Femicide stond op 22 september in de Kamer op de agenda dankzij het initiatief van Songül Mutluer. Het debat begon met cijfers en eindigde met cultuur. Ergens daartussen raakte de kern van het probleem steeds weer ondergesneeuwd: vrouwen die gevaar lopen omdat ze vrouw zijn.
Bente Becker trapte af met een nuchtere constatering: Nederland bungelt in de Europese top als het gaat om femicide.
Ze wilde daadkracht: stalkers aanpakken, meer opsporing, geen excuses meer. Songül Mutluer, de architect van de nota, legde de vinger op de zere plek: er is veel onderzoek, veel beleid, maar weinig gecoördineerde actie. “Waarom wachten tot 2026?”, vroeg ze. Het klonk als een verzuchting, bijna als een aanklacht tegen een kabinet dat liever schuift dan ingrijpt.
Tegelijkertijd werd de Kamer een arena. De PVV gooide olie op het vuur door femicide te koppelen aan asielzoekers en “criminele allochtonen”. Frans Timmermans probeerde het gesprek terug te brengen naar machtsmisbruik en vrouwenhaat die overal voorkomt, van de huiskamer tot de werkvloer. Hij riep op tot opvoeding: vaders die hun zonen leren dat Andrew Tate geen rolmodel is, maar een symptoom.
Kamerdebat over aanpak femicide drukbezocht: 'Ontroerd om zoveel mensen te zien'
De SGP zette de discussie in een ander licht. Femicide was volgens Diederik van Dijk vooral een symptoom van de seksuele moraal en de “seksualisering van vrouwen”. Een cultuurprobleem dus, maar in zijn analyse ging het vooral om de vrouw als object van lust, niet om de vrouw als slachtoffer van geweld. Het leidde tot botsingen: gaat dit nu over mannen, over migranten, over cultuur of gewoon over geweld tegen vrouwen?
Opvallend was de stilte over de dagelijkse praktijk. Hanneke van der Werf wees nog op niet-fatale verwurging, stalking, psychisch geweld en de noodzaak van een 24/7 hulplijn. Mutluer maakte het pijnlijk concreet: vrouwen die in hotels belanden omdat de opvanghuizen vol zitten. Kinderen die verplicht omgang moeten hebben met de dader. Nabestaanden die nergens terechtkunnen. Het zijn geen cijfers, het zijn levens.
LINDA. en LINDA.meiden lanceren dossier Veiligheid: 'Vrouwen zijn niet veilig, niet in het openbaar en zelfs niet in hun eigen huis'
Toch leek de Kamer soms te vergeten dat femicide geen abstract begrip is. Mutluer herinnerde iedereen eraan: zestig procent van de slachtoffers wordt gedood door partner of ex. En stalking is zelden een incident: het is een rode vlag die we telkens te laat zien.
De tegenstellingen in het debat waren fel. Is femicide een mannenprobleem? Een migratieprobleem? Een cultuurprobleem? Of gewoon een mensenrechtenprobleem, zoals Mutluer het formuleerde? Gelukkig was Kamerlid Sarah Dobbe ook steeds alert op het feit dat we moeten focussen op oplossingen in plaats van verzanden in de vraag of het wel of geen allochtonenprobleem is.
Wat bleef hangen, was Mutluers emotionele pleidooi. Ze keek de zaal in, gevuld met nabestaanden: vaders, moeders die hun dochter zijn verloren aan vrouwenmoord. Ze sprak over haar maiden speech in de Tweede Kamer, over Humeyra, die voor haar school werd vermoord. “Dit is geen toeval”, zei ze, “dat ik hier nu sta.” Femicide vraagt om regie, om een nationaal plan, om een samenleving die eindelijk de rode vlaggen leert herkennen.
Ik ben blij dat er vrouwen zijn zoals Songül Mutluer, Hanneke van der Werf, Bente Becker, Sarah Dobbe, en nog velen anderen die vechten tegen femicide. Maar wat me het meest raakte, was de analyse van de conservatieve mannen. Niet omdat ze niets zeiden, maar omdat hun woorden zo vaak weggleden naar cijfers, cultuur of moraal. In dit debat bewezen de vrouwen in de zaal één ding glashelder: de toekomst van deze strijd ligt niet in de handen van mannen die wegkijken, maar bij vrouwen die weigeren te zwijgen.
Geweld tegen vrouwen is geen incident, het is een structureel probleem. En het wordt tijd voor een nationale aanpak. Dit gaat iedereen in onze samenleving aan. Vrouwen moeten in Nederland veilig kunnen zijn. Altijd en overal. Teken daarom onze petitie. Meer weten? Alle informatie vind je hier.
Onderteken de petitieHet beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
'Achter elk nieuwsbericht over een vermoorde vrouw, schuilt een kind dat wacht op mama'
Yesim Candan is publiciste, columniste en radiopresentatrice.
Ze schreef onder andere columns voor RTL Nieuws, De Telegraaf en de Volkskrant, presenteert het wekelijkse programma De Wereld van de Vrouw bij Your Safe Radio en publiceerde in 2019 de erotische roman 69 Secrets. Al vier jaar organiseert ze op de Dam de Rode Hakken Kunstdemonstratie, een protest om aandacht te vragen voor femicide.
Lees hier nog meer van Yesim Candan op LINDA.nl
