Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld, kreeg in juni maar liefst 25.127 telefoontjes binnen: een stijging van 31 procent ten opzichte van vorig jaar juni. Dat is een record, deelt de instelling zelf.
Veel van de bellers vroegen advies over hoe ze moesten omgaan met controlerend, stalkend of gewelddadig gedrag van partners of familie.
Die stijging, die Veilig Thuis op aanvraag van NOS heeft vrijgegeven, is zorgwekkend. Op dit moment is bekend dat er jaarlijks veertig tot vijftig vrouwen om het leven komen door geweld als gevolg van vrouwenhaat. In bijna zestig procent van de gevallen is de dader een (ex-)partner of een familielid, vrijwel altijd een man.
Veilig Thuis vermoedt dat het om nog veel meer slachtoffers gaat dan deze cijfers. “Bijvoorbeeld vrouwen die de psychische terreur van hun (ex-)partner niet meer aankunnen en zelfmoord plegen, of alle mishandelingen en mislukte moordpogingen”, delen zij met de Volkskrant. Deze zaken worden in Nederland nog niet goed geregistreerd.
Om meer bewustzijn te creëren hield de feministische beweging Dolle Mina gisteren een protestmars tegen femicide in Rotterdam. Deelnemers eisen dat femicide in de wet wordt vastgelegd als gendergerelateerd geweld. Ook willen ze dat psychisch geweld voorafgaand aan de moord strafbaar wordt en dat er versneld meer noodopvang beschikbaar komt.
Judith verloor haar vriendin Raja aan femicide: 'Voor de deur van haar huis maakte hij haar af'
Rapporten laten zien dat de aanpak voorafgaand aan femicide vaak niet goed gaat in Nederland. Zo is Veilig Thuis verantwoordelijk voor het onderzoeken hoe onveilig een situatie precies, maar zijn de wachtlijsten daar veel te lang. Dat stelde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in 2024.
Daarnaast is er een tekort aan opvangplekken en wordt stalken alleen door de politie onderzocht als het slachtoffer aangifte doet. Uit angst voor de stalker gebeurt dat vaak niet. Preventief ingrijpen gaat mede hierdoor vaak mis.
Ook zouden veel mensen niet weten waar ze terechtkunnen als ze voor femicide vrezen.
Daarom willen de Dolle Mina’s dat er een landelijke hulplijn in het leven wordt geroepen onder het nummer 116. Mensen met kinderen durven bijvoorbeeld niet naar Veilig Thuis te bellen, uit angst dat de jeugdbescherming zich er dan mee bemoeit.
Dat is volgens de woordvoerder van Veilig Thuis een misvatting. Zij vinden een extra hulplijn onverstandig, omdat dit hulp verder versnippert. “Mensen kunnen bij ons om advies vragen, ook anoniem”, deelt de woordvoerder met NOS. “Wij vinden dit heel belangrijk om te benadrukken. Iedereen met een vraag kan onze deskundigen vrijblijvend om advies vragen via de telefoon of chat.”
'Zelfdoding na huiselijk geweld is ook femicide, ze zag na jarenlange mishandeling geen uitweg meer'
Het kabinet en de Tweede Kamer werken sinds vorig jaar al wel aan een wet om psychisch geweld strafbaar te maken. En na de moord op Humeyra (destijds 16) in 2018 is de maximale straf voor doodslag van vijftien naar vijfentwintig jaar gegaan. Hierdoor kunnen daders zwaarder worden gestraft, omdat doodslag bij femicide vaak makkelijker te bewijzen is dan moord.
Daarnaast worden politie-eenheden en het Openbaar Ministerie nu bijgeschoold om dreigende femicide te herkennen en beter te kunnen handelen. Dit na een amendement van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Songül Mutluer, waarmee ze tien miljoen euro kon reserveren voor extra opleidingen.
Multluer heeft ook een initiatiefnota ingediend met meer voorstellen om femicide effectiever aan te pakken. Stalking kan hierdoor in de toekomst ook zonder aangifte aangepakt worden – iets waarop het kabinet al heeft toegestemd.
Mutluer pleit daarnaast voor het apart strafbaar stellen van niet-dodelijke verwurgingen. Daarover is het kabinet nog verdeeld. Volgens hen biedt de bestaande wetgeving al voldoende mogelijkheden. Mutluer vindt dat onvoldoende: “Het punt is dat zo’n verwurging een belangrijke indicator is van dreigend dodelijk geweld. Door het een specifiek strafbaar feit te maken kunnen slachtoffers preventieve bescherming krijgen. Dat is waar het om gaat.”
De initiatiefnota wordt in september in de Kamer behandeld. De Dolle Mina’s eisen echter snelheid, want elke acht dagen wordt in Nederland een vrouw vermoord.
Voel je je onveilig in je eigen huis óf heb je het gevoel dat iemand in je omgeving in een onveilige situatie verkeert? Je kunt Veilig Thuis 24/7 bellen op 0800 2000 voor advies of om een melding te maken. Heb je te maken met een ernstig onveilige situatie, bel dan 112.
Julia's moeder werd slachtoffer van femicide: 'Zij maakte het uit, hij sneed haar slagaders door'
