Het aantal diagnoses van blaaskanker neemt toe in Nederland. Onder vrouwen worden de klachten vaak verward met een blaasontsteking. Vrouwen gaan hierdoor in sommige gevallen met meerdere antibioticakuren naar huis voor een blaasontsteking terwijl dit achteraf blaaskanker blijkt te zijn.
LINDA. spreekt oncologisch uroloog Richard Meijer en internist-oncoloog Britt Suelmann. Beiden zijn zij werkzaam in het UMC Utrecht.
Zowel onder mannen als onder vrouwen neemt het aantal gevallen van blaaskanker in Nederland al langere tijd toe. Zo kregen in 2024 in Nederland 7156 mensen de diagnose blaaskanker.
Blaaskanker komt over het algemeen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, toch stijgt het aantal diagnoses onder vrouwen opmerkelijk snel. Dat heeft deels te maken met een vertraging in de diagnostiek van de ziekte. De ziekte wordt daardoor bij vrouwen vaak pas in een verder gevorderd stadium vastgesteld.
“De weg naar een diagnose van blaaskanker duurt bij vrouwen vaak langer dan bij mannen”, vertelt Suelmann. En dat heeft er deels mee te maken dat vrouwen sneller blaasontsteking krijgen dan mannen.
“Vrouwen worden sneller naar huis gestuurd met een antibioticakuur voor hun ‘blaasontsteking’ bij klachten. Pas wanneer dit na een aantal keer geen verlichting van de klachten biedt worden ze doorgestuurd naar het ziekenhuis voor verder onderzoek.” Vrouwen lopen hierdoor in sommige gevallen langer rond met de ziekte voor er wordt overgegaan tot de juiste behandeling.
En dat is “zorgwekkend”, want blaaskanker is een relatief agressieve vorm van kanker. De behandeling is daarnaast erg intensief en heeft veel invloed op de kwaliteit van leven, vooral als de ziekte al verder gevorderd is. Wanneer een tumor vanuit de blaas in de blaasspier doordringt, wordt de overlevingskans namelijk snel kleiner. “Het is dus van belang om blaaskanker tijdig vast te stellen.”
Daarnaast is de kans op een lokaal-gevorderde blaaskanker bij vrouwen groter dan onder mannen. “Dat heeft te maken met de verschillende opbouw van de blaas in het mannen- en vrouwenlichaam”, legt Meijer uit. “Vrouwen hebben een dunnere blaaswand dan mannen, tumoren dringen daardoor sneller door tot voorbij de blaasspier.”
De behandeling van blaaskanker is bij niet-spier-ingroeiende blaaskanker vaak lokaal en blaassparend. Bij spier-ingroeiende blaaskanker is de behandeling heel anders. Suelmann omschrijft deze als “erg intensief.” “Vaak moet de blaas worden verwijderd. Dat is niet alleen een heel ingrijpende behandeling, maar heeft ook veel invloed op de kwaliteit van leven.”
De groei van het aantal gevallen van blaaskanker in Nederland baart zowel Suelmann als Meijer zorgen. “Die groei lijkt voorlopig door te zetten door de vergrijzing van de bevolking”, vertelt Meijer. Daarnaast is roken (en ook vapen) de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van blaaskanker.
“Roken wordt vaak geassocieerd met longkanker, terwijl de schadelijke stoffen in sigaretten enorm veel invloed hebben op de blaas. Wie rookt, plast een deel van de schadelijke stoffen ook weer uit, en deze irriteren de blaaswand constant. Je moet het eigenlijk zien als een langdurige en constante ontsteking die de cellen in de blaaswand kan beschadigen.” “En die aangetaste cellen kunnen zich weer gaan delen”, vult Suelmann aan.
Longpatholoog Danielle Cohen noemt aantal vapende kinderen 'zeer zorgelijk': 'Soort Russisch roulette wie in het ziekenhuis belandt'
Waarom het aantal diagnoses blaaskanker ook onder jonge mensen groeit, wordt voorlopig nog onderzocht. “Dat weten we nog niet precies”, vertelt Suelmann. “Erfelijkheid blijkt slechts een heel kleine rol te spelen. Het leven van jonge mensen kan voorgoed ingrijpend veranderen door blaaskanker.”
Om jonge mensen die kanker hebben gekregen te ondersteunen, heeft UMC Utrecht een AYA-polikliniek opgericht. Hier kunnen AYA’s (Adolescents and Young Adults) terechtkunnen voor ondersteuning. Daarnaast kunnen patiënten van alle leeftijden terecht bij Patiëntenvereniging blaas- of nierkanker voor lotgenotencontact.
Beide artsen benadrukken dat de kennis over behandelmethoden van blaaskanker de laatste jaren enorm is toegenomen. Algemene kennis onder de bevolking over blaaskanker is daarentegen in vergelijking met andere vormen van kanker achtergebleven. “Daarom vertellen wij ook graag over blaaskanker, om hier bewustwording voor te creëren.”
Dat de hoeveelheid diagnoses toeneemt, is volgens beide artsen ook niet goed voor het zorgsysteem in Nederland. “De behandeling van blaaskanker is ontzettend duur. Voorkomen en vroegtijdig handelen is daarom beter.”
Het belangrijkste symptoom van blaaskanker is de aanwezigheid van bloed in de urine tijdens het plassen. “Laat dit altijd verder onderzoeken”, luidt het advies. Ook vaak moeten plassen, een pijnlijk of branderig gevoel tijdens het plassen en pijn in de onderbuik kunnen symptomen zijn van blaaskanker, maar kunnen ook het gevolg zijn van een blaasontsteking.
Toch is het niet zo dat je bij elke klacht gelijk moet aandringen op een verder onderzoek. “Houd het een tijdje in de gaten”, vertelt Suelmann. “Blijft het aanhouden? Bezoek dan een dokter.” Dit advies geldt voor alle klachten behalve de aanwezigheid van zichtbaar bloed in de urine. Dan is het volgens beide artsen raadzaam direct een arts te bezoeken.
Vrouwen kunnen sneller last hebben van een blaasontsteking dan mannen, en de symptomen daarvan komen dus deels overeen met die van blaaskanker. Wanneer is het verstandig om de oorzaak hiervan verder te onderzoeken?
“Als de hoeveelheid ontstekingen of klachten afwijkend lijkt te zijn”, licht Suelmann toe. “Heb jij nooit of niet vaak een blaasontsteking gehad, en heb je ineens vaker last van een infectie en ook zichtbaar bloed in de urine? Dan is het goed om dat verder te laten onderzoeken.”
Aantal jonge darmkankerpatiënten neemt toe: 'Goed om bewust te zijn van wat je eet'
