Moeilijkheden met roosters, regels bedacht door de vriendin van je ex of kinderen die moeite hebben met de nieuwe situatie: een samengesteld gezin hebben is niet altijd gemakkelijk. Dat weet ook Lolita.
In de rubriek Lekker Samengesteld vertellen vrouwen over hun samengestelde gezin. Deze week doet Lolita* (52) haar verhaal.
“Tien jaar geleden stapte ik vrolijk een samengesteld gezin in. Ik zag alleen maar kansen. Laat ik zeggen: mijn roze bril besloeg nogal snel. Je moet echt heel verliefd zijn om de bijwerkingen van zo’n samengesteld avontuur voor lief te nemen.
Samengesteld betekende in mijn geval dat ik na een kinderloos leven opeens een deeltijd gezin kreeg. Week op, week af. Inmiddels varen we in rustiger water. Maar onze boot is zeker niet brandschoon uit de storm gekomen; de lak zit vol krassen. Het is de prijs van jaren waarin de kinderen te vaak tussen volwassen spanningen in kwamen te staan.
Gözde's samengestelde gezin viel uiteen: 'Veel verdriet en pijn'
Wat me opvalt, is hoe vaak ik ongewild publiek ben van gefrustreerde gesprekken. In de kappersstoel. Op verjaardagen. Zelfs op het werk. En negen van de tien keer zitten de kinderen er gewoon naast, terwijl de ex of de nieuwe partner wordt gefileerd. Ik hoor verhalen over vakanties, kleding, speelgoed, verjaardagen en rekeningen.
En de rode draad? Het ligt altijd aan de ander. Gevolgd door die ene zin die bijna als een excuus klinkt: ‘Mijn kinderen staan altijd op nummer één.’ Maar intussen zie ik de kinderen in elkaar krimpen. Ik heb geleerd om naar de kinderen te kijken in plaats van de ouder, als er weer eens zo’n verhaal gedeeld wordt.
Ik heb dus aan den lijve ondervonden hoe deze frustratie een rol gaat spelen in het dagelijks leven. En ik begrijp de pijn van hun moeder. Het is zwaar om je kind te moeten missen. Het is wrang om je plek te moeten delen met iemand die je niet zelf hebt uitgekozen. Misschien nog veel wranger om te horen dat, ik, die nieuwe vriendin, best oké was. Natuurlijk knaagt dat.
Maar wanneer die pijn wordt neergelegd bij de kinderen, dan gebeurt er iets waarvan je in eerste instantie nog niet gelijk doorhebt hoe schadelijk het is: ze worden boodschapper, trooster of bemiddelaar. Rollen die destijds veel te zwaar waren voor hun schouders.
Eerste vakantie met samengestelde gezin viel tegen voor Ming (43): 'Toen zijn dochter wegliep, wilde ik schreeuwen'
Ook wij hebben talloze voorbeelden hoe de kinderen ingezet en uitgespeeld werden. Het afgezet worden in te dunne zomerkleding van de week ervoor terwijl het op de wisseldag 15 graden is en regent. Oude kleding aankrijgen. De lievelingstrui achter moeten laten. Ik heb het nooit begrepen. Te kleine schoenen. Natuurlijk heeft het ons de gewenste ergernis gebracht, maar vooral de kinderen veel verdriet. Die waren weer de aanleiding van een conflict en liepen zelf voor schut. Wat denk je dan te bereiken?
Als hun moeder een feestje had of extra moest werken, dan regelde ze een oppas, terwijl de kinderen liever naar hun vader gingen. Maar nee, deze extra avond of dag werd hun vader niet gegund, dus daar waren de kinderen dan weer de dupe van. Het ongemakkelijk laten voelen ging zelfs zo ver dat de nachtknuffels op een gegeven moment ook niet meer mee mochten wisselen.
Toen ze ouder werden en voor een telefoon gingen sparen, mocht hun spaarpot met verjaardagsgeld in het huis van mama niet bij het geld van hun bijbaantjes en het verjaardagsgeld van hier gelegd worden. Ook mochten ze niets met ons delen over het leven bij hun moeder. En geloof mij: daar stond een flinke dreiging op.
