Rond haar 35e kreeg ze vaker last van vage klachten; moe zijn, dubbel zien, door haar knieën zakken. Toch klaagde ze nooit. We merkten nooit dat ze klachten had, ze was altijd vrolijk en opgewekt. Het was ook altijd gezellig thuis. Lekkere maaltijden bereiden, liedjes zingen tijdens het afwassen, actief als hulpmoeder op de basisschool en zelf creatief met tekenen en schilderen.

Zorgen

Na een aantal jaar ging het niet meer en kreeg ze via de neuroloog te horen dat ze MS had. Een grote klap, maar wel duidelijkheid. Helaas had ze een erg progressieve vorm van MS en kon ze niet langer in een huis wonen; mijn ouders moesten verhuizen naar een aangepast appartement.

Ik woonde inmiddels samen in een dorp verderop, maar we verhuisden al snel terug naar Best, één straat achter ons pap en mam om zo voor ons mam te kunnen zorgen. Want ondanks dat ze natuurlijk thuishulp had, kwam het heel vaak voor dat ik haar op bed moest leggen, haar sondevoeding aanzette, of medicijnen en wat te drinken gaf.

Lees ookValéry herdenkt haar vader John: 'Zijn laatste woorden naar mij waren: 'Tot morgen, meisje''

Slappe lach

Natuurlijk kwam ik niet alleen maar om te zorgen; iedere dag was ik bij haar voor de gezelligheid. Kletsen, roddelen, het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima kijken in bed, luisterboeken uitzoeken, enzovoort.

Vaak had ze een blaasontsteking en dan grapte ik dat ze zo’n hebberd was; was MS niet genoeg? Daar konden we samen heerlijk om lachen. Ook naar het ziekenhuis, revalidatiecentra, de schoenmaker of wat dan ook – we hadden altijd de slappe lach. Bijnamen voor vervelende taxichauffeurs, lol om alles en niks. Ik hoor haar nog ‘beschuldigend’ zeggen: “Deb!”, en dan zelf nog harder lachen.

Ze was ziek, maar niet ziek. Ze was zo dapper. Als iemand vroeg hoe het ging, zei ze steevast: “Goed hoor.” En dan schudde mijn vader of ik ons hoofd en vertelden we de waarheid.

Debby en Marijke: zelfde armband

Ondanks haar ziek-zijn, was ze nog zo geïnteresseerd in anderen: belangstellend, attent, liefdevol. Met kerst gaf ze elke medewerker van de thuiszorg een attentie, bijvoorbeeld een kaars met een lieve tekst eraan. Ook naar ons toe was ze erg geïnteresseerd. Wij waren bijvoorbeeld bezig met een adoptieprocedure en ze leefde zo mee. En onze Ralph hield ze ook goed in de gaten; als hij, net als mijn vader, weer in het buitenland zat, wist ze precies waar en hoe.

Samen hadden we dezelfde bedelarmband. Met verjaardagen, kerst of Moederdag gaven we elkaar een bedel. Sommige waren hetzelfde. Ik heb ook altijd gezegd: ‘Als ons mam er niet meer is, zou ik graag haar armband willen.’ Hij ligt nu mooi bij haar foto. Ik draag hem niet, uit angst om een bedel te verliezen.

Ze was inmiddels oma geworden van onze dochter Yinn, haar grootste trots. En wat ben ik dankbaar dat ze dat nog mee heeft mogen maken. Hoe slecht het ook met haar ging, ze moest en zou boekjes lezen of liedjes zingen met haar ‘Yinnemin’.

Dapper

Toen mijn moeder 54 jaar was, nam ze de dappere beslissing om in te mogen slapen. Na zoveel jaar ziek zijn. Ze nam van iedereen afscheid en ze grapte nog dat ze in een oranje kist ging, want we zaten midden in het WK.

Toen onze bevriende huisarts haar de injecties gaf, zei m’n broer: “Wel lachen hè, mam.” En met die mooie glimlach is ze rustig ingeslapen. Rust, eindelijk verlost van de pijn en onmacht. Voor ons bleven de liefdevolle herinneringen over.

Lees ookIris herdenkt haar zoon Delano: 'We hadden dezelfde gare humor'