De gemeenteraadverkiezingen staan voor de deur, op 16 maart is het zover. Maar niet voor iedereen is stemmen even vanzelfsprekend. Meer dan een miljoen Nederlanders hebben een beperking en voor hen is de drempel naar het stemloket groot.
Meer dan een miljoen Nederlanders hebben moeite met stemmen, een kwart van hen komt daardoor niet opdagen bij de verkiezingen.
Je identiteitsbewijs laten zien, een hokje inlopen, een rood vinkje zetten en weer door. In theorie klinkt stemmen zo makkelijk, maar voor zeker een miljoen Nederlanders is dat niet het geval. “Deze mensen hebben vaak een beperking en voor hen voelt stemmen als een mini-examen”, legt Jacques de Wit van bureau Leer Zelf Online uit. “Voor mensen met een verstandelijke beperking leveren al die formulieren extra stress op. Ze raken als het ware in een freeze.”
De Wit denkt dat de kloof tussen Nederlanders die wel ‘mee kunnen’ en Nederlanders die dat niet kunnen, alleen maar groter wordt. “Hoe lager je inkomen, wat vaak het geval is bij mensen met een verstandelijke beperking, hoe meer je te maken hebt met digitale loketten. Dat laatste geldt ook voor ouderen, maar een digitaal loket werkt simpelweg voor deze mensen niet.” De Wit geeft als voorbeeld het aanvragen van een uitkering. Dat moet allemaal digitaal. Hij spreekt zelfs van een ‘humanitaire ramp’.
Om zijn verhaal kracht bij te zetten refereert De Wit naar de Tweede Kamerverkiezingen van een jaar geleden. “Door corona was het briefstemmen ingevoerd. Dit was voornamelijk bedoeld voor ouderen en mensen met een zwakke gezondheid. Uit ons onderzoek bleek dat 6 van de 10 ouderen het formulier verkeerd hadden ingevuld. Hun stem was dus ongeldig verklaard.” Het formulier was voor deze mensen dus niet duidelijk om nog maar te zwijgen over wat voor een invloed deze ‘ongeldige’ stemmen op de verkiezingsuitslag kunnen hebben.
De Wit heeft daarom een tool ontwikkeld genaamd ‘Steffie’. “Steffie gaat oefenen met deze mensen. Ze gaan dan een aantal keer het stemproces door waardoor ze – als het moment daar is – meer zelfvertrouwen hebben opgebouwd.” Met Steffie hoopt De Wit en zijn team dat het stressniveau omlaag gaat. “De dreiging om iets fout te doen wordt minder en de hoop is dat er zo voldoende zelfvertrouwen ontstaat dat ze dan ook daadwerkelijk echt gaan stemmen.” Zeker een kwart van de mensen die moeite heeft met stemmen, komt namelijk niet opdagen op de dag van de verkiezingen. “Ze begrijpen het stemformulier simpelweg niet.”
De leerexpert hoopt vooral dat de overheid meer oog krijgt voor deze groep mensen. “Het probleem is te groot om te negeren.”
De Kiesmannen stomen jongeren klaar voor het stemhokje: ‘Een show met humor’
