75,8 procent vindt het goed dat in Nederland tegen racisme wordt gedemonstreerd. Bijna de helft vindt de discussie pijnlijk.
Dat blijkt uit de enquête van LINDA.nl. Ruim 7000 respondenten vulden de vragenlijst in.
Pijnlijk?
Bijna de helft van de mensen vindt de discussie die nu aan de gang is pijnlijk, om uiteenlopende redenen. Een kleine greep uit de toelichtingen:
“Pijnlijk omdat het zoveel verdeeldheid zaait. Als blanke vrouw met een donkere man heb ik zelf genoeg situaties van racisme en discriminatie meegemaakt. Dus ik maak mij ook hard hiertegen. Maar pijnlijk vind ik hoe keihard mensen hierop reageren met ‘Nederland is voor blanken, ga terug naar je eigen land’ etc. Ik kan dat echt niet begrijpen.”
“Het is pijnlijk dat deze discussie überhaupt nog gevoerd moet worden anno 2020. Pijnlijk dat mensen ontkennen dat er racisme is in NL of dit bagatelliseren. En pijnlijk dat mensen zich niet bewust zijn van hun white privilege.”
“Ik ben erachter gekomen dat ik nog veel te (ont)leren heb.”
Mensen die ‘nee’ antwoordden zeggen bijvoorbeeld:
“Ik vind het juist mooi dat er over gesproken wordt. Bewustwording is een belangrijke stap voor iedereen.”
“Eigen volk heeft niks meer te zeggen. Alle tradities worden afgenomen. Kinderen en kleinkinderen groeien op in haat en geweld als het zo door blijft gaan.”
“Als witte vrouw is het niet pijnlijk voor mij. Ik heb nooit racisme ondervonden maar wel gezien hoe het andere mensen beïnvloedt. Dat is pas pijnlijk. Deze discussie en demonstraties zijn hoognodig en hadden wat mij betreft jaren eerder kunnen komen.”
Lees ook
Even over wit privilege: heb ik het en wat kan ik ermee doen?
Support voor demonstraties
In Nederland wordt al weken gedemonstreerd tegen racisme. Driekwart van de respondenten steunt de protesten:
837 vrouwen (13 procent) uit het onderzoek deden zelf mee aan een demonstratie tegen racisme of zijn dit van plan, 402 van hen zijn ouder dan 30 jaar.
(On)bewust schuldig
Meer dan de helft (54,4 procent) geeft toe dat ze zich (ooit) onbewust schuldig heeft gemaakt aan racisme. Bijna zes procent (5,8) maakte zich bewust schuldig aan racisme.
‘Hanky panky’
Ruim één op de vijf deelnemers (21,5 procent) is zelf slachtoffer (geweest) van racisme.
Meer dan duizend respondenten lichten hun antwoord toe met voorbeelden. Zoals:
“Al sinds de basisschool werden er vaak racistische leuzen naar mij geroepen. Zoals: ‘poepchinees’, ‘loempiavouwer’ etc. Ik schaamde me rot. Ondertussen hadden ze wel het lef om te vragen of ik loempia’s wilde meenemen als traktatie wanneer ik jarig was. Waarom wordt racisme genormaliseerd en moeten wij allochtonen het maar accepteren? Het pijnlijke was dat ‘Hanky panky-lied’ dat ik iedere verjaardag aan moest horen. Keken ze mij aan en zeiden: ‘Oh jij hoeft je ogen niet naar achter te trekken, jij hebt ze al’. Dan pas kom je er echt achter hoe anders je wel niet bent dan de rest en dat ouders en leerlingen hun kinderen onbewust racistische dingen meegeven in hun opvoeding.”
“Ik niet persoonlijk, maar wel samen met mijn partner, hij is ook donker. Het gebeurde dat we twee keer in vijf minuten tijd werden aangehouden voor een “gestolen fiets”.
“Gedurende mijn leven heb ik opmerkingen gekregen over mijn huidskleur, vooroordelen. Opmerkingen als ‘jij spreekt goed Nederlands’. ‘Daar is Sinterklaas, ga er maar naast staan.’ ‘Ga terug naar je eigen land’ – terwijl ik hier geboren ben.”
“Politie die ons vaak aanhoudt, maar niet als ik rijd. Mensen die gewoon in mijn mans gezicht zeggen dat hij hier niet welkom is. Mannen die mij een hoer noemen omdat ik met een donkere man ben.”
“Dat ik blank ben en dat ik niet thuis hoorde in de extension-winkel.”
‘Landverrader’
“Ik was op bezoek bij familie in de Bijlmer en wilde even naar de winkel daar. Het was de Sinterklaastijd. Toen werd ik lastig gevallen door een groep zwarte mannen en jongens. Ik werd gestompt, uitgescholden voor bleekscheet en tata en bespuugd. Niet echt een fijne ervaring.”
