactoren vallen bijvoorbeeld vroegtijdig schoolverlaten, een instabiele thuissituatie en een criminele omgeving. Van de continue plegers heeft slechts 14 procent een startkwalificatie (een diploma havo, vwo of mbo niveau 2 of hoger) als hij 23 jaar is. “En 100 procent van deze groep heeft een criminele omgeving. Dan zijn de zussen of broers bijvoorbeeld ook betrokken bij mensenhandel.”
Ook hebben de daders vaak te maken met veranderingen in het huishouden, waardoor ze geen goed sociaal vangnet hebben. “Ze zitten in een lastig parket”, weet Rijken. “Misschien dat ze zich daarom wenden tot zwaardere criminaliteit. Eén op de vier pleegt ook opnieuw mensenhandel. Dat is wel echt opvallend.”
Het inzicht in de omgeving, achtergrond en het gedrag van daders biedt handvatten voor vervolgstappen, hoopt de Nationaal Rapporteur. “We kunnen nu meer gericht kijken waar we op moeten letten om te voorkomen dat mensen nog een keer mensenhandel plegen – en daarmee ook dat er opnieuw slachtoffers vallen. Je kunt bij jonge mensen bijvoorbeeld denken: we gaan erop inzetten om alsnog een startkwalificatie te behalen zodat ze toegang hebben tot werk en minder snel terugvallen op crimineel gedrag.”
In het verslag worden aanbevelingen gedaan aan de regering. “Nu is het aan andere experts, bijvoorbeeld van reclassering en het OM, om daarmee aan de slag te gaan en interventies aan te passen.”
Minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting doen bijna nooit aangifte
