Je smeert ’s ochtends trouw zonnebrand op je gezicht, maar zit het er rond lunchtijd dan nog op? En moet je ook smeren als je de hele dag binnen zit?
Hoe lang blijft zonnebrandproducten eigenlijk werken – op kantoor, op het strand én alles daartussenin.
Of je nu kiest voor factor 15, 30 of 50+: om de bescherming te krijgen die op de verpakking staat, moet je elke twee uur opnieuw smeren. De werkzaamheid van de zonnefilters neemt namelijk af zodra ze op de huid zijn aangebracht. Hoe snel dat gebeurt, hangt onder andere af van je huidtype, de kracht van de zon, wat je doet én het type filter in je product. Zelfs zonnebrand die langdurige bescherming belooft, biedt na twee uur geen volledige zekerheid meer.
Zwem je, sport je of transpireer je veel in de zon? Dan vermindert de beschermlaag nog sneller. En ja, ook bij waterresistente producten geldt: voorzichtig droogdeppen en gewoon weer opnieuw aanbrengen. De term waterproof mag in Europa gelukkig niet meer worden gebruikt; die gaf een onterecht gevoel van langdurige bescherming.
De SPF (sun protection factor) vertelt hoeveel meer uv-B-straling je huid kan verdragen voordat deze rood kleurt, vergeleken met een onbeschermde huid. Bij SPF 30 is dat dus dertig keer zo veel. Maar dat wil niet zeggen dat de crème ook dertig keer zo lang blijft zitten – een SPF is geen timer. De bescherming neemt namelijk af door factoren als wrijving, transpiratie en tijd. Daarom moet je om de twee uur opnieuw smeren.
Juist bij hogere factoren hebben mensen de neiging minder vaak, maar ook minder royaal te smeren, blijkt uit onderzoek. Maar ook factor 50 slijt van je huid door zweet, wrijving of water. Of je nu SPF 15 of 50 gebruikt: de bescherming neemt na ongeveer twee uur af. Dus ja, ook een hoge SPF moet je dan weer opnieuw aanbrengen. Ook met factor 50 kun je niet de hele dag blijven liggen zonder opnieuw te smeren.
Een hogere SPF blokkeert meer uv-B-straling, maar het verschil tussen bijvoorbeeld SPF 30 en 50 is kleiner dan je zou denken. SPF 15 houdt zo’n 93% van de uv-B-straling tegen, SPF 30 ongeveer 97%, en SPF 50 komt uit op 98%. Dit lijkt een klein verschil. Maar je kunt het ook van de andere kant bekijken: SPF 30 laat meer dan 1,5 keer zoveel straling door met 3,3 procent dan SPF 50 met 2 procent. En om die optimale bescherming te bereiken, moet je dus wel voldoende en voldoende vaak smeren.
Meer smeren betekent niet automatisch dat de crème beter of langer blijft zitten, maar wel dat je eerder de juiste beschermingsgraad bereikt. Veel mensen smeren namelijk te weinig. Voor het hele lichaam heb je gemiddeld zeven eetlepels nodig: vier voor armen en benen, drie voor romp en rug. Voor het gezicht is een volle eetlepel aan te raden. En ja, dat is best veel …
Stop met zoeken. Een zonnebrandproduct dat de hele dag bescherming biedt klinkt ideaal, maar is in de praktijk niet haalbaar. In Europa zijn dergelijke claims (‘all day protection’) daarom niet meer toegestaan. Niet alleen omdat de bescherming van ieder product nu eenmaal afneemt door wrijving en transpiratie, maar ook omdat sommige van deze producten minder goed beschermen tegen uv-A-straling. En die is juist van belang bij huidveroudering en schade op de lange termijn.
In een Aziatisch onderzoek werd eens bekeken hoe lang zonnebrandcrème blijft zitten als je gewoon binnen achter je bureau zit. Deelnemers brachten ’s ochtends zonnebrand aan met een fluorescerende kleurstof. Vervolgens werden op meerdere momenten op de dag uv-foto’s genomen. Wat bleek? Na twee uur was gemiddeld 16% van de crème verdwenen; na acht uur was dat zo’n 30%. Dat lijkt dus mee te vallen, maar je weet niet zeker of de zonnebrandcrème ook nog steeds net zo goed werkt.
Als je ’s ochtends voldoende zonnebrand aanbrengt en binnen werkt, is opnieuw aanbrengen tijdens een korte lunchwandeling wellicht niet nodig. Maar ga je langer naar buiten, dan is bijsmeren nodig.
Sunscreensticks en sprays zijn populair, vooral omdat je ze gemakkelijk zonder je handen aanbrengt. Maar qua bescherming zijn er wel wat kanttekeningen. Ook dit heb ik zelf getest met een uv-camera. Sticks bevatten vaak wax-achtige ingrediënten die goed blijven zitten en ze zijn handig om rond de ogen aan te brengen. Vaak voelen ze wel wat zwaarder aan. Sprays zijn snel en gemakkelijk in gebruik, maar het is lastig in te schatten of je genoeg aanbrengt, en je moet alsnog uitsmeren voor een gelijkmatige dekking. Hierdoor wordt de beloofde SPF bij deze producten niet altijd gehaald.
Kortom: zonnebrandproducten werken alleen goed als je ze goed gebruikt. Smeer voldoende, herhaal het smeren regelmatig en wees alert op misleidende claims zoals ‘all day protection’ of ‘waterproof’. Die geven een gevoel van veiligheid dat niet altijd terecht is.
Zonnebrandcrème binnenshuis dragen is ook belangrijk, bewijzen deze foto's
Dr. Jetske Ultee (51) studeerde geneeskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ze werkte vervolgens als arts-assistent en onderzoeker bij de afdeling plastische en reconstructieve chirurgie, waar ze in 2010 promoveerde. Sinds 2004 is zij werkzaam als onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie.
Iedere week op zondag om 12.00 uur lees je op LINDA.nl de nieuwste ‘Huidwijzer’ van Jetske Ultee.
