Regeringscommissaris Mariëtte Hamer sprak de afgelopen tijd op hogescholen en universiteiten over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Één van haar aanbevelingen is om seksuele vorming daar te verplichten.
Hamer is de regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, die het kabinet sinds 2022 adviseert.
De directe aanleiding voor de gesprekken die Hamer de afgelopen tijd voerde met studenten, deskundigen, hoogleraren en andere vertegenwoordigers van hogescholen en universiteiten, waren de onthullingen over tv-programma The Voice of Holland en de vele verhalen die daarop volgden uit andere sectoren, waaronder het hoger onderwijs.
“Er ontstond toen een soort paniek bij allerlei organisaties. Protocollen, meldpunten en klachtenprocedures voor grensoverschrijdend gedrag werden opgetuigd”, vertelt Hamer. “Onderdeel van de gesprekken was om uit te zoeken of deze protocollen wel effect hebben en er dus toe leiden dat meer mensen melding maken.”
Wat Hamer al snel ontdekte, was dat er in het jaar van The Voice, in 2022, slechts 300 formele meldingen zijn gedaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen het hoger onderwijs. “Uit eerder onderzoek is al gebleken dat de helft van de jonge vrouwen een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft meegemaakt in het afgelopen jaar. Er moeten dus sowieso veel meer vrouwen zijn in het hoger onderwijs die iets hebben meegemaakt, maar daar geen melding van hebben gemaakt.”
Waarom iemand geen melding maakt, kan verschillende redenen hebben. “De drempel wordt als ‘hoog’ ervaren, merkte ik in de gesprekken. Ook spelen machtsverhoudingen mee in het hoger onderwijs. Een voorbeeld daarvan zijn promovendi. Zij worden beoordeeld door een hoogleraar; als die zich misdraagt, wordt melden een lastige zaak, want je ben afhankelijk van hem of haar.” Ook schaamte speelt een rol, stelt Hamer.
“Wat je ook ziet is dat de procedure om een melding te maken als ’traumatisch’ kan worden ervaren. Het slachtoffer moet meerdere keren het verhaal doen en in sommige gevallen wordt er dan alsnog niks of weinig mee gedaan.”
Hamer pleit in haar advies voor het ‘doorbreken van gedragspatronen’. Één van de manieren om dat te doen is het verplicht stellen van seksuele voorlichting. “Automatisch wordt dan meer over het onderwerp gepraat en dan creëer je bewustwording. Ook leer je jonge mensen over grenzen en grenzen stellen. Je ziet nu bijvoorbeeld dat veel jonge mannen niet weten waar de grens precies ligt bij meisjes.”
Ook richting de toekomst is dat zorgelijk. “Als daders van dergelijk gedrag op leidinggevende plekken terechtkomen, kan het gedrag zich ook daar voortzetten.”
Hamer: “Er moet meer gepraat worden over het onderwerp. Op deze manier bescherm je zowel het slachtoffer als de dader. Die laatste heeft soms geen idee wat zijn of haar gedrag betekent voor een ander. Een cultuurverandering is een lang proces, maar het is de enige oplossing.”
Vrouwen uit de horeca delen grensoverschrijdende ervaringen: 'Hij wilde een kwartet'
