Er komt dus een nieuwe zedenwet. Wat is de belangrijkste verandering?

Iva Bicanic: “Het opheffen van de tweedeling tussen het misdrijf verkrachting en seksuele interactie tegen de wil.”

Hoe lang is de gemiddelde wachttijd als je aangifte hebt gedaan of wil doen van seksueel geweld, voordat je zaak in behandeling wordt genomen?

“Er zijn 700 zedenrechercheurs in Nederland. Zij doen belangrijk, zwaar werk met enorme toewijding. Maar de afgelopen tien jaar is de manier van opsporing veranderd. De rechercheurs moeten veel meer en uitgebreider sporenonderzoek doen om een zaak rond te krijgen. Nu moeten ze bijvoorbeeld telefoons en computers leegtrekken op zoek naar bewijs: beelden van het misbruik, appjes, berichten op social media, enzovoorts. De werkbelasting per zaak is toegenomen, waardoor er soms zaken een á twee jaar blijven liggen. Niet alleen voor slachtoffers onverteerbaar, ook zedenrechercheurs zitten hiermee in hun maag. Zij willen niets liever dan  zaken oplossen, maar het ontbreekt hen simpelweg aan tijd en mankracht.”

Verschillende organisaties vrezen voor nog langere wachttijden. Hoe kan dit?

“Door deze nieuwe wet verlaag je de drempel om aangifte te doen. Vroeger zou iemand die tijdens het misbruik uit angst misschien niks deed geen aangifte doen, vanwege de kleine kans op vervolging. Nu is die mogelijkheid er wel en krijg je dus meer aangiftes. Vervolgens moeten al die extra zaken onderzocht gaan worden. Maar zonder extra geld en personeel voor de zedenpolitie, maar ook voor het Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers geholpen worden, gaat dit simpelweg niet.”

“Op papier is de nieuwe wet fantastisch. Een doorbraak voor mensen- en vrouwenrechten, omdat de lichamelijke integriteit en seksuele autonomie voorop staat. Maar ik ben bang dat we veel mensen zullen gaan teleurstellen. Sterker nog: het duurt straks nog veel langer dan nu voor een zaak in behandeling wordt genomen en onderzocht. Dat moeten we principieel niet willen.”

Wat bedoel je precies met ’teleurstellen’?

“Misbruik is verraad. Als wij als overheid zeggen: we beschermen jou middels deze wet en vervolgens kunnen we deze belofte niet waarmaken, dan kan dat schadelijk zijn voor het zedenslachtoffer. Dat heet secundaire victimisatie.”

“Slachtoffers kunnen ook het geloof in de rechtsstaat verliezen. Idealiter wil je zo snel mogelijk aangifte doen, medische én psychologische hulp krijgen en weer verder kunnen met je leven. Maar als we slachtoffers zo lang laten wachten, slaan we de plank totaal mis.”

Daarbij, als dat geld en die extra mensen er niet komen, loop je ook nog het risico op burn-out bij de zedenrechercheurs, die alleen maar meer zaken op hun bordje krijgen. Dan zijn we nog verder van huis. Ik vind het zelfs onethisch als de nieuwe wet wordt ingevoerd zonder extra financiering voor de zedenpolitie.”

Wat moet er gebeuren?

“We hebben nog twee jaar voor de wet wordt geïmplementeerd. Ik hoop dat deze signalen worden opgepakt en serieus genomen. We moeten staan voor de slachtoffers: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Anders is het opnieuw verraad.”