Even stiekem naar de supermarkt of spelen bij een vriendinnetje zit er voor veel kinderen met een kindersmartwatch om hun pols niet meer in. Met zo’n horloge kunnen ouders voortdurend de locatie van hun kind volgen en direct contact met hen opnemen. Sommige modellen hebben zelfs een SOS-knop voor noodgevallen.
De kindersmartwatch is niet nieuw, maar wordt steeds populairder. Wat doet dit met de ontwikkeling van een kind?
Freek Zwanenberg, expert bij Bureau Jeugd & Media, maakt zich zorgen over deze ontwikkeling. “In principe kan de smartwatch juist méér vrijheid geven, omdat je kind bereikbaar is en je in geval van nood kan checken waar ze zijn”, zegt hij. “Maar het wordt problematisch als ouders obsessief gaan volgen. Dan komt het voort uit angst, en die angst geef je onbewust door aan je kind. Je geeft je kind mee dat het buiten niet veilig is. Terwijl statistisch gezien, volgens de veiligheidsmonitor van het CBS, het buiten veiliger is dan ooit.”
Kinderen leren al op jonge leeftijd dat ze altijd bekeken worden. “Ze wennen eraan, vinden het normaal. Maar daarmee verliezen ze ook een stuk autonomie. Als jij als kind weet dat je wordt gevolgd, ga je je anders gedragen. Je denkt wel twee keer na voordat je iets stiekem doet. Hierdoor hebben kinderen minder vrijheid en privacy, terwijl ze daar wel recht op hebben.”
“Er zijn zelfs kinderen van vier met een kindersmartwatch”, vertelt hij. “Soms bellen ze hun ouders vanaf de kinderopvang of sturen ze spraakopnames. Kinderen van vier weten niet beter, maar ik vraag me dan toch af: waar is dat voor nodig?”
Help, mijn kind heeft mentale problemen: hoe steun ik hem of haar?
Zwanenberg pleit voor het stimuleren van echte, fysieke ervaringen. “We moeten kinderen weer laten ravotten, risico’s nemen, fouten maken. Kinderen moeten leren wat ze moeten doen als ze een lekke band hebben, of als ze verdwaald zijn. Dat leer je niet als je bij elk probleem meteen op een knopje kunt drukken om je ouders te bellen. Praat met je kind over ‘wat-als- momenten’, maak afspraken met ze.”
Hij benadrukt dat een goede balans tussen digitale en fysieke opvoeding belangrijk is. “Steeds vaker moeten we ouders uitleggen dat kinderen op avontuur moeten gaan. Naar buiten, niet voor een scherm binnen.” Volgens hem is het juist goed om kinderen iets stiekems te laten doen. “Een beetje kattenkwaad hoort erbij. Het is een manier om jezelf te leren kennen en je grenzen te ontdekken. Daar wordt een kind uiteindelijk zelfstandig en weerbaar van.”
De kern van het probleem ligt volgens Zwanenberg bij het vertrouwen. “We handelen te vaak vanuit de gedachte: wat kan er allemaal misgaan? In plaats van: wat heeft mijn kind nodig om zich te redden in de wereld?” Daarom is zijn advies: laat je kind langzaam verantwoordelijkheid opbouwen. “Laat ze een boodschap doen, naar het winkelcentrum gaan. Bouw het op. En gebruik die gps alleen als het echt nodig is — als een soort noodlijn. Niet om alles te controleren.”
Daarnaast ziet hij de kindersmartwatch als een vorm van schijnveiligheid. “Er kan altijd iets gebeuren, ook al zie je op je scherm waar je kind is. Ouders moeten beseffen dat ze niet alles kunnen voorkomen. In sommige buurten is het nou eenmaal minder veilig. Dan snap ik dat ouders extra voorzichtig zijn. Maar zelfs dan: geef je kind het vertrouwen. Als jij zegt: ‘Ik geloof dat jij dit kunt’, dan groeit hun zelfvertrouwen automatisch mee. Stop met denken in rampscenario’s. Begin met denken in groeikansen. Wat moet mijn kind leren? Wat heeft het nodig om op eigen benen te staan? Dat is echte opvoeding.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Shanna geeft haar kinderen nog geen smartphone: 'Als ze zich alleen kunnen vermaken met een scherm, zijn we verloren'
