Zonder plan naar Bali om een surfshop te runnen of na je rechtenstudie stripper worden; wat als je lak hebt aan alle ongeschreven verwachtingen in je twenties? In ‘Fack de Norm’ doen meiden het lekker anders.
Deze keer deelt Anna Hettema (23) haar verhaal. Ze stopte met haar middelbare school en deed geen studie, maar volgt nu haar dromen.
VERWACHTINGEN Van het gymnasium naar de havo en uiteindelijk helemaal kappen: het gebeurde de ijverige leerling Anna. “Stop je met school? Dan ben je het schoolvoorbeeld van een loser. Je wordt gestraft met vooroordelen, opmerkingen en krijgt geen kans bij werkgevers. Zelfs tijdens smalltalk met uitgaan hoorde ik dat je ‘zonder diploma nergens komt’. Zonder papiertje moet je jezelf tien keer harder bewijzen. Mensen denken dat ik oliedom ben of voor de klantenservice al niet wordt aangenomen.”
“Het begon veelbelovend op het gymnasium. Ik had er veel zin in”, blikt Anna terug. In haar tweede jaar valt ze uit. “De leerstof paste goed bij mij, maar het schoolsysteem niet. Met de school en mijn ouders besloten we dat ik naar de havo zou gaan; minder druk en prikkels. Dat beviel. In de coronaperiode bloeide ik helemaal op. In rust kon ik op mijn laptop werken en zodra het pauze was, klapte ik ‘m dicht. Ik kon dingen voor mijzelf doen en ontdekte feestjes, drank en uitgaan.
Toen ik weer terug naar het schoolgebouw moest, was ik losbandig en sneakte ik ’s nachts het huis uit. Ik hield van drank, drugs en rock’n’roll. De drukte in mijn hoofd werd daarmee gedoofd. Van school werd ik depressief. De sociale contacten, het vroege opstaan en me klaarmaken voor school, kostte mij te veel energie. Zelfs zoveel, dat het mij niet meer lukte om uit bed te komen. Ik meldde me ziek.
De week voor mijn examens, schreef ik mezelf uit. Het was geen weloverwogen keuze. Ik was niet bezig met mijn toekomst”, deelt Anna. “Mijn ouders hadden al langer door dat het niet goed met mij ging, maar blij waren ze niet met mijn besluit. Ze draaiden de geldkraam dicht en ik moest op kamers. Ik moest nu zelf iets van mijn leven maken en zorgen dat ik niet in de goot belandde.” Pas later komt ze erachter dat ze autisme heeft. “Ik kon niet met de prikkels omgaan en viel daarom uit het normale schoolsysteem.”
“Ineens moet ik mijn eigen huur en boodschappen betalen en moest een baan vinden. Toen besefte ik: shit, ik heb geen diploma. Wat blijkt? Het zorgt voor zekerheid en is een bewijs dat je tot iets in staat bent. Een werkgever ziet het vaak als iets slechts als je geen diploma’s. Ik was werkloos en ondervond voor het eerst de consequenties van mijn eigen acties.
Eigenlijk stond ik open voor alle banen, want ik had geen geld. Alle vacaturesites speurde ik af, maar om onzinredenen werd ik afgewezen. Zo zou ik niet zelfstandig genoeg zijn. Na vier maanden kwam ik uit bij thuiszorg. Mijn oma en moeder deden dit werk vroeger ook. Het was mijn laatste redmiddel”, vertelt Anna. Ze wordt aangenomen. “Toen kwam paniekpunt nummer twee: ik kon helemaal niet schoonmaken. Ik deed een cursus en zocht tutorials op YouTube op. Diezelfde week kon ik nog aan de slag.”
“Daar werk ik nu 22 uur in de week; vanwege mijn autisme kan ik niet meer uur maken. Ik werk met oude, zieke en kwetsbare mensen van verschillende achtergronden. Naast leren poetsen bracht het mij mensenkennis: hoe ik begrip en geduld voor anderen kan hebben. Ik kan beter grenzen stellen, mijn verantwoordelijkheid nemen, een luisterend oor bieden en heb structuur in mijn leven.
Ook vond ik het daarnaast tijd om te knallen met wat ik écht leuk vind: kunst maken. Ik tekende en schreef altijd al. Zelfs toen ik in de coronatijd ontspoorde, bleef ik één ding doen: in mijn dagboek tekenen. Vroeger was ik obsessed door Hoe Overleef Ik van Francine Oomen, nu ontdekte ik Puck Rietveld. Zij inspireerde mij om mijn dagboek als kunst in te zetten. Eerst deed ik dit voor mijzelf om met mijn gevoelens en emoties om te gaan – later liet ik het op TikTok zien. Mijn eerste filmpje ging gelijk viral.”
Tekst gaat hieronder verder.
Inmiddels heeft ze bijna 40 duizend (!) volgers op het account (@alienslovemyfairytale) waarop zij haar kunst deelt. “Mijn schilderijen hangen in een café en ik sta in de krant met mijn kunst – ik kan mezelf nu echt kunstenaar noemen en maak mijn dromen waar”, vertelt Anna. “Creatief bezig zijn én iets toevoegen aan de maatschappij is voor mij de perfecte combinatie. Als ik de tijd kon terugdraaien, had ik een diploma gehaald, maar dan had ik waarschijnlijk nooit mijn kunstdroom gevolgd.
Tekst gaat hieronder verder.
Wat ik leerde van stoppen met school? Dat je, als je iets wil in het leven, er zelf voor moet knokken. Jij bepaalt hoe jouw leven eruit ziet. Voor veel werkt een diploma, maar niet voor iedereen. Je hoeft niet aan anderen hun verwachting te voldoen, zolang jij je eigen maar waarmaakt”, aldus Anna.
Noortje skipt master voor leven in de bergen: ‘Doe wat ik wil, in plaats van wat anderen van mij verwachten’
Amber Brouwers (23) is online redacteur bij LINDA.meiden. Persoonlijke verhalen en money issues zijn haar fave. Willen haar vriendinnen alles weten over een realityprogramma? Dan appen ze haar. Met wandelingen, vriendinnenavonden en eindeloze shopsessies maak je haar het meest gelukkig.
