Hobby’s lijken vandaag de dag verdwenen. We vullen onze lege momenten met scrollen door social media en staan nooit (of weinig) écht uit. Wat doet dat met je?
Elke Geraerts, doctor in de psychologie die onder andere aan de universiteiten van Harvard, St. Andrews, Maastricht en Rotterdam werkte, vertelt waarom we massaal een hobby zouden moeten beoefenen.
“Veel meer dan vroeger hebben we digitaal vertier. We zijn urenlang bezig met social media, en ook de komst van bijvoorbeeld Netflix zorgt ervoor dat mensen zich minder vervelen en minder zoeken naar een hobby.”
Wat dat met je doet, legt ze graag uit aan de hand van een metafoor. Zo kunnen we makkelijker begrijpen hoe dit werkt in ons brein. Geraerts: “In het brein zit eigenlijk al sinds de oertijd een soort oermens in ons. Eenvoudigweg noemen we die de chimpansee. Die chimpansee zorgt voor onze overleving en is gericht op gevaar, eten en voortplanting. In ons leven is er – buiten momenteel de coronacrisis om – niet heel veel gevaar, dus de chimpansee verveelt zich vaak. Digitale prikkels zijn als bananen voor de chimpansee: ze zijn fantastisch, dan gebeurt er tenminste wat.”
Maar die prikkels zijn niet best voor het voorste deel van ons brein: de prefrontale cortex. Hier zitten onze menselijke kenmerken, en met dit deel kunnen we problemen oplossen, redeneren, focussen en empathie vertonen. “Het probleem vandaag de dag is dat de wereld steeds meer gericht is op de chimpansee in ons”, legt Geraerts uit. “Alle bingewatchmogelijkheden en streamingkanalen voeden die chimpansee. Maar je kunt uiteraard niet twee systemen in je brein tegelijkertijd voeden. Dus hoe meer je die chimpansee voedt, hoe minder je de mens in je voedt.”
We zijn steeds vaker de hele dag online, maar ons brein kan dat eigenlijk helemaal niet aan. Sterker nog: als je nooit écht uit staat, ligt chronische stress of een burn-out op de loer. “Burn-out is lang niet meer alleen het gevolg van te hard werken, maar van alles wat we van ons brein vragen, alle inspanningen.”
Lees ook
Je geliefde een burn-out? ‘Durf grapjes te maken, anders valt er niks meer te lachen’
Wat je hiertegen kunt doen? Je raadt het al: een hobby zoeken. Want als zo’n hobby je in een bepaalde modus brengt waarin je al het andere even vergeet, gaat die chimpansee naar de zijlijn. Het zorgt ervoor dat je met één ding tegelijk bezig bent. Zo krijgt je brein rust en kun je energie opbouwen om erna weer aan het werk te gaan of bijvoorbeeld een goede nachtrust te krijgen.
“Met een hobby bezig zijn is een veel diepere verwerking dan de oppervlakkige prikkels die je online krijgt. Je leert je te focussen en je leert je brein om minder verslaafd te zijn aan makkelijke prikkels.” En dat zorgt ook nog eens voor minder stress. De chimpansee in je zou namelijk stresshormonen aanmaken, omdat-ie bezig is met allerlei snelle prikkels. Maar een hobby brengt die stresshormonen omlaag, je wordt rustiger en veerkrachtiger.
En dat laatste hebben we ook in deze coronacrisis extra nodig. “We worden uitgedaagd om onszelf aan te passen en opnieuw uit te vinden. We ervaren gevoelens van stress, angst en uitzichtloosheid; dat kost veel mentale energie. Veel mensen denken dan: ik ga even instagrammen, maar dat kost ook energie. Veel beter is om te gaan sporten, breien of whatever om weer reserves aan te leggen om veerkrachtig te kunnen zijn.”
Wat voor hobby je kiest is overigens helemaal aan jou, als het er maar voor zorgt dat je je op één ding kunt focussen. “Of je nu gaat knikkeren, wielrennen, muziek maken of een boek lezen: het maakt niet uit. Het liefst investeer je in een offline hobby, maar je kunt online bijvoorbeeld ook schaken. Ik zeg altijd: je moet investeren in afwezige tijd, in smartphonevrije vrije tijd.”
Lees ook
Nieuw leven voor ouderwetse hobby: zo maak je droogbloemen in drie stappen
Hoe vaak je dit moet doen om effect te merken, is per persoon en hobby verschillend, stelt Geraerts. “Maar ik zou mensen aanraden elke dag wel een tijdje te investeren in afwezige tijd.”
Kunnen we dan beter helemaal niet meer netflixen? Dit kan immers ook als ontspanning voelen. “Jawel hoor, maar zorg dan dat je helemaal opgenomen wordt door de serie. Sommige mensen kijken ondertussen ook nog op Instagram of nieuwssites, dat kun je beter niet doen. Leg je telefoon weg en duik helemaal in het verhaal.”
Dr. Elke Geraerts
Denk je nu: wat zal ik eens voor hobby gaan uitoefenen? Wellicht is erotisch borduren iets voor je. Bho Roosterman deelt haar hobby met ons in de LINDA.original Erotisch borduren met Bho. Bekijk de eerste aflevering hieronder.
