Afpersing

In 2018 sprak LINDA.nl met Janssen over haar eigen ervaringen met sextortion. Zij werd afgeperst nadat een hacker toegang kreeg tot haar Dropbox, waar pikante beelden in stonden. Van een onbekende afzender kreeg ze dreigementen: als ze niet zou betalen, zou een video van haar in lingerie gepubliceerd worden. Dat gebeurde: haar video verscheen online en werd binnen een dag meer dan een miljoen keer bekeken.

De hacker bleek een ervaren cybercrimineel en zat een celstraf van tweeënhalf jaar uit, wegens afpersing en het oplichten van o.a. postorderbedrijven. Janssen: “Ik was enorm blij dat hij werd gevonden. Daardoor waren de andere Dropbox-beelden veilig en bleef het bij die ene video. Het was de heftigste ervaring van mijn leven, maar ik ben blij dat ik nu anderen kan helpen met mijn ervaringen. Het is hard nodig om hier aandacht aan te blijven besteden, dat blijkt maar weer als je leest over dat dertienjarige meisje.”

Lees ook
Joline wilde niet meer verder leven nadat ze slachtoffer werd van naaktfoto-lek

Online shaming

Als coördinator houdt Janssen zich vooral bezig met voorlichting op scholen en aan professionals. Ze spreekt veel slachtoffers en begeleidt families bij het verwerken van online shaming en misbruik. Die ondersteuning is essentieel, vindt ze: “Ouders denken nog te vaak dat ze problemen met hun kinderen zelf op moeten lossen, maar daar sta je nooit alleen in. Er is zoveel expertise waar je gebruik van kunt maken, dus zoek dat op. Het kan heel fijn zijn om te praten met iemand die snapt waar jij als (ouder van een) slachtoffer doorheen gaat.”

Volgens Janssen is er op maatschappijniveau nog wel wat ruimte voor verbetering op het gebied van online shaming. “Het is goed dat er steeds meer bewustwording over is, maar de reactie van veel mensen is nog steeds ‘had je maar niet zulke foto’s moeten maken’. Van die ‘eigen schuld, dikke bult’-houding moeten we écht af.” Daarin ligt ook een rol voor scholen, aldus Janssen. “Docenten moeten met seksuele voorlichting beter gaan inspelen op de online wereld. Het is anno 2021 meer dan ‘wat is sex’ en een condoom om een banaan rollen. Jongeren en kinderen experimenteren met alles, helemáál op online gebied.”

Advies

Een groot deel van die bewustwording vindt volgens Janssen ook thuis plaats. Ouders vragen steevast of hun oogappeltjes nog iets hebben meegemaakt op school, maar laten de digitale wereld nog te vaak links liggen. “Riskant, juist als ze een eigen telefoon hebben. We gaan er te makkelijk vanuit dat ze daarop alleen contact hebben met mensen die ze uit het echte leven kennen. Wees je bewust van de risico’s die apps als TikTok met zich meebrengen.”

Janssen adviseert om regelmatig naar het social media-gebruik van je kind te vragen, juist als alles goed gaat. “Hebben ze nog een grappige meme gezien, of zijn ze juist wat raars tegengekomen? Zo wennen ze aan jouw interesse in dat grote gedeelte van hun leefwereld. Dat kan het voor een kind makkelijker maken om naar je toe te komen als er wél iets mis is.”

Openheid

Het belangrijkste, in zowel voorlichting over als nazorg bij online shaming, is openheid. Janssen: “Praat open en oordeel niet. Wees daarin ook bewust van je eigen gedrag. Hoe reageerde jij bijvoorbeeld op het nieuws rondom de video van Fred van Leer? Als je tegen je kind zegt ‘jij doet dat gelukkig niet’, zet je al de verkeerde toon. Je plaatst mensen in een hokje. Dat is geen goede basis voor een gesprek.”

Praten over sex is iets dat veel ouders moeilijk vinden, maar Janssen adviseert om daar toch even doorheen te bijten. “Onze kinderen leren hier op een andere manier over dan wij vroeger, maar dan kun je het er nog wél over hebben. Bied hen een veilige omgeving waarin ze met je kunnen praten over sex, en laat weten dat je er altijd bent om eventuele narigheden samen op te lossen.”

Lees ook
Zo voorkom je dat je kind slachtoffer (of dader) wordt van shamesexting