In november 2016 wordt Jacqueline Sprenkels (57) geopereerd aan een hernia. Een maand later volgt nog een operatie. Jarenlang wordt ze behandeld, maar niets lijkt te helpen. In 2020 krijgt ze het pijnlijke nieuws dat ze arbeidsongeschikt is verklaard.
Sindsdien is Jacqueline bijna dagelijks eenzaam. “Het is een heel donker gevoel”, vertelt ze aan LINDA.
Jacqueline gaat van operatie naar therapie om haar hernia te verhelpen. De pijn in haar heup wordt alsmaar heftiger. Haar rug wordt daarom vastgezet in de hoop de klachten weg te nemen. Ook dat werkt niet. “Dan moet je helaas tot de conclusie komen dat niets helpt”, zegt Jacqueline. Toch blijven specialisten zich buigen over Jacquelines pijn. Ze krijgt een neurostimulator in haar rug, waardoor de zenuwprikkel wordt onderbroken om minder pijn te voelen. “Maar dat ging helemaal fout. Het kastje en de draden leken wel mijn rug uit te willen kruipen. De wond klapte open.”
Het kastje is toen uit haar rug gehaald. Na een jaar proberen ze het nog een keer, dit keer met succes. De neurostimulator werkt nog steeds goed. Ook de acupunctuur die ze vier keer in het jaar ondergaat helpt. “Het is daarmee niet opgelost, maar het is wel een goede pijnbestrijding.”
'We vergeten soms het belangrijkste: menselijk contact' - lees nu dossier Eenzaamheid van LINDA. en LINDA.meiden
In 2020 wordt Jacqueline afgekeurd door het UWV. Ze is dan 53 jaar oud. Met de arbeidsongeschiktheidsverklaring raakt ze niet alleen haar werk kwijt, legt ze uit. “Je collega’s, je routine, je houvast. Je hebt geen daginvulling en geen sociaal leven op werk en daarbuiten. Pas als je werk wegvalt, merk je hoeveel je leven zich daar afspeelt.”
Dat hebben mensen – in mindere mate – kunnen ervaren tijdens de coronacrisis. “Veel mensen zijn er toen achtergekomen dat er veel sociaal contact mist als je je collega’s niet kan zien. Maar hen spreek je alsnog via mail of een werkchat. Voor mij zal ook dat nooit terugkomen. Mijn leven zit in een andere fase dan ‘normaal’ is voor leeftijdsgenoten. Ga je met pensioen, dan word je benaderd voor een fietsgroep of boekenclub. Word je afgekeurd, dan is er niks. En je bent al beperkt in je energie, dus dat doet wel wat met je.”
“Als de voordeur dichtgaat en mijn man naar werk gaat, wordt het stil en eenzaam. Op de dagen dat hij vrij is hoeft-ie echt niet bij mij te zitten. Mijn vriendinnen werken allemaal. De dagen dat ze vrij zijn, hebben ze een gezin en een huishouden waar ze mee bezig zijn. Voor je omgeving draait het leven door zoals het hoort te gaan. En als mensen ’s avonds willen afspreken, dan lig ik al in bed.”
Jacqueline doet haar best er zo vaak mogelijk bij te zijn als vriendinnen een dagje weggaan. “Maar als ik meega, weet ik van tevoren dat ik bijna twee weken pijn heb en binnen moet blijven zitten, dus ik moet iedere keer afwegen of het me waard is.” Haar kinderen zijn een grote steun. “Maar ik wil ook dat hun leven gewoon doorgaat.”
Linda de Mol: ‘Vier op de tien mensen voelt zich eenzaam, laat dat even op je inwerken’
Huishouden, platliggen, de hond uitlaten, platliggen, koken en weer platliggen. Zo zien de dagen van Jacqueline er doorgaans uit. “Als ik in het begin bezig was in de tuin en mensen zagen mij, kroop ik het liefst weg. Ik was bang voor de meningen. ‘Ze is afgekeurd, maar kan wel in de tuin werken?!’ Iemand van het UWV zei dat ik daar lak aan moest hebben. Je wordt niet zomaar afgekeurd. Mensen moeten ook bedenken dat álle momenten dat ze mij niet zien, ik binnen lig. En dat zijn de meeste momenten.”
En dan kan Jacqueline zich eenzaam voelen. Het is veel minder dan eerst, maar nog af en toe overvalt het eenzame gevoel haar. “Het is een heel donker gevoel van binnen. Ik kruip onder een deken, zet geen tv en radio aan en ga in stilte liggen. ‘Is dit het dan?’, denk ik terwijl ik naar het plafond staar. Ik kan niet wat een ander kan, maar wil het zo graag. Ik wil ook mee op stap, of een weekend weg. Ga ik mee, dan moet ik het bekopen met slechte weken vol pijn.”
'Ik ben geen sociale vlinder, ik word bepaald niet gelukkig van klessebessen'
Jacqueline merkt dat ze niet altijd kan meepraten als ze vriendinnen ziet. “Ik volg het nieuws, maar er is veel meer dan dat. Er spelen dingen in het dorp, op werk of in de winkel – en dat heb ik niet meer in mijn leven. Kom ik wel in de winkel, dan neem ik een ander gangpad als ik iemand zie staan die ik ken. Als mensen vragen hoe het gaat, heb ik niets te delen. Ik maak niet veel mee.”
Ze benadrukt dat het zéker geen ‘vakantie’ is als je niet mag werken. Een veelvoorkomende reactie is nog vaak: ‘Wat lekker, dan heb je vast alle tijd om te lezen en te puzzelen’. “Ik moet op mijn tanden bijten als iemand zoiets zegt. Het is totáál niet wat je wil. Lezen en niks doen is lekker op vakantie, maar niet elke dag – en je hele leven lang.”
Mensen zien niet aan Jacqueline dat ze zich weleens eenzaam voelt. “Iedere dag probeer ik me leuk aan te kleden, doe ik make up op en doe ik mijn haren netjes. Ik wil niet verslonzen. Ik kan er ook geen energie in steken en in een joggingbroek gaan zitten, maar ik wil dat echt voorkomen.”
Ook doet ze haar best om niet te lang in de eenzame gevoelens te blijven hangen. “Gelukkig heb ik een heel fijn hondje, die moet drie keer per dag uit. Dat is mijn stok achter de deur om naar buiten te gaan. Heb je een hond bij je, maak je nog vaak een praatje met andere hondeneigenaren. Dat gaat dan over de honden, en niet over jezelf. Dat vind ik fijn. Ik heb nagedacht over vrijwilligerswerk, maar helaas kan ik niet op voorhand zeggen wanneer ik er kan zijn en of ik het werk kan uitvoeren.”
Aan anderen die zich eenzaam voelen, geeft Jacqueline mee: “Zie iedere dag als een cadeau. Zoek het in kleine dingen, zoals wandelen, een koffietje doen of een keer naar de bios. Je moet daarin je weg zoeken. En het is heel belangrijk om jezelf te blijven verzorgen, dan straal je ook iets anders uit dan wanneer je verslonst. Het voelt anders en het toont anders. Dat wil niet zeggen dat de klachten minder zijn, maar dat verzacht het een beetje. Ik heb momenten gekend dat ik niet wist of ik nog wel wilde leven, maar ik ben blij dat de zon weer is gaan schijnen en dat komt echt door te blijven genieten.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA. en LINDA.meiden dossier Eenzaamheid. Het hele dossier lees je hieronder.
Oma Coby (98) en kleinzoon Mark verkopen oliebollen tegen eenzaamheid
