Vliegen staat in het in het teken van series kijken, de vacay voorbespreken én – helaas – oren die dichtklappen. Soms behoorlijk pijnlijk. Daarom vragen wij KNO-arts Maarten van Loon hoe je ze het beste openhoudt.
Kun je je oren ‘openblazen’? Of is dat gevaarlijk – wat sommige mensen beweren?
Dat je oren dichtgaan tijdens het vliegen, heeft allemaal te maken met de druk van het oor en de stand van het trommelvlies. “Het trommelvlies is een dun vel dat de luchttrillingen van geluid opvangt en doorgeeft aan de gehoorbeentjes en het middenoor. Daarachter zit lucht, zodat het vlies vrij kan bewegen”, legt Van Loon uit. Bij het stijgen en landen is er een andere luchtdruk, waardoor de druk aan de binnen- en buitenkant van je oor verschilt. “Het trommelvlies wordt dan als het ware naar buiten gedrukt of naar binnen gezogen en dat geeft die druk op je oren.”
Dat gevoel kan heel naar zijn en soms pijnlijk. “De druk achter het trommelvlies moet hetzelfde zijn als de druk buiten het oor. In het vliegtuig is die druk anders dan op zeeniveau. Dit verschil moet opgeheven worden; als de druk aan de binnenkant van je oor omlaag gaat, moet dat aan de buitenkant ook – en andersom. Het middenoor wordt belucht van binnenuit, via de buis van Eustachius, die in verbinding staat met de neus. Dat gebeurt normaal automatisch, maar als de drukverschillen groot zijn, zoals in een vliegtuig, kan er een drukverschil ontstaan en dat veroorzaakt pijn.
Daarnaast kan de andere stand van het trommelvlies invloed hebben op het gehoor. Mensen kunnen een hol gehoor ervaren (alsof ze onder water zijn) of horen minder goed.”
Standaard een pak kauwgom mee voor tijdens de vlucht? Dan ben je lekker bezig. Het is belangrijk om er in de lucht voor te zorgen dat de beluchting goed blijft, vertelt Van Loon. Help de buis een handje door te kauwen of slikken; zo gaat de buis open en dicht. “Krijg je pijn? Dan kun je je neus dichthouden en via je neus blazen, zo klaar je je neus. De druk komt dan weer in evenwicht.”
Het ‘openblazen’ van je neus is niet schadelijk, hoewel dat soms wel wordt gedacht. Je kunt je trommelvlies er niet mee kapot maken. “Je voorkomt pijn als je dit vaker doet tijdens een vlucht. Wacht je te lang, dan wordt het drukverschil te groot en lukt het niet meer om het via deze manier op te lossen. Doe het als je al een beetje drukverschil voelt.”
Aan mensen die veel last hebben of snotterig zijn, adviseert Van Loon vooraf een neusspray te gebruiken. “Die zorgt ervoor dat de neus vanbinnen wat meer gaat openstaan en dat de conditie van de buis van Eustachius optimaal is om de drukverschillen op te vangen.”
Hoeveel pijn je ervaart, ligt aan de bouw van het hoofd en de grootte van je beluchtingsbuis. “Ondanks deze adviezen zijn er altijd mensen die gevoelige oren hebben en veel last ervaren. Het betekent dan niet dat je oren kapot zijn. Ook is de oordruk een tijdelijk probleem en niet schadelijk op lange termijn. Het oor heeft veel pijnzenuwen, waardoor het wel zo kan voelen.” Eenmaal geland is de druk meteen of na zo’n twee uur weer normaal, daar hoef je niks voor te doen. Je vakantie kan dan finally beginnen.
Alvast 'cheersen' op je vakantie? Dit gebeurt er als je alcohol drinkt in het vliegtuig
