Kun je zoveel sporten dat je je hart beschadigt? Onderzoekers startten vijf jaar geleden een onderzoek om antwoord te geven op die vraag. Wat blijkt nu? Het vrouwenhart ontwikkelt zich anders door het vele sporten dan het mannenhart.
Dit is cruciale informatie om mogelijke risico’s in te schatten of om misdiagnoses bij vrouwen te voorkomen. Sportcardioloog Harald Jorstad vertelt aan LINDA. over het onderzoek waarmee hij en zijn collega’s van Amsterdam UMC nog volop bezig zijn.
Sporten heeft invloed op de ontwikkeling van je hart. Wie veel sport, kan een zogenoemd ‘sporthart’ ontwikkelen: een groter en sterker hart met grotere hartkamers en een verdikte hartwand. Het hart kan hierdoor meer en sneller bloed rondpompen, waardoor de spieren sneller voorzien kunnen worden van zuurstof tijdens inspanning.
Dat een sporthart grotere kamers en een dikkere hartwand heeft in zowel het mannenlichaam als het vrouwenlichaam, werd tot nu toe altijd aangenomen als gegeven.
Maar uit het baanbrekende onderzoek van Jorstad en zijn team komt naar voren dat het hart van vrouwen zich wel degelijk anders ontwikkelt dan het mannenhart door topsport. Zo heeft het vrouwenhart wel grotere hartkamers, maar niet zo’n dikke hartwand.
“Bij een enkeling (vrouw, red.) ontwikkelt de hartwand zich tot een dikte van 11 millimeter”, vertelt Jorstad. Bij mannen kan deze verdikken tot 15 of 16 millimeter. “We hebben door dit onderzoek dus opnieuw kunnen vaststellen wat ‘normaal’ is en wanneer iemand misschien ‘ziek’ is.”
“Met het opzoeken van de grenzen van wat ‘normaal’ is bij een vrouwenhart, zijn alle vrouwen geholpen. Het neemt onzekerheid weg van vrouwen met een wijder hart en het stelt ons beter in staat de risico’s van vrouwen in te schatten. We kunnen door deze inzichten vrouwen beter monitoren en begeleiden.”
Deze vernieuwde vastgestelde maatstaven kunnen mogelijke misdiagnoses bij vrouwen dus voorkomen. “We weten nu beter wanneer een vrouwenhart afwijkende maten heeft en wanneer verder onderzoek nodig is.” Dit werkt volgens Jorstad ook de andere kant op. “Het neemt onzekerheid weg van vrouwen met een wijder hart.”
Cecile en Caroline kregen SCAD, een vrij onbekende hartaandoening: 'Het kan iedereen overkomen'
Jorstad startte vijf jaar geleden dus met dit onderzoek. De aanleiding? Topsporters die in elkaar zakten op het sportveld. Het zette de sportcardioloog destijds aan het denken dat hij wel een rijtje mannelijke topsporters kon opsommen die dit was overkomen, terwijl hij weinig tot geen vrouwelijke voorbeelden kende.
Nog niet eerder werd het sportende vrouwenhart zo gedetailleerd onderzocht. Voor het onderzoek vroegen de onderzoekers vijf jaar lang toestemming om de gegevens tijdens screening van sporters voor de topsport te bewaren.
Meer dan 170 vrouwelijke topsporters hebben inmiddels al toestemming gegeven om hun MRI’s, hartfilmpjes en bloed te onderzoeken. “We willen het onderzoek eigenlijk elke olympische cyclus herhalen.”
Jorstad verzamelde met zijn collega’s en in samenwerking met NOC*NSF “de grootste collectie aan MRI’s van vrouwelijke sporters over de hele wereld”. Het onderzoek focust zich dus onder andere op de ontwikkeling van het sporthart van vrouwen, maar ook van mannen.
De sportcardioloog hoopt uiteindelijk naar een gelijke verdeling te gaan tussen de beschikbare data van mannen en vrouwen in het onderzoek. “Minimaal vijfhonderd mannen en vijfhonderd vrouwen.”
Het analyseren van de grote hoeveelheid aan data zorgt dus voor verrassende inzichten. “Toch willen we nog zoveel meer weten. Is de vorm van inspanning bepalend voor de ontwikkeling van het hart en ziet het hart er van een professioneel golfer anders uit dan dat van een baanwielrenner of een voetballer?”
Jorstad benadrukt dat de amateursporter ook gebaat zal zijn bij het analyseren van deze grote hoeveelheid aan data. “We zoeken door het analyseren van het topsporthart echt de grenzen op van wat ‘normaal’ is, dat maakt het voor amateursporters ook een heel belangrijk onderzoek.”
Daarnaast erkent hij dat het mentaal zwaar kan zijn om onterecht te horen dat je anders of minder moet sporten. “Je hoort dat je niet meer mag sporten om het hart niet verder te verslechteren, terwijl de manier om deze boodschap te verwerken juist sporten is. Dat komt dubbel zo hard aan. Het zou goed zijn als dat straks niet meer onnodig gebeurt.”
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Maxine moest met hartinfarct naar huis: 'Hun conclusie? Slokdarmkrampen'
