Vrouwen in de kunst zijn nog altijd zwaar ondervertegenwoordigd, schreef De Volkskrant deze maand. Gelukkig laat de nieuwe generatie het daar zéker niet bij zitten, vertelt kunsthistorica Cathelijne Blok (31).
Cathelijne Blok over jonge vrouwen in de kunst: 'Online kun je al niet meer om ze heen, nu de musea nog'
Cathelijne zit samen met Imaan van der Zwan achter het feministisch kunstcollectief The TittyMag, en kijkt vol bewondering naar de drive van jonge, creatieve vrouwen.
‘De achterkant’ bepaalt
Nog nooit een schilderij van een vrouw in een museum gezien? Dat kan goed kloppen. Slechts 13 procent van de collectiestukken in museazalen is gemaakt door een vrouw, en maar 2 (!) procent van de omzet van de kunstmarkt wordt besteed aan kunstwerken die door vrouwen zijn gemaakt. Ook het Rijksmuseum presenteert dit jaar pas voor het eerst vrouwelijke kunstenaars in hun Eregalerij. Nog genoeg werk aan de winkel, dus.
Lees ook
Chinees museum koopt in een keer álle kunst van Loes van Delft (29): ‘Alsof ik droom’
Als het aan Cathelijne ligt, begint de revolutie liever vandaag dan morgen. “Ik werk veel samen met jonge, vrouwelijke kunstenaars, en zie dat het voor hen ook moeilijk is. Enerzijds is kunst in 2021 een stuk democratischer, omdat je online je eigen achterban kunt opbouwen. Anderzijds bepalen de mensen aan ‘de achterkant’ nog steeds wat we écht te zien krijgen, en wie er wordt aangekocht. Denk aan grote (kunst)instituten- en beurzen.”
En ook aan Instagram, vaak toch hét platform voor jonge kunstenaars, zitten haken en ogen. “Het internet is te gek, maar het is zo een stuk minder makkelijk om je eigen kunst te bewaken. Dan zie je grote kledingmerken opeens weer met een wel heel opvallend tekeningetje op de proppen komen. Ga als jonge kunstenaar dan maar eens tegenover een team van advocaten staan. Dan heb je weinig in te brengen, hoor.”
Take notes, musea
Toch ziet Cathelijne juist ook heel veel goede dingen gebeuren. “Door bepaalde jonge platforms, zoals het activistische Art Girl Rising of de podcast Naakt op een Kleedje, komt er veel meer aandacht voor vrouwelijke kunstenaars van nu en vroeger. Daardoor wordt het voor musea nu ook veel duidelijker dat ze niet om vrouwen heen kunnen. Al het werk en talent is er al, het is niet dat de vrouw opeens uit de lucht is komen gevallen.”
Om de weg écht vrij te maken voor de nieuwe generatie, zou er volgens Cathelijne dan ook meer naar huidig talent gekeken moeten worden, want dat is er genoeg. “En dus niet alleen naar vrouwen die al overleden zijn, of eenzelfde soort type vrouw – op het gebied van inclusiviteit kan de kunstwereld ook nog flinke stappen zetten. Daarnaast zal er toch ook echt wat achter de schermen moeten veranderen. Denk aan meer vrouwelijke museumdirecteuren, curatoren, conservatoren en galerie-eigenaren.”
Draag bij aan emancipatie
Als je jonge meiden in de kunst een hart onder de riem wil steken, kun je meerdere dingen doen. “Als je portemonnee het toelaat, is werk kopen natuurlijk top. Maar een divers palet aan vrouwen online volgen, of hun werk delen, helpt ook enorm mee. Er is altijd wel iets wat je aanspreekt, zelfs als je nooit naar musea gaat. Iedereen die op Instagram zit is visueel ingesteld, dus ga bij jezelf na: wat vind ik mooi? Zelfs op TikTok heb je kunstenaars die laten zien hoe ze bepaald werk maken. Als we hen steunen, zullen er op den duur ook meer verschillende vrouwen voor én achter de zalen van musea verschijnen.’
