Renée: de afgelopen drie jaar moeten voor jou hebben gevoeld als een emotionele rollercoaster.
Iris: “Dat omschrijf je goed, want ik voel me als een uitgewrongen washandje. Ik kreeg de baan als Rusland-correspondent in 2020, vlak voordat de pandemie uitbrak, dus ik had nog het idee dat mijn vrienden en familie gewoon langs konden komen. Vervolgens ging vlak voor ik zou vertrekken de wereld op slot, waardoor ik bijna een jaar moest wachten voordat ik eindelijk naar Moskou mocht. Uiteindelijk mocht ik vanwege mijn werk alsnog inreizen, maar het gevolg was wel dat ik daar tien maanden lang in mijn eentje zat, zonder dat ik het land uit kon of iemand mij kon bezoeken. Dat was best pittig. Er was werk genoeg, maar het was hartje winter, ijskoud. Geen zonlicht, geen familie en vrienden. O my god, dacht ik, wat heb ik gedaan?”
Ik heb veel in het Oostblok gefilmd en heb me daar heel eenzaam gevoeld, in mijn eentje op zo’n hotelkamer. Ik kan me goed voorstellen dat dat voor jou ook zo was.
“Absoluut. Omdat je echt alleen bent, altijd vanuit je koffer leeft, van hotelkamer naar hotelkamer gaat, maar vooral omdat niemand begrijpt hoe het voelt. Dus dat eerste jaar was pittig.”
En toen werd het oorlog.
“Ja, toen zijn veel journalisten weggegaan, ikzelf incluis. Maar na een anderhalve maand ben ik weer teruggegaan, omdat ik merkte dat er niet veel veranderde. Dat gaf me vertrouwen, want het ergste wat me kon overkomen was dat ze me het land uit zouden zetten. Dus ging ik met hernieuwde kracht verhalen maken, ik voelde me een beetje rebels, dit was mijn daad van verzet.”
Ben je nooit bang geweest?
“In het begin niet, maar toen een Amerikaanse journalist werd gearresteerd omdat hij verdacht werd van spionage, begon ik het spannend te vinden. Ik hield er rekening mee dat mij dit ook zou kunnen overkomen. Dus gaf ik mijn moeder alle wachtwoorden van mijn computer en op donkere momenten dacht ik na over hoe ik het twintig jaar zou volhouden in een Russische cel. Hoe ik ervoor ging zorgen dat ik niet zou breken.”