Stressvolle dagen

De strategieën zijn gebaseerd op eerder gepubliceerde onderzoeken en theorieën. Doe er je voordeel mee, nu we vol stress de donkere dagen ingaan – én één op de zes Nederlanders burn-outklachten heeft.

Strategie 1: je werk, hobby’s en projecten zien als oefenen

Pfauth schrijft: ‘Denken aan succes kan ontmoedigend werken. Neem het schrijven van een roman. Honderdduizenden Nederlanders dromen daarvan. Ik ook weleens. Dan zie ik lange schrijfsessies voor me, stapels in de boekhandels en wildvreemden die in de trein op me afkomen omdat mijn boek hun leven heeft veranderd. Aangemoedigd door die ijdele droom klap ik mijn laptop open. Een leeg document. Ik tik een paar kromme zinnen. Een paar flutalinea’s. Moet dit die Grote Roman worden? Ik geef het op. Nee, dan Paul Auster. Hij is een van Amerika’s grootste levende schrijvers en bekend van De New York-trilogie en Sunset Park. In een interview vertelde hij eens over ‘duizenden pagina’s onafgemaakte schrijfsels’ uit zijn twintiger jaren: “Ik kon het niet – schrijven. Je leest iets van een ander en dan denk je: zo moet het. Ik was niet volwassen genoeg.” En nee, zegt Auster, hij gaat die schrijfsels, op twee zinnen na, nooit publiceren.’

De kloof

‘Een van de beste verhalenvertellers ter wereld, Ira Glass, van de populaire podcast This American Life, noemde dit probleem in een interview ‘de kloof’. Dat is het gat tussen wat je wilt bereiken en wat je op dat moment kunt: “De eerste jaren ben je niet zo goed als je zou willen, […] dat is heel teleurstellend. […] De meeste mensen geven dan op.” De enige manier om die kloof te overbruggen, is door te blijven oefenen. Net zolang tot je vaardigheden overeenkomen met wat jij goed vindt. Als je alleen maar gericht bent op succes, is het werken aan die roman extreem frustrerend en is de kans groot dat je ontmoedigd raakt. Maar als je gericht bent op oefenen, zet je door.’

Loslaten

‘Ik denk dat Paul Auster zich niet liet ontmoedigen door die duizenden mislukte pagina’s omdat hij niet nadacht over de haalbaarheid van zijn dromen. Hij richtte zich op het schrijven zelf en overbrugde zo ‘de kloof’. Daarmee laat Auster zien dat het loslaten van succes als maatstaf je werk niet bedreigt. Door het los te laten, kun je je op de essentie richten én meer voldoening halen uit het proces.’

Mindset

‘Twee psychologen bevestigen dat: de Amerikaanse Carol Dweck en de Zweedse K. Anders Ericsson. Dweck doet al decennia onderzoek naar wat de gevolgen zijn van hoe mensen over hun eigen intelligentie denken. Ze onderscheidt twee typen ‘mindsets’. Als mensen een ‘fixed mindset’ hebben, geloven ze dat intelligentie is aangeboren en dat je niet slimmer kunt worden. Mensen met een ‘growth mindset’ geloven dat je door oefening slimmer kunt worden. Uit Dwecks onderzoeken blijkt dat het leerproces van mensen met een growth mindset effectiever én prettiger is dan dat van mensen met een fixed mindset. Je kunt je werk, hobby of project dan ook het beste als oefening zien en niet als een weg naar succes. Om bij het voorbeeld van de roman te blijven: als je het schrijven als oefening ziet, en niet als manier om succesvol auteur te worden, dan is de kans groter dat je een steeds betere schrijver wordt en haal je uit het schrijven zélf ook al plezier.’

Excellent niveau

‘Ericsson deed in dezelfde periode als Dweck onderzoek. Hij volgde musici van verschillende niveaus – van muziekdocent tot orkestsolist – en analyseerde hoe en hoeveel zij oefenden. Uit zijn werk blijkt dat uitzonderlijke prestaties nooit ontstaan zonder intensieve oefening. Volgens Ericsson is de effectiefste leermethode het visualiseren van de volgende oefening die je moet doen om beter te kunnen worden. Die moet je vervolgens bedachtzaam en systematisch uitvoeren. Op een gegeven moment bedenk je oefeningen die niemand anders bedacht heeft en bereikt je werk een excellent niveau. Maar dat excellente niveau is hier niet het hoofddoel (prestatiemaatschappij-alarm!). Het gaat erom dat we volgens Ericsson meer plezier beleven als we begrijpen hoe we beter kunnen worden in wat we doen.’

Dromer

‘Hoe kun je dit inzicht toepassen? Door in bakstenen te denken. Elke droom bestaat uit bakstenen. Op de populaire blog Wait But Why van de Amerikaanse auteur Tim Urban kwam  ik deze metafoor tegen: zie oefenen als het bouwen van een huis. Een dromer kan eindeloos fantaseren over de ideale villa die hij ooit zal bouwen. Maar met alleen dromen komt die villa er nooit. Je kunt beter denken als een bouwvakker. Iemand die elke dag weer baksteen op baksteen stapelt, zonder op te geven, tot er daadwerkelijk een huis staat. Zo kun je elke droom terugbrengen tot bakstenen. Over het schrijven van een roman zegt Urban bijvoorbeeld: ‘De gemiddelde werkdag van een schrijver in spe en die van een echte schrijver is bijna hetzelfde. De echte schrijver schrijft een paar pagina’s, legt een baksteen, en de schrijver in spe schrijft niets. 98 procent van de dag besteden ze verder hetzelfde. Maar een jaar later heeft de echte auteur een eerste versie van een boek en de auteur in spe heeft… niets. Het gaat allemaal om de bakstenen.”

Bakstenen

‘Elke kromme zin is een baksteen voor een roman, elk bezoek aan een sportschool is een baksteen voor een gezond lichaam, elk verkoopgesprek een baksteen voor een goedlopend salesbedrijf. Identificeer wat de bakstenen in jouw leven zijn en probeer daar beter in te worden. Zo stel je oefening centraal in je leven en ervaar je meer voldoening. Bakstenen dus. Hoe maak je daar in je volle leven ruimte voor, zodat je meer dagelijkse voldoening haalt uit werk, hobby’s en projecten? Daarvoor is de volgende strategie.’

Dit verhaal komt uit het Dankboek van Ernst-Jan Pfauth. Dat helpt je om tevredener te leven door elke dag op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Lees hier verder over het Dankboek.

Lees ook
Petra (51) heeft het posttraumatisch stresssyndroom: ‘Ik kan per dag één ding doen’