Het suïcidecijfer onder mannen ligt al jaren twee keer zo hoog als bij vrouwen. Mannen tussen de 40 en 70 jaar vormen de grootste risicogroep. ‘Mannen hebben in hun opvoeding minder geleerd over hun problemen te praten. Zij kunnen zich minder goed uitdrukken. En dat is een probleem.’
“Overal in de wereld zijn het oudere mannen die dezelfde grote risicogroep vormen”, vertelt Marcel van Kanten van Stichting 113 aan LINDA.
Trigger warning: dit artikel gaat over zelfdoding.
Een video voor Mental Health Awareness Day (10 oktober), gemaakt door de Britse voetbalclub Norwich City F.C., gaat viraal. Daarin zijn twee mannen te zien die in het publiek naar een voetbalwedstrijd kijken. De beelden zie je hieronder:
𝗔𝘁 𝘁𝗶𝗺𝗲𝘀, 𝗶𝘁 𝗰𝗮𝗻 𝗯𝗲 𝗼𝗯𝘃𝗶𝗼𝘂𝘀 𝘄𝗵𝗲𝗻 𝘀𝗼𝗺𝗲𝗼𝗻𝗲 𝗶𝘀 𝘀𝘁𝗿𝘂𝗴𝗴𝗹𝗶𝗻𝗴 𝘁𝗼 𝗰𝗼𝗽𝗲, 𝗯𝘂𝘁 𝘀𝗼𝗺𝗲𝘁𝗶𝗺𝗲𝘀 𝘁𝗵𝗲 𝘀𝗶𝗴𝗻𝘀 𝗮𝗿𝗲 𝗵𝗮𝗿𝗱𝗲𝗿 𝘁𝗼 𝘀𝗽𝗼𝘁.
Check in on those around you.#WorldMentalHealthDay | #YouAreNotAlone | @samaritans pic.twitter.com/ZC50AH5thl
— Norwich City FC (@NorwichCityFC) October 10, 2023
In de video heeft de linker man een sombere uitstraling, terwijl de man aan de rechterkant opgewekt meedoet met het publiek. In een latere scène is de linker man alleen; zijn vrolijke vriend is er niet meer omdat hij uit het leven is gestapt. De boodschap van de video is helder: het is niet altijd zichtbaar als het niet goed gaat met iemand, en daarom wordt benadrukt dat we met onze vrienden moeten praten. Je weet nooit wat zich in iemands leven afspeelt.
Ook Van Kanten onderstreept deze boodschap. “Het is niets voor niets dat het twee mannen van middelbare leeftijd betreft in deze video. Het is dan ook een wereldwijde trend. Overal in de wereld zijn het oudere mannen die dezelfde grote risicogroep vormen.”
Vier op de tien suïcides gebeuren onder mannen tussen de 40 en 70 jaar. “Deze verontrustende statistiek is zelden te wijten aan een enkele oorzaak, maar eerder het resultaat van een combinatie van verschillende factoren. Vaak bevinden deze mannen zich in situaties waarin verschillende problemen zich opstapelen.”
Sandra (52) verloor haar zoon aan suïcide: 'Ik voelde dat het mis was voordat de politie aanbelde'
“Het kan gaan om relatieproblemen, sociaal isolement, verlies van een partner of werk, een identiteitscrisis en meer”, vervolgt Van Kanten. “Onze onderzoeken hebben aangetoond dat mannen in deze leeftijdsgroep soms hun toevlucht nemen tot alcohol, drugs of gokken als een manier om met hun problemen om te gaan. Overmatig gebruik kan zo’n man impulsiever maken, waardoor de kans op suïcidaal gedrag groter wordt.”
“Een algemeen probleem dat we tegenkomen, is dat mannen het vaak moeilijker vinden om hulp te vragen en over hun problemen te praten. Middelbare mannen zijn vaak grootgebracht met de overtuiging dat ‘echte mannen’ hun eigen boontjes doppen. Dit is vaak iets wat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Gevoelens van schaamte, mede door niet aan verwachtingen van mannelijke rolmodellen te voldoen, spelen een grote rol bij zelfdoding onder mannen. Schaamte is een belangrijke reden waarom deze mannen dan geen hulp zoeken.
Tot slot zijn mannen impulsiever en grijpen zij naar snelle methoden om over te gaan tot suïcide. Als ze al hulp zoeken, zijn we dan ook vaak te laat. Bij vrouwen is er een langere aanloopperiode wat meer mogelijkheden tot interventie en ondersteuning biedt.”
Stichting 113 zet zich volledig in om de risicogroep bewust te maken van de beschikbare hulpbronnen en de mogelijkheid om hulp te zoeken. “Het starten van een gesprek over persoonlijke problemen kan de eerste cruciale stap zijn.”
“In onze huidige veranderende samenleving staan mannen voor een uitdaging om zichzelf opnieuw te definiëren: wat is de rol en plaats van een man? Aan de ene kant blijft een groep vasthouden aan traditionele opvattingen, waarin praten over problemen als zwakte wordt beschouwd. Aan de andere kant ontvangen mannen soms tegenstrijdige signalen over wat hun partners van hen verwachten.”
Van Kanten: “Onze campagnes benadrukken echter dat praten juist een teken van kracht is. Het vergt moed om openlijk over je problemen te spreken, en we willen laten zien dat dit de juiste en krachtige keuze is.”
Volgens hem is het van cruciaal belang om zelfdoding uit de taboesfeer te halen. “We bereiken dit door bekende en minder bekende Nederlandse mannen als rolmodellen te nemen en hen te laten vertellen dat het oké is om over je gevoelens te praten. Dat is de eerste stap om het onderwerp bespreekbaar te maken op een manier waarop er geen schaamte aan verbonden is.”
Worstel je met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.
Rijk Hofman open over gedachten aan zelfdoding: 'Denk er elke dag aan'
