Dat betogen de advocaten van Bureau Clara Wichmann maandag voor de rechtbank van Den Haag.

Staat discrimineert

De vrouwenrechtenorganisatie eist samen met DeGoedeZaak mede namens 7000 burgers dat de overheid zorgt voor gratis anticonceptie. Volgens de eisers is het een kwestie van gelijkwaardigheid. Ze vinden dat de overheid onrechtmatig handelt door vrouwen verantwoordelijk te maken voor de kosten.

“Het is onrechtvaardig, aangezien dit een zaak van vrouw en man is en zelfs van de hele maatschappij”, aldus de raadslieden van Bureau Clara Wichmann, die in hun argumenten ondertekende verdragen en artikel 1 van de Grondwet aanhalen. Ze noemen het “betreurenswaardig” dat ze de Staat in 2021 in een rechtszaak moeten wijzen op het feit dat anticonceptie “een zaak voor iedereen is”.

Politieke kwestie

De overheid is het niet eens met de redenatie van de eisers. Volgens de advocaat van de Staat is het vergoeden van anticonceptie “bij uitstek een politieke kwestie” en zou de rechter daar niet over moeten beslissen.

De Staat beaamt wel dat de beschikbaarheid van anticonceptie zeker belangrijk is voor de gelijkheid tussen man en vrouw, maar vindt ook dat het met de toegang wel goed zit in Nederland. “De kosten zijn dusdanig laag dat de burger ze zelf kan dragen.” Gemiddeld kost de anticonceptiepil 13,95 per kwartaal, becijfert de advocaat. Een spiraal, die tot vijf jaar werkzaam is, kost tussen de 49 en 160 euro. Mannen en vrouwen kunnen bovendien samen beslissen de kosten te dragen.

Principiële zaak

Voor de eisers is gratis anticonceptie een principiële zaak. Ze stellen dat het recht op zelfbeschikking wordt aangetast. Doordat vrouwen dankzij anticonceptie “baas in eigen buik” zijn, kunnen ze immers gemakkelijker deelnemen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs. “Anticonceptie gaat daarom de gehele samenleving aan.” Voor ongeveer één op de tien vrouwen zouden de kosten wel degelijk een probleem zijn.

Anticonceptie zat jarenlang in het basispakket van zorgverzekeringen. In 2011 werd het daar uitgehaald, omdat er geen medische noodzaak voor zou bestaan. Meisjes onder de achttien jaar krijgen momenteel de pil wel vergoed. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil anticonceptie weer in het basispakket. Het demissionaire kabinet vindt zo’n inhoudelijke wijziging echter een zaak voor het volgende kabinet.

Politieke speelbal

Bureau Clara Wichmann wijst erop dat het stelsel de afgelopen decennia al zes keer is gewijzigd. Als de rechter een principiële uitspraak zou doen, dan zou anticonceptie geen “politieke speelbal” meer zijn. De Staat mag wat de eisers betreft zelf weten op welke manier ze de vergoeding regelen. “Maar op dit moment wordt er gediscrimineerd en wij vragen die situatie op te heffen.” De uitspraak vindt plaats op 6 oktober.

Lees ook
Jongeren willen gratis anticonceptie en voorlichting over grenzen aangeven