Ivar (52) en Wanda (54) Leurs verliezen in 2021 Shana (22), hun enige kind, door een verkeersongeluk. De automobilist tikt in de bebouwde kom bijna 100 kilometer per uur aan als hij Shana van haar fiets rijdt.
Vorige week kregen Ivar en Wanda de uitspraak van de rechter, die een stuk lager uitviel dan de strafeis. “Het is niet te beschrijven en niet te begrijpen”, vertelt Ivar aan LINDA.
Shana groeit op in Venlo, maar krijgt een mooie modebaan te pakken in Amsterdam. Op 4 maart 2021 fietst ze daar na een werkdag naar huis als ze aangereden wordt door een veel te hard rijdende auto. Ze houdt er onder andere twee klaplongen, zeven gebroken ribben, ernstig hersenletsel en een open breuk aan haar rechterarm aan over. In kritieke toestand wordt ze naar het ziekenhuis gebracht, waar ze een dag later aan haar verwondingen overlijdt.
Ivar en Wanda zijn radeloos: ze zijn hun dochter kwijt. Te midden van al het verdriet besluiten ze dat ze de onderste steen boven willen hebben. Ze richten daarnaast ook een stichting op in naam van hun dochter, ShanaSafe. Hun eerste actie, een benefietconcert, levert een bedrag van 10.000 euro op voor de Vereniging voor Verkeersslachtoffers.
Donderdag 1 december 2022 vond in de rechtbank de eerste zitting plaats. Het OM eiste drie jaar celstraf en vijf jaar rijontzegging tegen de automobilist (21), voor het rijden van 99.5 kilometer per uur in de bebouwde kom en telefoongebruik achter het stuur.
Het was een zware dag, vertelde Wanda eerder aan LINDA. “Zoiets heeft heel veel impact op je. Bijna twee jaar lang leef je naar een rechtszaak toe, je wil de bestuurder zien en je zegje kunnen doen. Dat lukte, maar toen we thuis kwamen voelde het huis nog leger en stiller dan normaal. Na zo’n dag komt het verlies extra hard binnen.”
Maud (23) maakt docu over goede vriendin Shana (22): 'Ze werd op de fiets doodgereden'
Ivar hoopte dat de strafeis van het OM stand zou houden, vertelde hij twee jaar geleden. “Ik vind het heel goed dat men dit heeft aangeschreven als ‘roekeloos rijgedrag’, de zwaarste categorie. Als Shana’s ouders zien we hem als de jongen die moedwillig veel te hard reed en ook nog eens zijn telefoon gebruikte. Dat toont dat je geen respect voor andere mensen hebt.”
Nu, twee jaar later, valt de uitspraak toch veel lager uit dan verwacht. Van de strafeis van het OM is de rechter flink afgeweken. De veroordeelde heeft zes maanden gevangenisstraf en twee jaar rijontzegging gekregen. Iets dat Ivar niet kan verkroppen. “Het is een behoorlijke deceptie, om het voorzichtig te zeggen. We zijn flabbergasted dat het ten opzichte van de strafeis zo laag uit kon vallen. Het voelt als een mes in de rug. Drie jaar lang hebben we gestreden naar deze dag toe. Het heeft echt niet gebracht wat het had op moeten brengen. Mijn vrouw was behoorlijk geëmotioneerd en heeft zich uitgesproken ten overstaan van de rechter. Wat is zes maanden ten opzichte van een mensenleven? Het is niet te begrijpen en te beschrijven.”
Ivar en Wanda zijn veel betrokken geweest bij het onderzoek naar wat er gebeurd is. “We hebben het hele dossier op de kop gezet en zijn met nieuwe feiten gekomen. Er is niet altijd genoeg tijd om ieder dossier uit te pluizen. Maar voor ons is het niet het zoveelste dossier, het is onze enige dochter. We doen er álles aan om boven water te krijgen wat maar kan.”
De twee hebben een extern bedrijf benaderd dat software levert en zorgt voor scholing van politie en justitie om telefoons uit te kunnen lezen. “Uit dat onderzoek blijkt dat de veroorzaker zo’n 30 seconden voordat hij Shana aanreed nog op zijn telefoon actief is geweest. Handmatig, en niet op CarPlay.”
Ook zijn Ivar en Wanda een paar maanden geleden genoodzaakt de camerabeelden te bekijken. “We deden dit om een tijdslijn op te stellen om het telefoongebruik aan het ongeval te linken. Kort nadat de beelden gestart waren, zagen we een getuige door het beeld rijden, die door de politie in eerste instantie als ‘onbekend’ vermeld stond. Die feiten hebben wij aangeleverd bij de politie en het OM.”
