Vanuit haar Afrikaanse roots zag Cynthia Lungu (33) het leed dat aids in aanricht. Dat drijft haar nu als wetenschapper in het ErasmusMC tot een baanbrekend onderzoek naar de genezing ervan.
“We hebben nog een lange weg te gaan om daadwerkelijk een genezing te vinden voor hiv”, vertelt Lungu aan LINDA.nl.
Lungu groeit op in Zambia en Botswana. Als kind spelen hiv en aids een grote rol in haar leven. “Medicijnen waren er niet, dus als mensen ziek werden stierven ze. Dat hoorde bij het leven.” Het maakt zo’n indruk op haar dat ze in haar verdere leven wil bijdragen aan de bestrijding van het virus.
Een belangrijke stap in haar strijd zet ze in 2014 als ze verhuist naar Nederland om haar eigen onderzoeksproject naar hiv te starten. Haar belangrijkste focus hierbij is het ontwikkelen van technieken om hiv-geïnfecteerde cellen te meten en deze technieken toe te passen in genezingsonderzoek. Uiteindelijk is haar grootste doel het vinden van een ultieme genezing voor hiv, maar daarvoor is nog een lange weg te gaan.
Hoewel op internationaal niveau het doel is vastgelegd om in 2030 het einde van aids te hebben bereikt, is een hiv-infectie tegenwoordig nog levenslang. “Er bestaat medicatie die het virus onder controle houdt, maar het vervelende is dat je dit de rest van je leven moet slikken”, vertelt Lungu. “Dat is geen probleem als je in een economisch welvarend land leeft. Maar in andere delen van de wereld, zoals Zambia, is de toegang tot medicatie minder goed.”
De medicatie die nu voorhanden is onderdrukt het virus, maar kan het virus niet verwijderen. “Het virus verstopt zich in het lichaam, maar wáár en wáárom het virus zich schuilhoudt weten we nog niet genoeg.” zegt Lungu. De wetenschapper ziet dit als een puzzel die ze graag wil oplossen.
Bijkomend probleem in die puzzel is dat het virus verschillende vormen aanneemt in verschillende delen van de wereld. “Hier in Nederland kunnen we het virus met bepaalde medicijnen opwekken om te zien waar het zich verstopt. Maar we weten niet hoe dat met andere virussoorten in Afrika of Azië werkt.” Dat is het punt waar Lungu’s onderzoek om de hoek komt kijken. Zij zet zich ervoor in dat mensen uit alle delen van de wereld worden betrokken bij onderzoek naar hiv-genezing. “Om genezingsmethodes voor iederéén te ontwikkelen, moeten we meer te weten komen over hiv-infectie en mensen die met andere typen hiv leven.”
De weg naar ultieme genezing is lang en kostbaar. “Of het nu geld is voor medicijnen, onderzoek of technologie, alles is heel duur en we hebben het constant nodig.” Onlangs is op ‘het Amsterdam Diner’ 1.27 miljoen opgehaald voor projecten van het Aidsfonds, waaronder die van Lungu.
De wetenschapper kan niet inschatten hoelang het nog gaat duren voordat de puzzel is gelegd. Maar in de lange strijd blijft het volgens haar belangrijk de aandacht niet te verliezen. “Hoewel de focus op de coronapandemie ligt, is het belangrijk hiv niet te vergeten. Wat weinig mensen bijvoorbeeld weten is dat wereldwijd dubbel zoveel jonge vrouwen als mannen geïnfecteerd worden met hiv. Daarom is een doel van mijn onderzoek het meten van hiv bij jonge, Zambiaanse vrouwen.”
Het is haar persoonlijke doel om een oplossing te vinden die werkt voor iedereen die leeft met hiv wereldwijd. “Van jong tot oud, vrouw tot man, uit verschillende plekken van de wereld: ik wil zoveel mogelijk diverse mensen in mijn onderzoek betrekken.”
Loiza Lamers zag hoe hiv nog heerst in Kenia: 'Soms brak ik, moest ik mijn moeder bellen'
