Documentairemaker Jacqueline van Vugt volgt in haar documentaire ‘Up to G-cup’ de Koerdisch-Nederlandse Shapol Majid. Zij opende in 2014 de eerste lingeriezaak van Noord-Irak.
In 1996 besluit Shapols vader te vluchten van ‘de zoveelste oorlog die het land meemaakt’. Ze heeft er zestien jaar gewoond en keert als volwassen vrouw terug om een lingeriewinkel te beginnen.
In een land waar seksuele vrijheid voor vrouwen niet vanzelfsprekend is, is het een eenzame uitdaging om de lingeriewinkel staande te houden. Shapol krijgt wekelijks te maken met verhoren van de veiligheidsdienst. Ook moet al het beeldmateriaal voor reclame gecontroleerd worden op ’te veel bloot’.
In een land geteisterd door de oorlogen die hun mannen wegkapen en waarin schaamte zwaarder weegt dan seksuele vrijheid, is Shapol’s winkel een safe haven. Ze biedt vrouwen een plek om lingerie te passen, hun verhalen te delen en zich sexy te voelen.
Shyaw Jabbar Fattah is er daar één van: “Als ik dit setje aan heb, dan vind ik mezelf zo’n lekker ding”, lacht ze. Ze heeft veel ambitie en is vastberaden haar land te helpen veranderen.
Tijdens een van de vele oorlogen is haar vader gemarteld en vermoord. Ze treedt in zijn politieke voetsporen om te strijden voor de Koerdische vrijheid. Als lid van de sociaal-democratische partij PUK stelt ze zichzelf verkiesbaar binnen de partij.
“Er zijn veel oneerlijkheden binnen de huidige wet”, vertelt Shyaw. Een man kan bijvoorbeeld binnen een dag scheiden van zijn vrouw. Maar andersom kan haar man dat jarenlang tegenhouden.”Dit is de moderne tijd; er moet gelijkheid zijn”, zegt ze gefrustreerd. “Waarom kan een man wel scheiden en ik niet?”
Een politieke carrière nastreven is moeilijk voor een vrouw in Koerdistan. “Als een vrouw hogerop wil, dan gaat het ineens over eer”, legt de politicus uit. “Dan zeggen ze dat er iets mis is met haar of dat ze sex heeft gebruikt.”
Hind werkt samen met Shapol in de lingeriewinkel en praat openhartig over het moeten onderdrukken van haar seksualiteit. “Hoeveel meisjes zijn er niet vermoord door hun vader of broer nadat ze waren gezwicht? Ook al wil hij het: je moet zo sterk zijn het niet zo ver te laten komen. Je wordt vermoord, dat is de realiteit.”
Later vertelt ze dat ze ook haar dromen op het gebied van liefde onderdrukt: “Ik wil bij de man zijn van wie ik houd, ook al zal dat nooit gebeuren.” De moeder van haar geliefde is ernstig ziek en heeft in haar testament vastgelegd dat de man bestemd is voor een andere vrouw. “Je ziet hier bijna nooit dat twee mensen die van elkaar houden ook echt bij elkaar komen”, zegt Hind. “Ik moet mijn eigen liefdesleven doodtrappen, net als iedereen.”
Shapol bespreekt met een dame in de winkel het verschil tussen Koerdische en Arabische vrouwen. Voor Arabische vrouwen is er “niks zo belangrijk als lingerie”. Een groot contrast met Koerdische vrouwen; die zijn volgens haar terughoudender in het uiten van hun seksualiteit.
“We zijn allemaal besneden. Arabieren laten dat niet toe, daarom zijn ze zo seksueel”, verklaart de klant openhartig. “Ik voel nog hoe ik werd vastgehouden. M’n vader was er tegen en m’n moeder huilde”, herinnert ze zich. “Met een smoes nam oma me mee naar het huis van mijn oom.”
“Er is een Koerdisch gezegde: besnijdenis is verplicht maar niet tot aan de wortel”, lacht ze cynisch. “Mij hebben ze echt verminkt. Ze hebben het stukje vlees op de kachel verbrand voor mijn ogen. Dankzij oma ben ik zo geworden.”
Shapol Majid (42) maakt lingerie voor Irakese vrouwen: 'Vooral mannen maakten beha's'
De indrukwekkende documentaire helemaal zien? Dat kan hier.