Kinderen hebben voelsprieten. Ze merken de spanning in de auto op weg naar het andere huis, ze horen de passief-agressieve opmerkingen, ze zien de tranen die niet verstopt worden. En hoe goedbedoeld ook: woorden als ‘ik heb je zó gemist, het was hier zo stil zonder jou’ zetten een gevoelig kind meteen in de schuldmodus. Terwijl één simpele zin zo veel lichter kan zijn: ‘Wat fijn dat je er weer bent, hoe was je week?’
Franka stoort zich aan stiefmoeder van haar kinderen: 'Ze is nul geïnteresseerd in hen'
De grote momenten maken het nog zichtbaarder: sportwedstrijden, musicals, verjaardagen. Voor kinderen zijn dat hoogtepunten, voor gescheiden ouders soms slagvelden. Ik zag hoe de kinderen al van tevoren spanning opbouwen: komen ze weer ruzie maken? Moet ik kiezen wie er als eerste komt kijken? – terwijl het hun dag had moeten zijn
In ons geval gingen de kinderen een dubbelrol spelen. Zeggen dat ze bij ons een leuke week hadden gehad, leverde een verdrietige of boze moeder op. Dus wat begon met verzwijgen, eindigde in negatieve verzinsels omdat hun moeder die wel graag wilde horen. Dat ging ver. En nee, ik verzin dit niet. Het heeft heel wat gezamenlijke therapiesessies gekost om dit aangeleerde gedrag te herkennen en te doorbreken.
Hoe ik dit allemaal met grote stelligheid kan delen? Na circa 5 jaar een dubbelleven leiden hadden de kinderen eindelijk de moed om dit op te biechten. En dan staat je wereld echt even stil. Wat er dan aan verdriet naar boven komt, is niet te beschrijven.
Er zijn nog veel meer pijnlijke voorbeelden, maar ondanks dat ik dit verhaal anoniem deel, durf ik ze, uit bescherming en respect, niet op te schrijven. Je komt dan in een langdurig therapietraject. Als samengesteld gezin, maar ook de kinderen individueel. Het zijn inmiddels jongvolwassenen, maar de schade van de aangeleerde mechanismes ervaren ze nog bijna dagelijks.
Bionda's stiefdochter ging weer bij haar moeder wonen: 'Alsof we niet meer bestaan'
En ja, ook ik heb moeten leren mijn ego te parkeren. Soms bijt ik nog op mijn tong. Soms moet ik mezelf eraan herinneren dat ik niet alles kan of hoef recht te zetten. Maar ik zie ook: dát is wat kinderen nodig hebben. Volwassenen die hun blijdschap vieren, ook als dat soms steekt. Want uiteindelijk onthouden kinderen niet wie er gelijk had. Ze onthouden wie blij was met hun verhalen. Wie hen de ruimte gaf om van beide (t)huizen te houden. Zonder schuldgevoel.
Bovenstaande bepaalde ook hun keuze om uiteindelijk fulltime bij ons te komen wonen. Hun moeder heeft, uit haar perspectief van liefde, er alles aan gedaan om de kinderen voor zich te winnen, maar helaas: er zijn alleen maar verliezers. Dus als ik weer iemand hoor zeggen: ‘Mijn kinderen staan op nummer één‘, dan denk ik stilletjes: laat het zien. Niet in woorden, maar in daden.”
Heb jij net als Lolita een verhaal over jouw samengestelde gezin? Mail dan je verhaal, samen met je naam, leeftijd en telefoonnummer, naar lezer@linda.nl onder vermelding van ‘Lekker Samengesteld’. Dit kan uiteraard ook anoniem.
*Lolita vertelt haar verhaal anoniem. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
Het beste van LINDA. direct in je mail? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Eef geeft oude kleding van de kinderen mee naar haar ex: 'Ik krijg de spullen toch niet terug'
