Hoezo, 24/7 online? Als je Lieke Mooren (24) nodig hebt, bel je haar maar. Afgelopen maand besluit zij haar smartphone in te ruilen voor een oldskool Nokia. En dat bevalt zo goed, dat ze twijfelt om volledig terug te gaan.
Door de telefoon – inmiddels weer een iPhone – vertelt Lieke aan LINDA.meiden alles over haar maand zonder smartphone.
Lieke is eind 2023 in haar eentje op reis in Portugal, als ze ’s avonds merkt dat ze eindeloos op haar telefoon zit te scrollen. “Na een half uur besefte ik dat ik in die tijd allerlei andere dingen had kunnen doen.” De volgende dag ontmoet ze iemand van haar leeftijd. “Toen we nummers wilden uitwisselen, pakte ze haar Nokia erbij. Verbaasd, maar vooral stiekem jaloers, keek ik naar haar ouderwetse telefoon. Ze inspireerde me om in 2024 een uitdaging aan te gaan: een soort Dry January, maar dan zonder smartphone in plaats van alcohol.”
Voorafgaand aan januari zit Lieke rond de vier uur per dag op haar telefoon. “Ik weet dat dat lager is dan gemiddeld, dus problematisch was mijn telefoongebruik niet. Als freelance journalist gebruik ik mijn smartphone voornamelijk voor werk. Toch merkte ik dat mijn telefoon me, afgezien van voor mijn werk, helemaal niet diende.”
Vastberaden bestelt ze een Nokia met 4G. “Ik dacht eerst dat ik gewoon een oud model uit de kast kon vissen, maar blijkbaar moet je wel een telefoon hebben die aangesloten is op het 4G-netwerk. Ik koos daarom voor de simpelste variant die ik kon vinden.”
In eerste instantie moet ze even wennen aan de nieuwe dumbphone in haar zak. “De ringtone is echt dat typische ouderwetse geluid. Ik wist eerst niet zo goed hoe ik ‘m op stil kon zetten, daarom ging mijn broertje me voor de grap de hele dag bellen. Mensen herkennen het Nokia-geluid vaak nog. Ik heb dan ook genoeg verbaasde blikken gekregen van mensen die zich realiseerden dat ík de eigenaar was van het toestel.”
Redacteur Gaby deed een social media detox: 'Ik ben verslaafd, maar het is fantastisch'
Omdat sms’en volgens Lieke verschrikkelijk is op een oldskool keypad, houdt ze het voornamelijk bij bellen. “Ik heb het geluk dat ik niet in superveel actieve groepschats zit. Vriendinnen vonden het helemaal niet erg om me te bellen of sms’en. De mensen om me heen raakten er al snel aan gewend. Was er een afspraak gemaakt in de groepsapp? Dan werd ik apart nog even ge-sms’t. Dat was misschien wat omslachtig voor anderen, maar het boeide de mensen om mij heen gelukkig niet zo veel.”
Af en toe maken Liekes vrienden een grap over haar smartphoneloze bestaan. “Ik hoorde wel vaker ‘Lieke leest het toch niet’. Toch had ik helemaal niet het gevoel dat ik niet up-to-date was van wat er speelde. Tuurlijk zal ik wel een paar updates van m’n vrienden hebben gemist, maar omdat ik voor mijn werk alsnog met het nieuws bezig ben, was ik via mijn computer wel op de hoogte van de actualiteit.
Sterker nog, ik had opeens de tijd om fatsoenlijk de krant te lezen. Ik kon me meer in onderwerpen verdiepen die me interesseerde en bepaalde zelf wat ik tot me nam.”
Mentaal gezien ervaart Lieke veel voordelen. “Zonder telefoon ontstonden er ineens veel momenten van stilte in de dag. Waar ik die eerder vaker opvulde met mijn smartphone, moest ik ze nu onder ogen komen. Je leert daardoor je eigen ongemak herkennen. Soms ben je moe, of denk je nog na over een gesprek dat je hebt gevoerd. Het geeft je de ruimte om daarop te reflecteren en je dag te verwerken. Ik denk dat dit inzicht – jezelf tijd geven om te mijmeren over het leven – de grootste winst was van de afgelopen maand.”
Na een paar dagen merkt ze ook dat ze beter slaapt. “Ik wist ergens wel dat onze telefoons invloed hadden op onze gezondheid, maar het is toch gek om het echt te ervaren. Ik kon me veel beter focussen, was tijdens het schrijven opeens drie uur verder en had binnen no-time een artikel af.”
Privacy voorop: dít betekenen de drie gekleurde puntjes rechtsboven op je iPhone-scherm
Op momenten dat Lieke normaal gesproken muziek luistert, is het nu stil. “Fietsen en hardlopen vond ik in eerste instantie heel saai zonder muziek, maar uiteindelijk biedt dat ook weer veel ruimte om na te denken. Van verveling word je verbazingwekkend creatief.”
In de trein is ze veel gaan lezen. “Ik kon dan echt verzuipen in een verhaal zonder afgeleid te raken. Apps als Instagram of Spotify miste ik totaal niet. Maar als ik dan eenmaal met de trein was aangekomen op het station, was er wel een app die ik graag wilde gebruiken: Google Maps.”
Voor haar werk is Lieke vaak op verschillende locaties. “Ik zocht daarom van tevoren de treintijden op en probeerde de looproute van Google Maps te onthouden. Dat was niet altijd een succes. Dan vroeg ik iemand op straat de weg of ik belde het thuisfront voor routeaanwijzingen. En ik heb me ook vaak genoeg scheel gestaard op de infoborden met een stadsplattegrond op straat.”
Ook andere praktische zaken, zoals mobiel bankieren of de QR-code in de sportschool scannen, zijn zonder smartphone ineens niet meer vanzelfsprekend. “In de sportschool moest ik een speciale brief aanvragen om binnen te komen. En om te voorkomen dat ik met lege zakken bij de kassa stond, checkte ik iedere ochtend of ik wel de juiste bankpas bij me had en of er genoeg saldo op mijn rekening stond.”
Inmiddels zijn de 31 dagen van Liekes uitdaging voorbij. Toch heeft ze haar smartphone nog niet volledig opgestart. “Het leven met mijn Nokia beviel me eigenlijk wel. Wel wilde ik even checken of ik niemand per ongeluk een maand lang had genegeerd. Daarom besloot ik m’n iPhone erbij te pakken. Ik wilde bewust alleen WhatsApp downloaden, maar kreeg een melding dat ik te weinig ruimte op mijn iCloud had. Dat beschouw ik maar als een teken. Misschien stop ik mijn simkaart binnenkort wel weer terug in mijn Nokia.”
Als het aan haar ligt, zou iedereen een keer een maand zonder smartphone moeten proberen. “Ik stond ervan te kijken hoeveel mensen ook nadachten over een tijdelijke detox. Toch doen veel mensen het niet, omdat ze het een grote stap vinden. Ik kan die mensen nu vertellen dat het allemaal wel meevalt. Het is fijn om je telefoongebruik wat meer in perspectief te plaatsen. In the end is het toch maar gewoon een gebruiksvoorwerp.
Ik zou daarom zeggen: doe het vooral en gun het jezelf! Het is allemaal niet zo spannend als je denkt.”
Geen drama meer: TikTokkers ruilen smartphone in voor ouderwetse klaptelefoon tijdens uitgaan
