Madeleijn van den Nieuwenhuizen heeft bijna 15.000 volgers op haar Instagram-account Zeikschrift, waar zij misstanden in Nederlandse media aan de kaak stelt: van body-shaming tot seksisme.
Vandaag is het Internationale Vrouwendag en wij belden met Madeleijn, die als juridisch onderzoeker werkt, over waar ze zoal tegenaan loopt en wat wij van haar kunnen leren.
Wanneer ben je begonnen met Zeikschrift?
“Dat was in de zomer van 2016. Ik was bij mijn ouders en kwam net terug uit Wenen, waar ik stage had gelopen. Mijn ouders waren allebei fysiotherapeuten en we hadden dus een enorme verzameling tijdschriften thuis. Voor in de wachtkamer. Die ging ik lezen en ik dacht meermaals: jeetje, wordt dit nog gepubliceerd?”
https://www.instagram.com/p/BIh_qZKgUi1/
Wat voor dingen las je dan?
“Wat me vooral boos maakte, en wat leidde tot het ontstaan van Zeikschrift, was een column in JAN. waarin werd gesproken over een schoonmaakster die de columnist had ontslagen, omdat het ‘een bejaard exemplaar uit Bulgarije met kapotte knieën’ was. Ik vroeg me af hoe dat door de eindredactie kon zijn gekomen.”
Toen dacht je: die woede uit ik online?
“Ik wilde eigenlijk mijn ongenoegen uiten bij de Raad voor Journalistiek, maar die houdt zich vooral bezig met smaad en laster. Er was niet echt een ‘meldpunt’ voor dit soort kritiek. Ik besefte: ik kan nergens met deze boosheid naartoe. Daarom begon ik zelf een platform.”
En dat is sindsdien enorm gegroeid in volgersaantal.
“De eerste anderhalf jaar had ik zo’n vierhonderd volgers. Toen ik ook opiniestukken ging schrijven voor Het Parool en NRC schoot dat de lucht in. Vorig jaar schreef ik een artikel over Jamie Li’s boek en waarom ik dat seksistisch vond, toen kwam er ook weer een hele groep bij.”
Ga je daardoor anders te werk?
“Het brengt wel een groter verantwoordelijkheidsgevoel met zich mee. Als ik nu iets plaats, zijn er meer relevante ogen op me gericht. Daarom denk ik nu beter na: welk punt wil ik maken? Ik leg dat punt rustig uit, in plaats van dat ik vroeger alleen woede ventileerde.”
https://www.instagram.com/p/BuY78uWFoTa/
Want ‘vroeger’ was je vooral… boos?
“Ik heb wel dingen gezegd die ik nu niet meer zou zeggen. ‘Deze redacteur moet ontslagen worden’. Nu snap ik dat een redacteur niet per se opzettelijk iets racistisch of seksistisch zegt. Ook in dat stuk over Jamie Li heb ik iets gezegd waar ik best spijt van heb. ‘Wat een gedrocht van een boek’, schreef ik toen. Nu denk ik: dat is nogal een nasty opmerking.”
https://www.instagram.com/p/Bl56Q10nAch/
Lees ook
Met deze tips van de vrouwen achter ‘Damn, Honey’ ga je écht van jezelf houden
Je deelt ook regelmatig positieve reacties van (hoofd)redacteuren.
“Ik probeer zo nu en dan dingen te vieren die ik goed vind gaan, inderdaad. Anders lijkt het alsof ik vind dat de hele Nederlandse mediawereld doordrongen is van seksisme of andere misstanden. Dat is zeker niet zo.”
Wat voor reacties krijg je nog meer?
“Ik krijg ontzettend veel privéberichten, vooral van vrouwen – zoveel dat ik ze niet allemaal kan beantwoorden. Vaak zeggen ze: ‘Wat fijn dat je dit aankaart, ik heb hier ook negatieve ervaringen mee’. Soms vragen ze ook om tips, hoe ze met racistische of seksistische of discriminerende opmerkingen om kunnen gaan.”
Krijg je ook negatieve kritiek?
“Mensen vragen wel eens of ik niet op alle slakken zout aan het leggen ben. Ik vind dat niet. Ik probeer te bereiken dat elke lezer van elk medium zich gelijkwaardig voelt, en serieus genomen.”
Schieten (hoofd)redacteuren vaak automatisch in de verdediging? ‘Zo bedoelden we het natuurlijk niet’?
“Ja, en dat geloof ik ook, maar dat wil niet zeggen dat het dan ook onschuldig ís. Je kunt een artikel met racistische stereotypes daarin niet wegwuiven met ‘o joh, dat was toch maar een grapje’. Want geloof me: dat Aziatische meisje dat dagelijks met dit soort grapjes te maken krijgt, kan er echt niet meer om lachen. Als je iedere dag wordt gereduceerd tot stereotype, dan raakt dat echt wel.”
https://www.instagram.com/p/BtLiwqiBLsS/
Lees ook
Waarom carnaval niet altijd zo’n tolerant feest is als het zou moeten zijn
Zie je ook wel eens dingen die je besluit niet te posten?
“Zeker. Ik wil nu vooral bepaalde patronen laten zien: bijvoorbeeld de heteronormativiteit in de vaderlandse media, dat het in stukken over liefde en sex vaak automatisch over hij/zij-verhoudingen gaat. En er is een vicieuze cirkel: de maatschappij denkt in die verhoudingen, waardoor bladen die overnemen, maar ze die norm daardoor ook weer in stand houden.”
https://www.instagram.com/p/Bssq5gTh18P/
Wat post je dan bijvoorbeeld niet?
“Ik zie ook veel problematische reclames voorbijkomen. Met genderstereotypes, kokende vrouwen, werkende mannen, dat soort dingen. Die licht ik niet allemaal uit. Dat soort clichés komen ook gewoon nog steeds te vaak voor.”
Zijn mannen- en vrouwentijdschriften – zeg: Playboy tegenover Glamour – ‘net zo erg’?
“Ze zijn vooral heel anders. Ze categoriseren beide, reduceren grote groepen mensen tot stereotypes en categorieën. Ik denk niet dat het ene medium erger is dan het andere.”
Lees ook
Milou (23) strijdt voor gelijke rechten: ‘Ik wind me enorm op over de orgasmekloof’
Op welk succes ben je het trotst tot nu toe?
“Allereerst dat ik zoveel mensen bereik: ik had toen ik met Zeikschrift begon geen idee of het aan zou slaan. Maar ik vond het, zelfs als dat niet zou lukken, belangrijk om dit soort dingen te archiveren. En waar ik heel blij mee ben, is dat ik berichtjes krijg van bijvoorbeeld moeders die een verhaaltje in aangepaste vorm voorlezen aan hun kind, omdat ze zich bewuster zijn van bepaalde seksistische framing in kinderboeken. Dat vind ik schitterend.”
Madeleijn is ook te bewonderen in de nieuwe LINDA.meiden MEIDEN AAN DE MACHT, die nu in de winkel ligt. Online bestellen? Dat kan hier.
