Ik appte mijn familie in Pakistan om ze Eid Mubarak te wensen, een fijn Suikerfeest. Ze antwoordden dat ze een uitzonderlijk zware ramadan hadden gehad, omdat er momenteel een helse hittegolf door Pakistan en India woedt, die al tientallen levens kostte. Daar halen we hier onze schouders over op, want in het Westen is het lekker fris. Nog wel.
Mijn nicht zei dat ze hadden gevast bij een temperatuur van 46 graden. Onze nicht in een andere stad zei dat het daar nog een graad warmer was, alsof het een wedstrijdje was. Als goede gelovigen dronken ze van half zes ’s ochtends tot zeven uur ’s avonds geen druppel water, wat onmenselijk is in die genadeloze temperaturen.
Het is een hitte die we ons moeilijk kunnen voorstellen. Een Pakistaanse vriendin grapte dat de make-up van haar gezicht smolt tijdens de islamitische feestdag. “Er is zelfs concealer in mijn ogen gelekt. Ik ben net twintig minuten bezig geweest om dat er uit te spoelen.” En de thermometer zal nog verder oplopen. Op veel plekken is de 50 graden al gepasseerd.
Nu is het daar wel vaker heet in het voorjaar, vlak voor de moessons weer wat verkoeling brengen. Maar de temperaturen breken nu alle records. Toen ons gedrag het klimaat nog niet beïnvloedde, was er eens in de vijftig jaar zo’n piek, stellen Indiase meteorologen. Dat kan daar nu iedere vier jaar gebeuren, of zelfs vaker, als de uitstoot niet snel vermindert.
De energietransitie ging al veel te traag, maar lijkt nu tot stilstand te komen. Door de oorlog met Rusland maken kolencentrales in veel landen weer overuren. In Nederland nam het gebruik van kolen vorig jaar al toe, omdat aardgas fors duurder werd. In 2020 daalden de emissies van kolencentrales nog met 50 procent, toen gas goedkoper was.
Die giftige uitstoot en grotere weersextremen zullen arme werelddelen onleefbaar maken. In India vallen straatverkopers nu bij bosjes neer omdat ze in de brandende zon moeten werken. Overal valt de stroom uit, dus mensen zitten vast in heteluchtovens. In New Dehli staan vuilnisbelten in brand, waardoor de inwoners van sloppenwijken letterlijk stikken.
Het voelt obligaat en bijna zinloos om over de klimaatcrisis te schrijven, die straks alle andere conflicten zal opslokken, als een tsunami die we allemaal zagen aankomen. Daar dacht ik gek genoeg ook aan toen ik mijn vriezer ontdooide, een klusje dat uren duurt en waar je bij moet blijven. Kijkend naar het ijs dacht ik aan de opwarmende aarde.
Mijn vriesvak was een poolkap met een dikke laag permafrost. Bij kamertemperatuur gebeurde er niet zoveel, dus richtte ik een föhn op de vriezer, waardoor het een stuk sneller ging. Ik hoorde het ijs kraken, klonten vielen naar beneden. Het smeltwater was eerst nog beheersbaar, maar gutste op den duur tegen een dam van zompige handdoeken.
Dat staat ons te wachten, en net als de rest van de mensheid zat ik erbij en keek ernaar.
'Valeria verwerkt de oorlog in Oekraïne met een miljoenenpubliek'
