Subtiele signalen

Kim: “Ik wilde dolgraag drie weken met een vriendin naar Costa Rica. Toen ik dit aan mijn vriend vertelde, riep hij direct dat hij het een hartstikke leuk idee vond. Maar ik voelde dat er iets was, dat hij er helemaal niet zo happig op was dat ik zou gaan. Later liet hij dat ook met subtiele signalen aan me merken – zachtjes zuchten zodra ik over mijn plannen begon en er niet echt op ingaan. Op een gegeven moment meldde hij zelfs tussen neus en lippen door dat Costa Rica ‘ook heel hoog op zijn wensenlijstje staat’.

“Ik vroeg hem of hij er misschien stiekem niet zo enthousiast over was als hij deed voorkomen. Of hij soms liever sámen deze trip wilde maken. Hij bleef bij hoog en laag volhouden van niet, hij gunde het me juist om de reis met een vriendin te maken. En dat meende hij ook echt, dat voelde ik aan alles. Maar toch. Er zat iets niet lekker. Inmiddels bij ons allebei niet.

Ik stelde hem voor om de reis niét te maken, maar dat was ook niet wat hij wilde. En ik eigenlijk ook niet. Ik ben jong, heb nog weinig grote verantwoordelijkheden, we hebben geen kinderen – dit zou juist de tijd moeten zijn waarin ik dit soort dingen nog kan doen. Dat vond hij ook. Maar toch. Hij was jaloers.”

Gezonde jaloezie

Anne: “Een beetje jaloezie in een relatie is prima en best gezond. In dit geval wil hij de reis waarschijnlijk ook graag met jou maken; het is een teken van liefde. Jaloezie neemt vervelende vormen aan als iemand dingen verdraait, ontkent (doet alsof er niets aan de hand is), te nieuwsgierig is en zijn of haar partner obsessief ondervraagt, manipuleert of zich gewelddadig gedraagt, zowel verbaal als fysiek.”

Kim: “Bij mijn vriend gebeurden twee dingen: eerst deed hij alsof er niets aan de hand was en vervolgens ontkende hij zijn eigen jaloerse gevoelens. Daarna gaf hij mij – onbedoeld, maar toch – een schuldgevoel door te zeggen dat Costa Rica ook hoog op zijn wensenlijst staat. Tegelijkertijd wilde hij niets liever dan dat ik gewoon ging.”

Nooit faken

Anne: “Je vriend gunt jou de reis, maar dit is iets wat hij ook graag wil en dat kan nou eenmaal knagen. Het helpt om te beseffen dat jaloezie geen helpende emotie is; je lost er niks mee op en je krijgt er niks door onder controle. Erover praten samen helpt. Waar komt dit gevoel vandaan? Wat gebeurt er in je hoofd en hart als je jaloers wordt? Maak jaloerse gevoelens bespreekbaar. Als je je partner en jezelf beter leert kennen, kun je jezelf aanleren om op een andere manier te reageren.

Vaak is het een kwestie van dingen van elkaar accepteren en beseffen dat (de actie van) je partner niet controleerbaar is. En dan niet heel hard roepen dat je iets accepteert en dat stiekem niet doen – ik noem dat nep-acceptatie. Je faket omdat het onderwerp onbenullig lijkt, omdat je voor de ander denkt of omdat je niet moeilijk wil doen.

Maar zodra de vervelende eigenschap van je partner – die je zogenaamd had geaccepteerd – weer opspeelt of het gesprek komt op het onderwerp waar problemen over waren ontstaan (die drie weken naar Costa Rica met een vriendin), komen de jaloerse gevoelens als een boomerang weer terug. Dat je net hebt gedaan alsof je ergens oké mee was, bijvoorbeeld omdat je jezelf liever ziet als gemakkelijk en flexibel, betekent namelijk niet automatisch dat ook de jaloerse gevoelens zijn verdwenen.”

Stoppen met checken

“Tot slot: stop met handelingen die je jaloezie voeden, zoals tijdens een stapavond continu checken of je liefje online is, als je nog geen reactie hebt. Of foto’s gaan opzoeken van Costa Rica om te kijken hoe mooi het daar is en wat je allemaal misloopt. Vul ook de gedachten van je partner niet in: mensen die jaloers zijn, denken vaak te weten wat er in het hoofd van hun geliefde omgaat. In het geval van jouw vriend zijn dat waarschijnlijk gedachten als: ze wil weg zonder mij om een feestvakantie te houden, ze doet afstand van me en/of ze gaat vast liever met die vriendin dan met mij. Daar bleek helemaal geen sprake van te zijn, maar daar kom je pas achter als je echt eerlijk met elkaar gaat praten. Trek dus niet te snel conclusies als je ergens over twijfelt.”

Goed gesprek

Kim: “We trokken op een avond een fles wijn open en begonnen nog eens over de reis die ik wilde maken. Inmiddels ergerde ik me enorm aan zijn ogenschijnlijke onverschilligheid over mijn plannen. Gelukkig vertelde hij deze keer eindelijk eerlijk wat er echt in hem omging. En dat hij me enorm zou gaan missen. Daardoor kon ik begrip opbrengen voor zijn jaloezie en voelde hij zich ook meer door mij gezien. Het gevolg: zijn afgunstige gevoelens werden vanzelf minder.

Vijf maanden later zat ik, met een vriendin, in het vliegtuig naar Midden-Amerika. Na drie weken stond hij met een veldboeket op Schiphol om me op te halen. ‘Viel allemaal mee hè, schat?’, zei hij, terwijl hij me fijn plette. ‘Ja’, antwoordde ik stralend, ‘viel allemaal mee’.”

'Hij vecht, ik vlucht: praten over onze gevoelens eindigt altijd in ellende, wat te doen?'Lees ook