Sapkuren, kruidenthee-diëten en zelfs darmspoelingen: veel mensen zweren bij detoxen. Werkt deze manier van je lichaam reinigen eigenlijk wel? En is het goed voor je?
LINDA. vraagt het aan voedingsdeskundige Renger Witkamp.
Dit moet je weten over detoxen: 'Je lever kan er juist minder goed van gaan werken'
Detoxen
“Detoxen, of ontgiften, is een eeuwenoud gebruik”, zegt Witkamp. “Het komt terug in allerlei traditionele geneeswijzen. Het is een soort filosofisch concept, gebaseerd op het principe van catharsis: het reinigen van je lichaam en geest door iets slechts te verwijderen uit je lichaam.”
In deze periode van het jaar is detoxen enorm populair. “Mensen hebben met kerst van alles gegeten en willen nu, met goede voornemens in het achterhoofd, hun lichaam reinigen. Dat doen ze bijvoorbeeld met laxeermiddelen, of met een klysma. Anderen drinken alleen thee of gaan dagenlang vasten.”
Juice cleanse
Ook een populaire manier om je lichaam te ontgiften, is een juice cleanse. “Dat houdt in dat je je zou lichaam schoonmaken met een soort magische sapjes.” Volgens Witkamp zijn deze smoothies helemaal niet zo magisch. “Een lekkere vitamineshake met bananen, spinazie en aardbei kan hartstikke gezond zijn, maar verwacht er geen wonderen van. Je moet niet de illusie hebben dat je door zo’n sapje opeens van binnen schoon wordt. Daarbij zijn onze lever en nieren continu bezig met het wegwerken van schadelijke stoffen. Detoxen verbetert dat proces niet.”
Witkamp is kritisch over meer vormen van detoxen. “Er is bijvoorbeeld een methode waarbij men niets anders eet of drinkt dan kruidenthee. Die kruiden zouden de lever een soort zet moeten geven, waardoor hij beter gaat werken. Maar eigenlijk is er weinig tot geen bewijs dat dat werkt. Je zou zelfs kunnen zeggen dat als je lang eenzijdig eet en drinkt, je het tegenovergestelde bereikt.”
“In de biologie bestaat de uitdrukking: wat je niet gebruikt, verlies je. Als je je lever als het ware een tijd niet scherp houdt, door bijvoorbeeld te gaan leven op kruidenthee, gaat hij juist minder hard werken.”
Detoxen en ayahuasca zijn helemaal niet gezond: 'Er bestaat geen quick fix'
Mindfullness
Volgens Witkamp kan detoxen wel helpen om bewuster te gaan leven. “Dat noemen we mindfullness. Je staat veel meer stil bij wat je in je mond stopt. Je zult dan sneller denken ‘ik neem één koekje, niet vijf’, bijvoorbeeld. Het bewust omgaan met dingen die je doet, helpt met een gezonde levensstijl. Als je dat langere tijd doet, heb je jezelf beter onder controle.”
“Op die manier kan een detox best goed voor je zijn, maar je kunt er ook gewoon voor kiezen om de dag bewust te beginnen met een gezonde smoothie, in plaats van vijf boterhammen met een dikke laag boter en hagelslag.”
Ontgiften
De voedingsdeskundige benadrukt ook de keerzijdes van ontgiften. “Als je langdurig eenzijdig gaat eten, kan er een tekort aan voedingsstoffen ontstaan. Stel je voor dat je een dieet volgt van alleen maar gezonde sapjes. Je krijgt dan wel veel vitamine C binnen, maar dat is niet alles dat je nodig hebt. Je mist bijvoorbeeld eiwitten en vitamines B12 en B6. Die voedingsstoffen zijn zeker belangrijk als je regelmatig sport.”
Detox in Mexico gaat mis: Rotterdamse yogadocente (37) in coma
“Op zich ben ik geen tegenstander van een korte ‘detox’. Maar ontgiften doe je er niet mee. Je kunt best twee dagen vasten, of op kruidenthee leven – als je dat volhoudt. Maar ik zou het niet voor een week gaan doen, of je moet gericht bepaalde vitamines en andere voedingsstoffen aanvullen.”
Volgens Witkamp moet je je niet laten verleiden door allerlei bijzondere detoxmethodes die worden verkocht. “Het hoeft helemaal niet duur te zijn. Wil je bijvoorbeeld sap gaan drinken? Maak dat dan zelf met verse groentes en fruit en laat je niet verleiden om dure producten te kopen. Als ik soms de verkooppraatjes hoor die worden gehouden voor detoxmethodes, denk ik ‘jongens, doe toch even normaal’.”
Tips
En er zijn nog talloze andere manieren om je lichaam ‘opnieuw op te starten’. “Zorg dat je goed slaapt en doe wat aan je stressniveau. Yoga en ontspanningsoefeningen helpen daar goed bij”, adviseert Witkamp. “Ga lekker naar buiten en zorg ervoor dat je voldoende groenten en fruit eet. Let ook op je sociale gezondheid: ga bijvoorbeeld vaker iets leuks doen met vrienden en vriendinnen.”
Vrouw (35) overlijdt na detoxkuur in Heesselt, OM doet onderzoek
