Er zijn ongetwijfeld massa’s succesvolle mensen tegen wie je opkijkt. Waarom lijkt het bij hen allemaal zo makkelijk te gaan? Plottwist: ook zij hebben vaak gefaald. En dat falen moeten we normaliseren, vindt journalist Kim Buitenhuis.
Ze schreef het boek Vallen, opstaan en doorgaan en roept dinsdag 13 juni uit tot ‘Vier je falen-dag’.
“Als journalist heb ik veel vrouwen geïnterviewd die door de buitenwereld als succesvol worden gezien”, vertelt Kim Buitenhuis. “Het viel me op dat hun weg naar succes vaak allesbehalve perfect is verlopen. We zijn geneigd te kijken naar wat ze nú doen, maar de waardevolle lessen zitten juist in de weg daarnaartoe. Ik dacht: laten we daar de focus eens op leggen.”
Zo ontstond het idee voor een boek. “Maar toen kwam, grappig genoeg, meteen mijn eigen faalangst om de hoek kijken. Want ja, ik moest die vrouwen wel gaan vragen. En wat nou als ze door die focus op falen zouden denken dat ik ze een mislukkeling vond?”
Sara bleef uit faalangst borstvoeding geven, tot abces aan toe: 'Wilde het niet verkeerd doen'
Die faalangst is Buitenhuis niet onbekend, vertelt ze. “Het steekt nog regelmatig de kop op, maar vooral in het begin van mijn carrière had ik er last van. Toen ik stage ging lopen, had ik enorme belangst. Dus toen ik de opdracht kreeg een tiental telefonische interviews in het Engels te doen, brak het zweet me uit. Het moest ook nog midden op de redactie. Ik begon fluisterend. Daardoor dacht de geïnterviewde dat er iets mis was met de lijn en verbrak de verbinding.”
De beste manier om van je faalangst af te komen is door er open over te zijn, kleine stappen te zetten en het uiteindelijk ‘gewoon’ te doen, heeft ze gemerkt. “Of zoals ‘faalkundige’ Saakje Bakker het zo mooi zegt: creëer latverlagers en start met moedverhogers. Dus loop niet meteen een complete marathon, maar start eerst met een kilometer.”
Wat ook kan helpen, is weten dat je niet de enige bent die fouten maakt. “Op internet zien we vooral perfecte plaatjes, weinig mensen delen hun kwetsbaarheid. Daar worden we allemaal onzeker van. Het is tijd voor een tegengeluid, want juist in kwetsbaarheid zitten de grootste lessen. Ik wil falen een minder negatieve lading geven.”
Voor Vallen, opstaan en doorgaan interviewde Buitenhuis daarom 41 succesvolle vrouwen, onder wie voormalig profvoetballer Anouk Hoogendijk, stylist Lonneke Nooteboom, My Jewellery-oprichter Sharon Hilgers, streetartist Judith de Leeuw en SEH-arts Heleen Lameijer. Ook sprak ze met experts over hoe je omgaat met bijvoorbeeld faalangst, perfectionisme en het imposter-syndroom.
Haar boek is bedoeld voor iedereen die iets over falen wil leren. Toch koos ze er bewust voor om alleen succesvolle vrouwen te interviewen, vertelt Buitenhuis. “De hersenen van mannen en vrouwen zitten anders in elkaar, blijkt uit onderzoek. Daardoor herkennen vrouwen faalmomenten eerder en zijn ze er ook langer door van slag.
Zo licht brain balance-expert Charlotte Labee in het boek toe dat de verbindingsbrug tussen de twee hersenhelften bij vrouwen breder is, waardoor we meer zenuwuitlopers hebben. Daardoor kunnen vrouwen meer én langer in hun hoofd zitten, meer piekeren. Dat kan er ook in meespelen dat we vaker in een burn-out belanden dan mannen. Daarom wil ik juist vrouwen nu in de spotlight zetten.”
Eenzaamheid verandert het sociale netwerk van je hersenen
“De gemene deler tussen alle vrouwen die ik heb gesproken, is dat ze hun missers hebben omarmd en er sterker van werden”, vertelt Buitenhuis. Eén van de ‘faalverhalen’ die haar is bijgebleven is dat van Anne & Esther Vedder, oprichters van sieradenmerk Vedder & Vedder. “Een lading bestellingen moest vóór Moederdag bij hun klanten zijn, zodat de sieraden op de dag zelf konden worden gegeven. Maar toen bleek dat de verzendmaatschappij dat helemaal niet aankon. Dat hebben ze creatief opgelost door op Moederdag zelf de cadeaus persoonlijk te bezorgen. Van een probleem veranderde het toen in iets heel moois.”
Of neem het verhaal van Anouk Hoogendijk, die, zoals ze Buitenhuis vertelde, ‘met veel bombarie’ van Ajax naar Arsenal was gegaan. Maar toen bleek dat ze daar helemaal geen speeltijd kreeg: “De coach stelde haar gewoon niet op, ze zat alleen maar op de bank. Ze wilde al snel terug naar Ajax, maar twijfelde. Wat zou haar omgeving denken? Uiteindelijk heeft ze heeft toch voor haar eigen geluk gekozen.”
Van een black-out krijgen op het podium tot managen als een ‘zakelijke bitch’: van alles komt voorbij. “Soms maak je zelf fouten, vaak genoeg zijn het anderen die je in de weg zitten. Maar of het nou grote of kleine dingen zijn, je bent niet de enige die het weleens verkloot”, stelt Buitenhuis. “Niemand is perfect, en dat is maar goed ook. Daarnaast: wat is falen überhaupt? Van wie moet je al die ballen in de lucht houden? We zijn het vaak zélf die hoge verwachtingen van ons hebben. Als je je daar bewust van wordt, kun je die verwachtingen realistischer maken.”
“Door het schrijven van dit boek heeft falen voor mij een veel positievere lading gekregen. Het is mooi om te zien dat zo veel vrouwen hebben leren omgaan met hun faalangst”, zegt Buitenhuis. “Eerlijk is eerlijk, ik heb nog steeds nachtmerries over hoe mijn boek ontvangen gaat worden. Straks zeggen mensen: ‘Ben je hier nou zo lang mee bezig geweest?’ Maar ik ben vooral blij met de mooie gesprekken die ik heb gevoerd. Ik gun het iedereen om niet alleen op het resultaat te focussen, maar vooral op het proces.”
Dinsdag 13 juni roept Buitenhuis daarom uit tot ‘Vier je falen-dag’. “Deel jouw missers vandaag eens op social media”, moedigt ze aan. “Om te laten zien dat falen menselijk is, iedereen weleens een fout maakt en niemand perfect is.”
Nienke Plas over postpartum lichaam: 'Perfectie bestaat niet, waarom zou je daar naar willen streven?'
