“Met een mes kun je zo een leven wegnemen”, vertelt Van Lith aan LINDA.nl. 

Verjaardagsfeestje

Haar broer Bart (21) was geen ruziemaker, zegt Van Lith. “Hij was beschermend en kwam op voor zijn vrienden. Maar Bart was geen aanstichter.” Het komt dan ook als “een grote shock” als ze vijf jaar geleden een telefoontje van haar ouders krijgt dat Bart is neergestoken. Ze is op dat moment op reis in Brazilië. “Het was heel onwerkelijk.”

Bart gaat op 21 februari 2016 naar de achttiende verjaardag van een vriend. Gewoon in hun dorp, het Brabantse Berlicum. “Mijn ouders maakten zich op dat moment meer zorgen over mij, dan over Bart die gewoon in het dorp was. Het was een feestje waar jonge jongens, maar ook familieleden bij waren”, vertelt Van Lith. Aan het einde van de avond ontstaat er buiten een ruzie, waar Bart in eerste instantie niet bij is. “Hij was binnen aan het helpen met opruimen.”

Lees ook
Tientallen vrouwen in Nederland sterven jaarlijks door femicide, maar wat houdt dat in?

Wat er vervolgens precies gebeurt, weet Van Lith nog steeds niet. “De dader heeft nooit een verklaring afgegeven. Maar uit andere getuigenissen blijkt dat er een grote ruzie ontstond tussen twee groepen.” Met zijn fiets al in zijn hand, wordt haar broertje in zijn rug gestoken. Hij stort in. “Een vriend heeft hem toen gereanimeerd, omdat hij voelde dat zijn hartslag wegviel.”

Mariëtte Van Lith met een foto van haar broertje Bart. 

Rechtszaak

Bart wordt naar het ziekenhuis gebracht, en haar ouders worden daar door de politie heen gebracht. Van Lith probeert zo snel mogelijk terug te vliegen naar Nederland, maar doet daar uiteindelijk twee dagen over. “Toen ik geland was, had ik een berichtje van mijn vader dat hij me kwam ophalen. Toen wist ik genoeg. Hij was nooit uit het ziekenhuis vertrokken als Bart nog had geleefd.”

Terwijl Van Lith nog in het vliegtuig zit, is Bart overleden: twee dagen na de steekpartij. Aan die ene messteek heeft hij een slagaderlijke bloeding overgehouden. Bart was echt “haar maatje”, zegt Van Lith. “Toen ik in het ziekenhuis aankwam, kon ik alleen maar huilen. De pijn was onbeschrijfelijk.”

Lees ook
Ingrids zoon (18) werd doodgestoken door man met psychoses: ‘Waarom? Het blijft door je heen gaan‘

Na een jaar van pro-formazittingen volgt er een rechtszaak. Van Lith maakt gebruik van haar spreekrecht. “Ik vertelde hoeveel pijn het deed dat ik er niet was om Bart te beschermen en dat ik hoopte dat we ooit het echte verhaal zouden horen.” Dat gebeurt niet: de dader blijft tijdens het hele proces zwijgen. “Het zou zoveel schelen als hij zei: ik werd zo boos en ik weet niet wat ik gedaan heb, maar ik heb er spijt van.” De dader wordt veroordeeld tot negen jaar cel, maar gaat in hoger beroep. Zijn straf wordt dan verhoogd naar elf jaar.

Mes

Van Lith deelt haar verhaal in een film van de Federatie Nabestaanden Geweldsslachtoffers. De film is onderdeel van een campagne om jongeren bewust te maken van de gevaren van het dragen van messen op school of tijdens het uitgaan. Eerder zocht haar familie de media bewust niet op, zegt ze. “Maar nu wil ik jongeren bewust maken hoe snel het mis kan gaan als er een mes bij is. En dat is makkelijk te voorkomen door dat mes thuis te laten.”

Een mes is “een potentieel moordwapen”, zegt Van Lith. “Anders blijft het misschien bij een paar klappen. Maar zoals je bij Bart ziet, kan één messteek al fataal zijn.” Ze hoopt dat niet alleen scholen, maar ook ouders het gesprek aangaan met hun kinderen. “Zodat jongeren juist ook elkaar aanspreken, en zeggen dat het niet normaal is dat een vriend altijd een mes bij zich heeft.”

Lees ook
Kinderpsycholoog Daniëlle Goedhart: ‘Leg de vinger op de zere plek’

Als het eenmaal misgaat, kun je het niet meer terugdraaien, zegt Van Lith. “We krijgen Bart nooit meer terug en dat gemis wordt alleen maar groter.” Pas na alle rechtszaken konden ze pas echt rouwen. “Eerst zit je echt in survival modus. Maar we praten veel over Bart, en halen dan mooie herinneringen op.” Dat begon al tijdens de uitvaart. “Daar kwamen honderden mensen op af, en dat gaf een heel warm gevoel. Hij was omringd door zoveel lieve mensen”

De film is vanaf 21 februari te zien op de website van de Federatie Nabestaanden Geweldsslachtoffers.