Vrouwelijke investeerders durven twee keer zo vaak als hun mannelijke collega’s te investeren in bedrijven met een vrouw aan het hoofd, volgens onderzoek. Maar dat kan later een negatieve impact op die vrouwelijke ondernemers hebben.
Dat komt door de veronderstelling dat vrouwelijke ondernemers zo’n investering ontvangen dankzij hun geslacht.
Investeerders gaan vaker in zee met mensen van hetzelfde geslacht, blijkt uit meerdere onderzoeken. Dat klinkt alsof je als vrouwelijke ondernemer het beste bij een vrouwelijke investeerder kunt pitchen. Toch zien onderzoekers Kaisa Snellman en Isabelle Solal daar ook een nadeel in. Vrouwen mogen dan wel eerder financiering ontvangen van vrouwen dan van mannen, maar op de lange termijn is dat niet altijd positief.
De studie, gepubliceerd in Organization Science, maakte gebruik van data van de website Crunchbase over ruim 2100 start-ups. Daaruit bleek dat vrouwelijke ondernemers die durfkapitaal ontvingen van vrouwelijke investeerders, hebben maar de helft zoveel kans om later extra kapitaal van andere partijen te ontvangen dan vrouwen die gefinancierd werden door mannen. Dat effect is niet zichtbaar bij mannen die geld van vrouwen kregen.
De onderzoekers verklaren dat een investering van een vrouw in een vrouw mogelijk leidt tot scheve gezichten over ‘speciale behandelingen’. Ze schrijven: “Mensen zijn vaak geneigd om niet te kijken naar de bijdrage van de vaardigheden van een vrouw aan haar eigen succes. In plaats daarvan kijken ze naar externe factoren, zoals geluk.”
De resultaten worden ondersteund door een extra experiment, waarin de onderzoekers studenten pitches voorlegden van fictieve ondernemers en hun investeerders. De pitches van vrouwen die waren gefinancierd door vrouwen, werden relatief laag beoordeeld. Zij werden ook als minder competent gezien – ondanks dat hun ‘pitch’ hetzelfde was als die van de fictieve mannen.
Japke-d. Bouma over seksisme op de werkvloer: 'Zeg dan ook 'schatje' tegen mannelijke collega's'
Dit onderzoek is niet het eerste dat uitwijst dat vrouwen vaak aan het langste eind trekken in de wereld van durfkapitaal. In 2018 concludeerden onderzoeker Eva de Mol en investeerder Janneke Niessen dat slechts 1,6% van de Nederlandse start-ups die investering ontvangen, onder leiding staat van een vrouw. Zelfs in vergelijking met andere landen is dat weinig. En dat terwijl 17% van de start-ups een vrouwelijke (mede)oprichter heeft, meldde vergelijkbaar onderzoek van Techleap.
Aan het onderzoek van De Mol en Niessen werkten veertig investeringsfondsen voor beginnende bedrijven mee. 6,8% van de door hen gefinancierde start-ups had een gemengd team, de rest werd gerund door mannen. We rekenden het even voor je uit: dat betekent dat ruim 90 procent van de start-ups die durfkapitaal ontvangen, een mannenbolwerk is. Techleap laat zien dat zij bovendien gemiddeld meer financiering krijgen.
Het is overigens mogelijk dat vrouwen ook minder snel een aanvraag voor durfkapitaal indienen. Volgens het CBS oriënteren vrouwen zich vaker op andere vormen van financiering, zoals een lening, rekening-courant en informele investeerders.
De ongelijkheid in investeringen is waarschijnlijk geen kwestie van kwade wil. Bij investeringfondsen werken veel mannen, en we zijn als mensen geneigd om te vertrouwen in mensen met wie we ons kunnen identificeren, leggen De Mol en Niessen uit. Techleap noemt vooroordelen, door mannen gedomineerde netwerken en stereotype ideeën van investeerders als de belangrijkste drie oorzaken.
De onderzoeken bezorgen vrouwelijke ondernemers een duivels dilemma. Als ze pitchen bij mannen, hebben ze minder kans op succes. Maar als ze pitchen bij vrouwen, kan dat de kans op volgende investeringen verlagen.
Gelukkig hebben onderzoekers Snellman en Solal ook een oplossing: meer vrouwelijke investeerders. Daardoor zou minder snel aangenomen worden dat geslacht een rol speelt in het investeren in vrouwen, én zijn er ook bij de volgende fases van investeringen vrouwen betrokken.
Europees vrouwenquotum komt eraan - en die is strenger dan de 'onze'
