Esters dochter was altijd een vrolijk meisje, praatgraag en knuffelig. Tot ze dat ineens niet meer was: op haar 13de werd ze depressief.
Ester: “Ik realiseerde me dat zíj moest kiezen voor haar leven. Niet ik.”
Trigger warning: dit artikel gaat over depressie, zelfbeschadiging en suïcidale gedachten.
Toen haar dochter 12 was, vertrok ze voor een jaar naar het buitenland, vertelt Ester. Daar woonde haar vader. “Toen ze wegging, was ze een vrolijk meisje dat altijd lekker op schoot kroop en honderduit kletste. Het meisje dat een jaar later terugkwam, was totaal anders. Eerst dacht ik nog dat ze gewoon moest wennen aan het andere ritme en aan haar nieuwe school. Het waren vast de grote veranderingen die haar stress gaven. Maar het werd niet beter.”
“In de maanden daarna zag ik haar steeds verder afglijden en kreeg ik steeds minder goed contact. Ze wilde geen kus of knuffel meer, wilde thuis constant op haar slaapkamer zijn, was vaak te moe voor school. Ik zag haar steeds meer naar binnen keren, maar kon er lange tijd niet de vinger op leggen. Toen ik haar op een avond apathisch boven haar bord zag zitten, haar prachtige goudblonde haar zo sluik voor haar gezicht dat ik de broccoli amper meer zag liggen, dacht ik: dit is niet goed.”
Op een dag ruimt Ester iets op in de slaapkamer van haar dochter als haar dagboek op de grond valt. Eerst wilde ze er niet in lezen, om de privacy van haar dochter niet te schenden. “Maar ik móest inzicht krijgen in wat er in dat meisje omging, want ze deelde helemaal niks meer. Toen ik begon te lezen, schrok ik me helemaal het apezuur. Ze schreef dat ze echt niet meer wilde leven, had zelfs een planning gemaakt voor hoe ze daarvoor kon zorgen. Al mijn alarmbellen gingen af.”
Haar dochter is woest en praat een week niet met Ester. Maar ze gaat wél mee naar de huisarts. “Die nam haar gelukkig heel serieus. Binnen een week konden we al terecht bij een psycholoog. Gelukkig maar, want ik dacht: no way dat ze op een wachtlijst wordt gezet, ze heeft nú hulp nodig. Ik zat financieel aan de grond, maar was desnoods een crowdfundingsactie gestart voor particuliere hulp. Er kwam een soort moederleeuw in mij naar boven.”
Psycholoog Claire (33) kreeg zelf een depressie: 'Ben ook maar gewoon een mens'
Toch heeft de psycholoog weinig effect. “Ze zat nog niet op haar dieptepunt, moest nog verder afglijden. Inmiddels had ik haar een eigen ringtone gegeven in mijn telefoon, zodat ik het zou horen als ze belde. Dat deed ze natuurlijk nooit. Tot een zekere maandagavond. Ik ging meteen naar huis, trof mijn dochter in shock en onder het bloed aan. Ze bleek zichzelf al wekenlang te beschadigen. Maar het was niet het bloed dat me het meest raakte; dat was de schaamte in haar ogen.”
“Dat was haar breekpunt. Die avond kroop ze voor het eerst in maanden bij me op schoot en heeft ze alleen maar gehuild, gehuild, gehuild. Ik heb haar de hele avond vastgehouden. Er was eindelijk weer contact.”
In overleg met de huisarts, psycholoog en school besluiten Ester en haar ex-man dat het beter is om haar een jaar over te laten doen. Dan kan ze een nieuwe start maken met minder stress. “Maar die beslissing was voor haar de druppel. Toen sprak ze bij de psycholoog uit dat ze een einde aan haar leven zou maken op de weg naar huis. Het hoefde van haar echt niet meer.”
Ook andere signalen wijzen erop dat Esters dochter weleens echt uit het leven zou kunnen stappen. De psycholoog belt meteen Ester en de huisarts. Ze komt bij de crisisdienst terecht en krijgt de keuze tussen een opname of fulltime toezicht thuis. “Maar ik wilde haar niet op laten nemen”, zegt Ester stellig. “Dan zou ik haar kwijt zijn, voor mijn gevoel. Dus was ik dagenlang 24 uur per dag bij haar, met alle deuren open. Ik mocht haar niet alleen laten. Wij konden en moesten dit samen doen, met liefde en aandacht. ”
Sanne (28) helpt depressieve jongeren na zelfdoding vriend: 'Hij was totaal niet somber'
Bij de depressie komt dan ook een eetstoornis. Het is een zwarte periode voor haar dochter én voor Ester. “Ik voelde me machteloos. In het begin heb ik haar continu naar therapeuten getrokken, omdat ik vond dat ze verder moest. Maar dat deed ik omdat ík haar niet los kon laten. Op een gegeven moment realiseerde ik me dat zij moest kiezen voor haar leven. Niet ik.”
“Toen wist ik: jíj moet die knop vinden. Ik heb je op de wereld gezet, heb je ervan weerhouden een einde aan je leven te maken op je 13de, maar nu mag jij kiezen voor jouw leven. Ik kon niet meer. Toen heb ik haar verteld dat het ook oké zou zijn als ze het leven na zo veel jaar depressie gewoon écht te zwaar zou vinden. Wie was ik om van haar te eisen om te blijven zodat ik zelf gelukkig zou blijven?”
“Dat vond ik heel moeilijk om te zeggen, maar van bescherming wordt niemand beter. Ik moest haar niet redden, ze moest zichzelf redden. En ik heb er altijd vertrouwen in gehad dat ze dat kon.”
Esters dochter ligt de maanden erna nog steeds veel in bed en luistert duistere muziek. Toch gaat het langzaam een beetje beter met haar, komt ze weer ‘van haar slot af’. Sinds haar 18de gaat het helemaal goed met haar, heeft ze weer plezier in het leven. “Ze heeft nu net haar propedeuse gehaald en ik ben ontzettend trots op haar. Ze heeft me later nog bedankt. Voor het laten blijven zitten, omdat ze daar zoveel mooie vrienden aan heeft overgehouden. Voor het lezen van haar dagboek, omdat ze er daarom nu nog is.”
“Het was een proces van vallen en opstaan, een lang traject met allerlei therapeuten. Ik heb veel respect voor hoe ze dat heeft gedaan. Ze kent zichzelf nu zó goed. Daar kan menig volwassene, ikzelf ook, een heel diepe buiging voor maken.”
Worstel je met depressieve- en/of suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 0800-0113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.
Vivian (29) had eetstoornis en blowverslaving - nu staat ze 6 uur op een paal voor mentale gezondheid
