Gisteren vertelden Eva Jinek en Jennifer Hoffman ons hoe azijn baarmoederhalskanker op kan sporen. Uit de reacties op het interview bleek er nog veel onduidelijkheid te zijn en die willen we graag wegnemen.

Gynaecoloog Jogchum Beltman (46) werkt in het Leids Universitair Medisch Centrum, heeft als specialisatie gynaecologische oncologie en is bestuurslid van de Female Cancer Foundation, de stichting de de campagne met Eva en Jennifer is gestart. Hij legt ons uit hoe het zit.

Lees ook
Hoe azijn helpt tegen baarmoederhalskanker: Eva Jinek en Jennifer Hoffman leggen uit

Baarmoederhalskanker opsporen met azijn uit de supermarkt. Kan dat echt?

Dr. Beltman: “Het is belangrijk om te weten dat azijn vooral een vóórstadium van kanker op kan sporen en niet de kanker zelf. Daarbij zit er een groot verschil tussen de onderzoeksmethode in ontwikkelingslanden en rijke landen zoals Nederland.

1. In Nederland worden vrouwen vanaf dertig jaar elke vijf jaar opgeroepen om een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts. Die wordt bekeken in een lab en als alles goed is, hoor je er daarna niks meer over. Bij afwijkingen word je doorgestuurd naar een gynaecoloog. Hierbij is het belangrijk dat een afwijkend uitstrijkje niet meteen betekent dat je kanker hebt. In de meeste gevallen is dat niet zo.

2. De gynaecoloog drenkt een watje in azijn – dat is inderdaad gewoon de azijn die je in de winkel kunt kopen – en brengt dat aan op de baarmoedermond. Vervolgens wordt met een vergrootglas gekeken of er weefsel is dat wit oplicht, want dat zijn onrustige cellen. Afhankelijk van hoe intens de kleur is, kun je zien hoe onrustig het is.

3. Vervolgens wordt er een biopt genomen. Dat gaat opnieuw naar een lab, waar wordt bekeken of er daadwerkelijk onrustige cellen of kankercellen in het weefsel zitten.

4. Wanneer er geen kanker wordt gevonden, kan het nodig zijn om onrustig weefsel met een elektrisch mesje weg te snijden. Zes maanden na de operatie wordt dan opnieuw een uitstrijkje gemaakt om te controleren of echt alle onrustige cellen weg zijn. Wanneer er wel kanker is geconstateerd, kom je in een geheel nieuw traject waarbij we bekijken wat de beste behandeling voor je is.

In ontwikkelingslanden zijn veel van deze stappen helaas onmogelijk. Daar gaan we naar vrouwen in afgelegen gebieden die slecht toegang hebben tot zorg. Bij hen kunnen we geen uitstrijkje nemen zoals in stap 1, maar doen we meteen de ‘azijntest’. Wanneer weefsel wit oplicht, is het vaak niet mogelijk om een biopt te nemen, wegens ontbreken van laboratoria in deze landen. Dan gaan we meteen op behandeling over. Hierbij gebruiken we stikstof om het weefsel te bevriezen. Op deze manier worden verkeerde cellen gedood. Helaas is het vaak onmogelijk om de vrouwen na zes maanden nog een keer te testen, maar onderzoek wijst uit dat we met deze eenmalige vorm van behandeling heel veel vrouwen van de dood kunnen redden.”

Lees ook
‘Prikken tegen baarmoederhalskanker geven bijna volledige en jarenlange bescherming’

2. Sommige lezers vinden het in de campagne lijken alsof je een fles azijn kunt kopen en daarmee zélf kunt onderzoeken of je een voorstadium van baarmoederhalskanker hebt. Dat klopt dus niet?

“Nee, zeker niet. Het is niet alleen fysiek onmogelijk om zelf in je baarmoedermond te kijken, je hebt ook een vergrootglas en vooral kennis nodig om dit te kunnen zien. Het gaat dan ook niet om vrouwen in Nederland, maar om vrouwen in ontwikkelingslanden. We willen met deze campagne aangeven dat je levens kunt redden met behulp van een heel goedkoop middel.”

3. Zouden we dan zelf ook naar de huisarts of gynaecoloog kunnen gaan om op baarmoederhalskanker te testen?

“Ik wil duidelijk aangeven dat het niet nodig is om na deze uitleg bang te worden. Vrouwen laten vanaf dertig jaar al elke vijf jaar een uitstrijkje maken en meer of eerder is niet nodig. Er zijn natuurlijk vrouwen die voor hun dertigste baarmoederhalskanker krijgen, maar dit is gelukkig zeldzaam. Daarbij wordt in 97 procent van de gevallen het voorstadium van baarmoederhalskanker gewoon opgeruimd door het lichaam. Als je constant uitstrijkjes gaat maken, neem je meer risico dan dat het iets oplevert. Je onderwerpt vrouwen ook onnodig aan behandelingen aan de baarmoedermond, terwijl zij nog in hun vruchtbare leeftijd zijn met eventuele consequenties op latere zwangerschappen.”

Lees ook
Culy-oprichter Monique van Loon blikt terug op baarmoederhalskanker: ‘Fuck, wat is het leven mooi’

4. Voor de volledigheid: waarom moeten we de MIRACLE-azijn kopen?

“Met een middel dat gewoon in ieders keukenkastje staat, zijn vrouwenlevens te redden. De azijntest is een heel goedkope en effectieve methode om veel doden te voorkomen. Met het kopen van de MIRACLE-azijn kun je daaraan bijdragen. Het is écht de moeite waard.”

Jogchum Beltman.

De azijn, genaamd MIRACLE, is van 13 t/m 19 mei voor € 1,50 te koop bij Albert Heijn. De volledige opbrengst gaat naar het goede doel.