Waar veel vrouwen bijwerkingencentrum Lareb bellen voor een melding van een menstruatiestoornis na een vaccinatie, belde Saskia (27) met iets anders. Ze liep een hartspierontsteking op. De zeldzame bijwerking heeft mogelijk blijvende schade aangericht.
Janneke Wittekoek, cardioloog en oprichter van de Utrechtse kliniek HeartLife, legt uit wat er aan de hand is.
Lareb schrijft op hun website dat myocarditis, oftewel hartspierontsteking, een zeldzame bijwerking is van het Pfizer/BioNtech- en Moderna-vaccin. Hoewel deze bijwerking vooral bij mannen voorkomt, kan ook Saskia (27) hierover meepraten. Zij kreeg twee weken na haar Pfizer-vaccinatie plots last van een drukkend gevoel op de borst. Na onderzoek blijkt dit myocarditis te zijn.
“Ik kreeg last van koortsachtige symptomen en kortademigheid tijdens het sporten. Als ik me echt inspande, voelde ik een steek in mijn borst. Ik vatte het licht op en dacht dat het wel mee zou vallen. Toen de klachten aanhielden, belde ik de huisarts. Die stuurde me direct door naar de cardioloog.
Eenmaal in het cardiologisch centrum werd ik onderzocht, al had ik niet echt een idee waar ze naar keken. Er werd een algemeen onderzoek uitgevoerd, ook werd mijn bloed afgenomen en maakten ze een hartfilmpje. Hoewel ze al konden zien wat het was, wilden ze voor de zekerheid nog een SPECT-CT scan laten maken. [Hierbij spuiten ze licht radioactieve vloeistof in om het orgaan te onderzoeken, red.] Ze wilden bepalen of ik moest blijven. Na afloop werd de diagnose myocarditis gesteld.”
“Ik hoefde niet te blijven, maar sta nog wel onder controle. Daarnaast mag ik me niet inspannen, moet ik rust nemen en slik ik nu bètablokkers (voor verlaging van mijn bloeddruk en hartslag) en plaspillen, die een vochtafdrijvende werking hebben. Het gaat al een stuk beter dan een paar weken geleden, maar ik ben erg geschrokken van de situatie.
Uit een gesprek met mijn cardioloog kwam naar voren dat de ontsteking mogelijk blijvende schade aan mijn hart heeft aangericht. Dit weten we pas over een paar maanden zeker. Ik moet zeggen dat ik nog niet sta te springen om een boosterprik. Ik ben er nog niet over uit of ik ‘m wil nemen en wacht het advies van de specialisten af.”
Cardioloog Janneke Wittekoek vertelt in een telefonisch interview meer over myocarditis en hoe dat zich verhoudt tot het vaccin. “Ontstekingen aan de hartspier of het hartzakje (pericarditis) zijn in alle bijsluiters van vaccins meegenomen. In het geval van het coronavaccin zien we dat deze bijwerking vaker bij mannen voorkomt (twee derde) dan bij vrouwen (een derde). Maar een ontsteking aan het hart is een serieuze aandoening. En kan in ernstige gevallen levensbedreigend zijn.”
Toch vertelt ze ons dat de kans dat je hiermee te maken krijgt na vaccinatie laag ligt. “Het gaat om één tot tien gevallen op één miljoen gevaccineerden. De kansen liggen echter wat hoger na een coronabesmetting. Het gaat dan om één tot veertig gevallen op één miljoen coronapatiënten.”
Volgens de cardioloog is er geen reden tot paniek. “Bij de meeste mensen zijn de klachten mild en verdwijnen ze na enkele dagen. Zowel mannen als vrouwen ervaren klachten van druk op de borst, benauwdheid en koorts. In een enkel geval kan dit leiden tot hartritmestoornissen. Overigens is het wel zo dat vrouwen doorgaans een gevoeliger immuunsysteem hebben, waardoor ze vaker (milde) bijwerkingen van het vaccin ervaren. Myocarditis is echter een ernstige bijwerking en komt meer bij jonge mannen voor. Toch is de kans dat je ernstige klachten ondervindt na een vaccinatie klein.”
“Bij myocarditis en pericarditis zien we dat de ontsteking de pompfunctie van het hart vermindert. Meestal zien we dat wanneer de ontstekingshaarden verdwijnen, in dit geval door een ontspoorde immuunresponse op het vaccin, ook de klachten verdwijnen.
Er is niet altijd sprake van blijvende schade, maar het kan wel zijn dat er littekenweefselvorming ontstaat. Dit kan op z’n beurt weer de pompfunctie verminderen. Als je na myocarditis veel op pompkracht inlevert, spreken we van ernstig hartfalen. We zien overigens wel dat de hartspier bij jongeren vaak goed herstelt. Met de juiste training is het soms verbazingwekkend hoe goed het terugveert.”
Saskia staat de komende tijd nog onder controle bij haar cardioloog. Volgens Janneke verschilt de controleperiode per patiënt. “Het gaat om maatwerk. Als de patiënt ook andere aandoeningen heeft, zoals bloeddrukproblemen, kan deze periode langer zijn dan bij anderen. Dit is iets wat arts en patiënt samen moeten bekijken.”
We vragen haar ook hoe het zit met de boosterprik. “In gevallen als die van Saskia is dat een persoonlijke afweging. We kunnen niet met zekerheid zeggen dat iemand na myocarditis geen reactie krijgt op de boosterprik. Ze kan hierin het best naar het advies van haar cardioloog luisteren en wachten tot ze volledig is hersteld voor ze nog een prik zet. Het feit dat iemand myocarditis heeft gehad, betekent niet per definitie dat die persoon dit nogmaals zal ontwikkelen na de boosterprik.”
Heb je zelf ook last van een klachten na het vaccineren? Meld dit dan bij bijwerkingencentrum Lareb en win medisch advies in bij de huisarts.
Dit is waarom vrouwen anders reageren op vaccinaties dan mannen
