Het is de Week tegen kindermishandeling, met als thema ‘…dichterbij dan je denkt’. Maar voordat je weet hoe en waar je het kunt melden, is het ook handig om te weten wat dat nu eigenlijk inhoudt: kindermishandeling.
LINDA.nl spreekt met Marije van Grol, aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling bij GGD GHOR Nederland, over de definitie van kindermishandeling, en de instanties waar je terecht kunt in geval van zorgen.
Opvoeden gaat en kan op veel verschillende manieren. En meestal is de manier waarop dat gaat ‘goed genoeg’, aldus Grol. “Ouderschap maakt je als mens kwetsbaar. We gaan er dan ook van uit dat de meeste ouders het beste willen voor hun kind. Het gevoel dat je wat tekortschiet, hebben we als ouder allemaal wel eens. Perfect hoeft het niet te zijn.”
“Kindermishandeling is een verzamelnaam voor de dingen die ouders doen, zoals slaan, uitschelden of kleineren van hun kinderen. Maar ook voor de dingen die ouders niet doen. Nalatigheid, zoals het onthouden van de noodzakelijke basiszorg die een kind nodig heeft. De gevolgen resulteren vaak tot ernstige schade in de ontwikkeling van het kind. Maar ook op lange termijn, als ze eenmaal volwassen zijn.”
Wanneer het niet goed gaat binnen de opvoeding, is dat vaak een moeilijk bespreekbaar onderwerp. “Je ziet dat mensen graag de goede en mooie kanten laten zien, en worstelen met het kwetsbare. Het is dan ook belangrijk dat je een goed netwerk hebt, een kring van mensen om je heen die je vertrouwt, om bespreekbaar te maken dat het bij jou niet allemaal van een leien dakje gaat.”
Vermoed je problemen binnen een ander gezin? Ook dan is het belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken. “Opvoeden doe je met elkaar. Je kind gaat naar de opvang, speelt met andere kinderen, zit in een sportklasje. Als we meer zien met elkaar, en er ook over durven te praten, doorbreek je de stilte.”
“Zijn er dingen die – naar jouw idee – niet kloppen binnen een ander gezin; iets waar je je zorgen om maakt, dan krijg je daar vaak wel een bepaald onderbuikgevoel bij. Het mooiste – en beste – om te doen, is dat je dat gevoel niet bij je houdt, maar er met iemand over gaat praten.”
Maar er iets van zeggen? Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. “Vaak denk je: waar bemoei ik mij mee? Heb ik het wel goed gezien? Straks is er niks aan de hand. Dat is menselijk. Maar over het algemeen zijn mensen juist opgelucht wanneer iemand iets signaleert en het onderwerp aanstipt.”
“Het is prachtig, maar ook een hele klus: kinderen groot brengen. Als je op die manier het gesprek aangaat, komt dat heel anders over dan dat je bij wijze van spreken al met het vingertje klaarstaat. Benoem feitelijk wat je ziet of merkt en vraag of het wel gaat. Of je iets kunt doen of betekenen voor diegene. Er is in dit soort situaties altijd een buitenstaander nodig om te zeggen: ‘Dit is niet oké’. Om in te zien dat het ook anders kan.”
De hulp van buitenaf is nodig, omdat de personen om wie het gaat vaak zelf geen woorden kunnen geven aan de situatie. Ze zitten in een patroon, dat doorbroken moet worden. “Dat maakt kindermishandeling ook een maatschappelijk probleem. Niet alleen de GGD of de huisarts lost dit op. Wij zien veel kinderen en kunnen een rol spelen in het signaleren. Maar het taboe in de maatschappij moet eraf, zodat mensen over dit soort dingen durven te praten en het probleem er mag zijn.”
Maak je je zorgen, maar weet je niet of dat terecht is, dan kun je het probleem eerst ook (anoniem) voorleggen bij Veilig Thuis. Ook wanneer het om je eigen gezin gaat. “Daar kun je terecht voor overleg en advies. Wanneer je niet weet of je je terecht zorgen maakt of wil weten wat je zou kunnen doen, kun je met ze bellen of chatten.”
“Er is soms een lange adem nodig om een probleem op te lossen, het gaat hier vaak niet om een quick fix. Misschien dat iemand uit de buurt al eens heeft geprobeerd het gesprek aan te gaan, iemand uit eigen kring. Of dat het bij de derde persoon wel lukt om door te dringen. Jij hebt dan in ieder geval dat stapje gezet, en laten zien dat je niet voor het probleem wegloopt.”
Wat huiselijk geweld met een kind doet: 'Daar ging ik, wéér sorry zeggen voor mijn grote mond'