“Ik ben de volgende namen genoemd: ‘Zwarte Piet met spleetogen (ik ben half-creools, half-Javaans)’ en ‘aap’ (met geluiden en al). Mensen staan er altijd versteld van dat mijn ouders gewoon werken. Mijn dochter is ietsje lichter uitgevallen, dus er wordt altijd gevraagd of ze wel van mij is.”
“Als geadopteerde Koreaanse in Nederland val je regelmatig buiten de boot. Mensen die in het Engels een gesprek met je beginnen. Mensen die tegen mijn partner zeggen dat het leuk is dat hij er ‘een gehaald heeft uit Azië’. De opmerking “sambal bij” komt me mijn neus uit. Zeker nu in tijden van corona is het niet fijn om een Aziatisch uiterlijk te hebben.”
“Ik ben een bekeerde moslima. Ik word bijna wekelijks uitgelachen en belachelijk gemaakt. Waaronder dat ze me uitschelden voor landverrader en dreigen dat ik dood moet en dergelijke.”
“Ik ben Nederlands, maar heb geen Nederlands (blond) uiterlijk, zeker in de zomer (heel bruin en een bos krullen). Ik word wel eens overgeslagen aan de bar, vreemd aangekeken als ik zeg dat ik docent Nederlands ben en mensen dringen voor als ik ergens sta te wachten.”
Zwarte Piet
Het grootste deel (45,3 procent) van de respondenten is en blijft vóór Zwarte Piet. Er verschuift wel wat: 1995 vrouwen (28,9 procent) zijn van mening veranderd en nu tégen, 455 vrouwen zijn inmiddels juist vóór.
Op een rij:
45,3 procent is voor Zwarte Piet, haar mening is onveranderd
28,9 procent is tegen Zwarte Piet, haar mening is veranderd
19,2 procent is tegen Zwarte Piet, haar mening is onveranderd
6,6 procent is voor Zwarte Piet, haar mening is veranderd. (458 vrouwen)
Straatnaambordjes en standbeelden
De verhitte discussie over racisme gaat nu ook over het Nederlandse verleden. Zo zou de Gouden Koets niet meer gebruikt moeten worden als-ie gerenoveerd is, is een petitie tegen het grote standbeeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn 1300 keer ondertekend en werd het Amsterdamse Tropenmuseum dit weekend beklad.
Stelling: “Weg met straatnaambordjes en standbeelden die verwijzen naar ons koloniale verleden.”
78,9 procent: Nee, ik vind dat straatnamen en standbeelden die verwijzen naar ons koloniale verleden moeten blijven.
21,1 procent: Ja, ik vind dat straatnamen en standbeelden die verwijzen naar ons koloniale verleden moeten worden veranderd.
Zo lichtten een aantal respondenten hun antwoord toe:
“Ik ben blank en als je het aan mij zou vragen hoeven die beelden en straatnaambordjes niet weg; het is onze historie zowel goed als kwaad. Maar als een grote groep mensen zich daardoor op dagelijkse basis gekwetst voelt, herinnerd wordt aan een vreselijk verleden en zich in de huidige tijd laat voelen alsof ze minder zijn, haal ze dan maar weg.”
“Ik vind niet dat we beelden en straatnamen moeten verwijderen, maar er zou wel duidelijk bij moeten staan wat zij gedaan hebben. De positieve dingen maar ook zeker de negatieve dingen.”
“Standbeelden moeten naar een museum voor uitleg. Weghalen zonder uitleg is niet de oplossing. Op de oude plek kan dan een nieuw standbeeld met uitleg komen.”
Lees ook
Advocaat Natacha Harlequin over racisme: ‘Als wij er niet over praten, wie dan wel?’
Verantwoording
7053 deelnemers, 93 procent is vrouw (6427 vrouwen). Tussen 30 en 40 jaar: 29 procent, tussen 40 en 50 jaar: 21,1 procent, ouder dan 50 jaar: 15,6 procent, jonger dan 30 jaar: 34,4 procent. 55,8 procent heeft kinderen: 3915 moeders.
De resultaten uit dit onderzoek zijn niet wetenschappelijk verantwoord. De respondenten vormen geen representatieve steekproef van de samenleving. Het doel van dit onderzoek is de lezers van LINDA.nl een stem geven in het debat dat nu speelt.
‘Share the mic now’
LINDA. doet woensdag mee aan ‘Share The Mic Now’. Ook wij staan op in de strijd tegen racisme en dragen daarom ons platform één dag over aan strafrechtadvocaat Natacha Harlequin. Het doel van de campagne is om de aandacht voor het werk van zwarte vrouwen te vergroten en hun stem luider hoorbaar te maken. Harlequin zal gedurende de dag verschillende video’s op ons account delen waarin zij vertelt over haar leven als zwarte vrouw in Nederland. Volg de Instagrampagina van LINDA. hier.
Check your Privilege-challenge
Veel mensen hebben, zonder dat te beseffen, een privilege ten opzichte van anderen. De ‘Check Your Privilege’-challenge illustreert treffend wat wit privilege precies is. Strafrechtadvocaat Natacha Harlequin deed de challenge met een vriendin, en was totaal verbaasd over het resultaat:
