Eén op de drie mannen doet niet mee aan het bevolkingsonderzoek darmkanker vanwege angst, omdat ze hun ontlasting niet willen inleveren of omdat ze opzien tegen een eventueel vervolgonderzoek.
Maart is darmkankermaand. Daarom spreekt LINDA. met Inge Konings van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) over het risico dat mannen lopen.
Volgens de stichting lopen mannen meer risico op darmkanker dan vrouwen. 1 op de 12 mannen krijgt de ziekte, tegenover 1 op de 15 vrouwen. Konings: “Het risico bij mannen is een stuk hoger, terwijl tegelijkertijd blijkt dat mannen steeds minder vaak meedoen aan het bevolkingsonderzoek.” Slechts 65 procent van de mannen neemt deel aan het onderzoek, tegenover 71 procent van de vrouwen.
De stichting deed daarom onderzoek onder mannen die niet deelnemen aan het bevolkingsonderzoek. Opvallend is dat eenderde van hen denkt dat deelname niet nodig is als er nog geen klachten zijn. Dat terwijl het onderzoek niet alleen kanker opspoort, maar ook een voorstadium daarvan. Dat weten mensen vaak niet. Beide veroorzaken bovendien niet altijd symptomen.
Konings noemt het een zorgwekkende trend, zeker gezien het feit dat darmkanker de meest dodelijke kankersoort is. De ziekte treft jaarlijks zo’n 12.000 mensen, en elk jaar overlijden er 4.500 mensen aan darmkanker.
Zowel mannen als vrouwen tussen de 55 en 75 jaar worden elke twee jaar opgeroepen voor het bevolkingsonderzoek. Mariël Croon, directeur van de MLDS: “Dat is nodig omdat poliepen zich in de loop van tien tot vijftien jaar kunnen ontwikkelen tot darmkanker. Een onderzoek van de ontlasting is altijd een momentopname. Wie elke twee jaar meedoet heeft een grotere kans om poliepen te ontdekken. Het is dus belangrijk dat iedereen boven de 55 jaar zich elke twee jaar laat controleren.”
Echter, niet alle mannen geven hier gehoor aan. “Wat we zagen in ons onderzoek is dat sommige mannen toch bang zijn voor een slechte uitslag, maar ze hebben ook redenen als ‘ik denk niet dat dat mij kan overkomen’. En 27 procent vindt het een vies idee om ontlasting in te leveren.”
“Sommige mannen gaven aan op te zien tegen vervolgonderzoek. Dit is een inwendig onderzoek waarbij artsen in je darmen gaan kijken. Je kunt dan al vroegtijdig problemen oplossen, maar als je al darmkanker hebt start er een ander behandeltraject.”
Voor het onderzoek hoef je echt geen hele drol naar het lab te sturen; het enige wat deelnemers hoeven te doen is met een stokje in hun ontlasting prikken. Dat kan zonder je handen vies te maken. Vervolgens stop je het stokje in een buisje, dat je het opstuurt naar het lab. Opmerkelijk is dat een groot deel van de mannen die wel deelnemen (44%) daar verder met niemand over spreekt. Uit het onderzoek blijkt dat ze zich schamen of het vervelend vinden om erover te praten.
Ook Robert Klein uit Almelo kreeg vorig jaar de envelop op de mat, vertelt hij aan Hart van Nederland. “Ik had eerst zoiets van: ach, waarom zou ik daaraan meedoen? Ik voel me goed. Ik had nog nooit klachten gehad, maar uiteindelijk toch maar het potje opgestuurd.”
Daar was hij maar wat blij om, want toen hij de uitslag kreeg, bleek dat er een poliep was aangetroffen. Deze liet hij heel snel verwijderen. “Als ik de poliep niet had laten verwijderen, had ik gegarandeerd binnen twee of drie jaar darmkanker gehad”, vertelt Klein. Zijn oproep is dan ook: “Als jullie die brief krijgen, doe eraan mee.”
Dat is ook precies de reden waarom de stichting hier aandacht voor vraagt. Konings: “Achterom kijken op de wc, zeker als je ouder wordt, kan je leven redden.” Toch besluit ook bijna een kwart (23%) van de mannen die zich wel bewust zijn van de risico’s om niet deel te nemen.
Een duwtje in de rug kan echt helpen, vooral als dit van de huisarts of een partner of familielid komt. “Eigenlijk willen we alle vrouwen oproepen om hun man aan te sporen om zich te laten onderzoeken. Vrouwen lijken meer gewend aan medische onderzoeken en praten er ook makkelijker over. Als zij hun partner kunnen motiveren om zich te laten onderzoeken, kunnen we echt mooie stappen voorwaarts zetten.”
Jennifers man had uitgezaaide darmkanker: 'Het leven was uitzichtloos lijden geworden'
