Het is de Week tegen Eenzaamheid. Dat is niet voor niks: een groot deel van de Nederlanders voelt zich (weleens) eenzaam. Hoe reiken we die mensen een helpende hand?
Filosoof en schrijfster van het boek De lege hemel – over eenzaamheid Marjan Slob geeft het antwoord.
“Maak contact”, vertelt Slob. “Eenzaamheid is het lijden aan het gebrek aan verbinding. Hoe los je dat op? Door verbinding proberen te maken. Maar hoe je dat het beste doet, verschilt per persoon. Het is een valkuil om te denken dat wat voor jou zou werken, ook voor een ander geldt. Om dat dan aan een ander op te dringen.”
De filosoof vindt het dan ook raadzaam om niet te snel tot actie over te gaan. “Kijk en luister goed. Als het gaat om een eenzame buurman of buurvrouw die je al tijden somber alleen aan tafel ziet zitten, begin dan met kleine, voorzichtige gebaren. Als je elkaars blik opvangt, kun je lachen en zwaaien. Gebeurt dat vaker, dan ontstaat wellicht een vanzelfsprekend contact. Dan is het logischer om een praatje aan te knopen, hulp aan te bieden of een kaartje door de bus te doen.”
Het geheim is volgens Slob om de persoon in kwestie te leren kennen en je niet als een soort messias op te stellen. “Als een eenzaam persoon denkt dat jij hem of haar komt redden, is diegene er waarschijnlijk snel klaar mee. Ik zou zelf dan ook zoiets hebben van: bekijk het maar.”
Is het contact met die ene buurvrouw dan eindelijk daar en spreken jullie elkaar regelmatig als jullie elkaar in het voorbijgaan tegenkomen? “Probeer er dan achter te komen wat de verbindingsvraag is. Misschien kun je eens helpen door een boodschap te doen of door in de tuin te helpen.”
Marieke (32) worstelde met eenzaamheid: 'Gordijnen dicht en telefoon op stil'
Voorzichtigheid is geboden, weet ze uit de praktijk. “De eenzame mensen en vrijwilligers die ik heb gesproken zeggen allemaal dat je, als je een lange tijd alleen bent, als het ware overgevoelig wordt. Vergelijk het met het horen van geluid, als je al heel lang niks gehoord hebt. Of dat je ’s ochtends je ogen open doet en moet wennen aan het licht. Zo kan contact zijn voor eenzame mensen. Zij kunnen gaan over-interpreteren. Als je daar vol energie binnen rent om ze te gaan helpen, kan dat overweldigend zijn. Wees vriendelijk, aandachtig en behoedzaam.”
Overigens vindt Slob het belangrijk om te benadrukken dat er een verschil is tussen tijdelijke eenzaamheid en chronische eenzaamheid. En dat elk mens het in zich heeft om eenzaam te zijn. “Eenzaamheid is lijden en dat is niet fijn, maar lijden hoort bij het leven. Het is niet goed om bij elk flintertje lijden in de stress te schieten. Ieder mens zal zich af en toe in het leven eenzaam voelen, dat is onvermijdelijk. Het is uiteraard wel een probleem als de eenzaamheid vaak voorkomt of heel lang duurt. Als het je leven gaat domineren en overheersen. Dan is het lijden diep.”
En, sluit ze af: “Je kunt niet al het leed van de wereld op je schouders dragen. Misschien is het verstandig om, ook uit zelfbescherming, vooral kleine dingen te zoeken om te helpen. Anders wordt het ook voor jou te zwaar.”
Een van de manieren waarop je je steentje zou kunnen bijdragen, is door je als vrijwilliger op te geven bij de Luisterlijn: een organisatie die via telefoon, mail of WhatsApp een luisterend oor biedt.
Dit artikel verscheen eerder op LINDA.nl.
Margot (22) werd depressief na haar relatiebreuk: 'Ik stopte zelfs met mijn studie'
