Alida (62) heeft een groep vriendinnen waarvan ze sommigen al veertig jaar kent. Ze merkt dat de aard van hun vriendschap verandert nu veel van hen kleinkinderen krijgen en oma worden, terwijl zij juist content is met haar (klein-)kindvrije bestaan.
“Toen mijn vriendinnen aan baby’s begonnen was dit helemaal geen probleem, maar nu ze oma worden? Het voelt bijna alsof ze zichzelf ineens in een soort hogere orde plaatsen.”
Alida en haar partner zijn niet elkaars eerste grote liefde. Na een aantal relaties trouwde ze met hem op haar 49e, hij was al eens eerder in het huwelijksbootje gestapt. Allebei kregen ze geen kinderen: bij hem lukte het niet, bij haar kwam het er steeds niet van. “Ik ben kinderverpleegkundige en vind kinderen hartstikke leuk, maar de drang om ze zelf te krijgen heb ik nooit écht gehad”, vertelt ze. “In mijn werk kan ik mijn moedergevoelens goed kwijt. Ik dacht altijd ‘misschien gebeurt het voor mij nog’, maar dat was niet zo. Daar ben ik oké mee.”
Als haar vriendinnen op een gegeven moment kinderen krijgen, vindt ze dat hartstikke leuk voor hen. Sterker nog, bij één vriendin is ze aanwezig bij beide bevallingen. “Dat schepte echt een band”, vertelt ze. “En bij anderen paste ik regelmatig op hun kroost als een soort tante. Jaloers? Nee, dat ben ik nooit geweest. Ik vond het vooral leuk om op een nieuwe manier in hun levens betrokken te zijn. Kerst kunnen vieren met je eigen gezinnetje vind ik natuurlijk een heel mooi idee, net als met je volwassen kind lekker een dag samen erop uit kunnen gaan. Dat had ik heus leuk gevonden voor mezelf, maar het steekt niet als ik dat bij anderen zie.”
Na hun trouwen verhuizen Alida en haar man naar de andere kant van het land, waardoor ze bepaalde vriendinnen minder vaak ziet. “We verhuisden toen de kinderen van mijn vriendinnen rond de 18 à 20 jaar oud waren. Aan het studeren, lekker hun leven aan het uitvogelen. Het contact veranderde toen wel, maar bleef hecht. Inmiddels zijn we ruim tien jaar verder en zitten hun kinderen in hun eigen babyvraagstuk. En hoe meer kleinkinderen er komen, hoe meer het de gesprekken van mij en m’n vriendinnen domineert. Tot op zekere hoogte is dat logisch, maar dit is écht van een ander niveau. Heel anders dan toen zij zelf kinderen kregen.”
Ze vervolgt: “Ik ben best geïnteresseerd in hun kleinkinderen, maar het hoeft er niet de héle middag over te gaan. Een paar foto’s? Hartstikke leuk. Een envelop vol? Dat vind ik niet per se nodig. Maar het is heel lastig om daar iets over te zeggen, want je bent al snel ‘jaloers’ of ‘de kinderloze vrouw die zich niet in kan leven’. Ik krijg te horen dat het heel normaal is dat het in deze levensfase hierover gaat en dat ik het allemaal niet snap omdat ik het zelf niet heb.”
“Dat ik ongewild in die uitzonderingspositie word geplaatst vind ik storend. Toen mijn vriendinnen aan baby’s begonnen was dit helemaal geen probleem, maar nu ze oma worden? Het voelt bijna alsof ze zichzelf ineens in een soort hogere orde plaatsen. Het zou me niks verbazen als een van hen zich aan wildvreemden gaat voorstellen als ‘Hallo, ik ben oma Tineke’.”
Geeke werd op haar 34ste oma: 'Ik raakte zelf op m'n veertiende zwanger'
Als Alida een uitnodiging krijgt om langs te komen bij een van haar vriendinnen die oppast op haar kleinzoon, bedankt ze daarvoor. Dat wordt niet goed ontvangen. “Er werd me verweten dat ik haar kleinzoon ‘al’ een halfjaar lang niet had gezien. Ik zei dat ik het heus leuk vond om hem weer eens te zien, maar dat ik vooral voor háár kom”, vertelt ze. “Dat viel niet goed. Tsja. Wat ik eerder ook al zei: het is leuk om op de hoogte te blijven van die kleinkinderen, maar niet alles hoeft van mij daar om te draaien.”
“Ik vind het fijn voor hen dat ze kleinkinderen hebben, en dat het hen geluk brengt, maar ik vind het oprecht jammer dat onze vriendschap hierdoor verandert. Dat ik hen veel minder zie, dáár zit voor mij de pijn in. Na jarenlange vriendschap voelt het alsof je ineens twee, drie treetjes naar beneden wordt geschoven qua belangrijkheid.”
Alida merkt dat het in gesprekken minder over hun eigen levens gaat, en dan specifiek het hare. “Want ja, da’s toch ‘een beetje leeg zo zonder kleinkinderen’. Ik vind het echt best lastig om daarmee te dealen en elke keer maar weer begrip voor te moeten opbrengen. De vriendschap verwatert gelukkig niet in zijn geheel, maar is absoluut veranderd.”
Waar Alida de afgelopen jaren in haar eigen agenda ging schuiven om afspraken met de oma’s te faciliteren, is ze daar nu mee gestopt. “Ik geef een aantal opties en als die niet werken, wordt het gewoon de volgende maand. Ik moet ervoor waken dat ik me niet te veel aanpas, júíst omdat ik de vriendschap zo goed mogelijk wil houden.”
Linda de Mol: 'Ik kan een hele hoop hebben van kinderen, maar we moeten af van die 'tere-kinderzieltjes-tendens'
Alida vindt het hartstikke logisch dat, als iemand opa of oma wordt, dat een heel nieuwe dimensie aan hun leven toevoegt. Dat het bijzonder en mooi is om je kinderen terug te zien in je kleinkinderen, ze kan het zich allemaal voorstellen. Toch wil ze iets meegeven: “Het is niet voor iedereen weggelegd, ten eerste. Er zijn ook families waarin het bijvoorbeeld niet lúkt om (klein-)kinderen te krijgen, of het onverhoopt zo loopt. Dan is het niet tactisch als ‘kleinkinderen‘ altijd maar het hoofdonderwerp is. Houd belangstelling voor het leven van je vriendin, óók als ze geen (klein-)kinderen hebben. Dat zou ik willen zeggen.”
“En bespreek het ook gewoon eens, als je merkt dat contact verwatert”, vervolgt ze. “‘We zien elkaar wat minder, maar ik denk aan je’ kan al heel fijn zijn. Of ‘hoe vind je het eigenlijk dat ik oma geworden ben en dat we elkaar minder zien?’. Ik denk echt dat het helpt als dit beter bespreekbaar wordt, want ik heb nog niet meegemaakt dat het op een neutrale manier ter sprake komt. Er zit altijd een ondertoon in dat ik het verdrietig vind om geen kleinkinderen te hebben, of dat ik jaloers zou zijn. Dat ís niet zo. Ik mis mijn vriendinnen.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Ursula en haar man mogen kleinkinderen niet zien: 'Hebben testament opgesteld om ellende te voorkomen'