Aantal omgekomen fietsers bij verkeersongelukken wéér gestegen
“Dat was voor ons en later ook voor het OM reden genoeg om te zeggen dat het om roekeloos rijgedrag gaat”, zegt Ivar. “Maar de rechter gaat op zoek naar een verband tussen het telefoongebruik en de aanrijding. Een minuut voorafgaand aan het bellen van 112 zat de bestuurder nog op zijn telefoon. De rechter durft niet te zeggen dat het verband er is. Daardoor is de straf lager. Het is echt superfrustrerend te horen dat het om die seconden gaat of het invloed heeft gehad op het ongeval. We hebben een tas vol excuses van de politie en het OM ontvangen, maar alsnog worden wij met deze uitspraak als nabestaanden gestraft, terwijl de veroorzaker ermee wegkomt.”
Wat Ivar en Wanda betreft komt er geen vervolg op deze uitspraak. “Voor ons hoeven ze niet in cassatie te gaan, de Hoge Raad verandert de uitspraak toch niet. Het wordt tijd dat we dit af gaan sluiten.”
Maar helemaal klaar zijn Shana’s ouders niet. “We willen de politiek bewegen. Het valt of staat allemaal met wat de wetgever doet. Het belangrijkste is de wet aanpassen. Er kan altijd een ongeval gebeuren, het kan mij ook overkomen. Maar het verschil tussen een ongeval en een verkeersmisdrijf is in deze te groot. In de nieuwe Wegenverkeerswet is het al mogelijk om met één vergrijp, zoals een te hoge snelheid, roekeloos rijgedrag aan te tonen, maar dit wordt niet toegepast door de rechters, omdat er geen vergelijkbare zaken zijn. Maar als niemand de eerste is, zal er nooit een vergelijkbare zaak zijn.”
En daarom willen ze dat hier meer aandacht voor komt. “We maken ons hard om mensen in de toekomst dit niet te laten overkomen. Wij zijn helaas niet uniek, dat is het walgelijke. Er zijn zoveel soortgelijke verhalen. Vaak is alleen de naam anders, maar het verhaal hetzelfde. Alle nabestaanden met wie we in contact zijn gekomen, zijn gefrustreerd over de lage straffen die de veroorzakers hebben gekregen. Er wordt geen goed onderzoek verricht of de strafeis wordt heel laag ingezet, of door de rechters wordt de strafeis niet opgelegd, omdat er zogenaamd ‘geen vergelijkbare gevallen zijn’.”
Ivar hoopt dat politiek Den Haag actie durft te ondernemen. “Er moet iemand zijn die dit oppakt. Het is tijd voor actie. Rij je door rood, krijg je minimaal een boete van 300 euro. Er moet ook een minimale straf komen voor roekeloos rijgedrag. En als een zwaar ongeval plaats heeft gevonden, zou het rijbewijs direct moeten worden ingenomen. Het is een teken richting de nabestaanden en het slachtoffer dat die persoon even niet mag rijden. Dat doe je ook om de automobilist te beschermen om even niet in de auto te stappen. Mocht het zo zijn dat uit het onderzoek blijkt dat het om een ongeval gaat en geen verkeersmisdrijf, dan krijg je het rijbewijs terug, maar tijdens het onderzoek moeten ze het rijbewijs kunnen vorderen.”
Dodelijk auto-ongeluk in Drenthe, inzittenden hadden geen rijbewijs
“Dit soort roekeloos rijgedrag moeten we niet langer tolereren”, benadrukt Ivar. “De automobilist die Shana aanreed mocht na een ondervraging gewoon naar huis, mét rijbewijs. Dat is voor ons als familie van een slachtoffer niet te bevatten. In zo’n geval moet je de weggebruikers om hem heen gaan beschermen, niet zijn rijbewijs. Zorg dat iedereen heel thuiskomt en bespaar een ander de nachtmerrie van een slechtnieuwsbericht.”
“Door ons verhaal te vertellen willen we mensen bewegen bewuster aan het verkeer deel te nemen”, vertelt Ivar tot slot. “Dat geldt ook voor fietsers en voetgangers, het geldt voor iedereen. We moeten bewuster zijn van elkaar. Je weet nooit of een bestuurder niet bekend is met de buurt of toch niet heeft gezien dat er een oversteekplaats is.”
Ivar en Wanda blijven zich hard maken voor een veiliger verkeer door Shana’s verhaal te delen. “We hopen dat we minimaal één persoon hiermee kunnen bereiken om beter na te denken in het verkeer, zodat dat ene telefoontje dat wij kregen niet hoeft plaats te vinden. Al drie jaar leven we in een nachtmerrie, daar komen we nooit meer uit. Daar zijn we we ons van bewust. Kunnen we op deze manier ervoor zorgen dat we ook maar één iemand bewuster maken in het verkeer, is onze missie geslaagd.”
Ivar en Wanda verloren hun Shana (22) door verkeersongeluk: 'Automobilist reed 100 in de bebouwde kom'
