Rond de jaarwisseling zijn in totaal 54 vuurwerkslachtoffers behandeld door plastische chirurgen; een net iets hoger aantal dan vorig jaar. Wat vooral opviel, was dat er meer jonge slachtoffers waren en dat het letsel ernstiger was.
“Kinderen realiseren zich niet dat ze niet langer vuurwerk afsteken, maar gewoon echt bommen”, vertelt Annekatrien van de Kar, plastisch chirurg in het OLVG ziekenhuis in Amsterdam, aan LINDA.
Van de 54 vuurwerkslachtoffers is bijna 70 procent jonger dan 18 jaar, meldt de Nederlandse Vereniging Plastische Chirurgie (NVPC). Maar liefst driekwart van de gewonden onderging een operatie, variërend van botbreuken tot gezichtsletsel, brandwonden en amputaties. “Twaalf jongens, tussen de 11 en 19 jaar oud, zijn hun hele hand of een groot deel van hun hand verloren. Stuk voor stuk letsel veroorzaakt door de Cobra 6.”
De meeste kinderen staken het vuurwerk zelf aan, waarbij het vuurwerk vaak te snel afging als ze het nog in hun handen hadden. “Jonge kinderen, met name jongens, vinden het vaak heel spannend om vuurwerk af te steken. Ze kunnen alleen de consequenties van deze bommen niet overzien.”
Van de Kar blijft zich dan ook afvragen hoe kinderen aan het vuurwerk komen. “Dat Cobra 6-vuurwerk, dat zijn gewoon echt bommen. Ze hebben een onwijze kracht en verwoesten alles eromheen. Het is zorgelijk en onbegrijpelijk dat kinderen aan zulk illegaal vuurwerk kunnen komen.”
Achttien mensen met oogletsel door vuurwerk naar Oogziekenhuis, onder wie twee kinderen
Van de Kar pleit voor strengere maatregelen. “Het zijn allemaal onnodige slachtoffers, met dit jaar zelfs twee doden. Wat mij persoonlijk het meest stoort, is dat er zoveel jonge slachtoffers zijn. Kinderen begrijpen de gevaren ervan niet. Op de een of andere manier kan je dat hen niet goed aan het verstand brengen.”
Het vuurwerkverbod per gemeente heeft weinig tot geen zin gehad, stelt Van de Kar. “De eerste stap is natuurlijk een verbod, maar de tweede is wel om dat te handhaven. Dit jaar is er niet gehandhaafd, dus heeft het ook verder geen effect gehad op het aantal vuurwerkslachtoffers.”
Tijdens de coronapandemie gold een landelijk vuurwerkverbod, waarbij wel strenger gehandhaafd werd. Dat is ook terug te zien in de cijfers: het aantal vuurwerkslachtoffers was die periode gehalveerd. “Een landelijk verbod is de eerste stap. Ik zie ook in dat er niet meteen nul slachtoffers zullen zijn, maar je moet ergens beginnen en grenzen stellen. En vooral dat er dan ook wél gehandhaafd wordt.”
Ooit begon Van de Kar met de NVPC een campagne tegen het afsteken van vuurwerk, nu twaalf jaar later is er nog steeds geen vuurwerkverbod. Wel merken ze een verschuiving in de publieke opinie op, waarbij de meerderheid van de Nederlanders nu ook steeds meer de nadelen van vuurwerk inziet.
“Er zijn steeds meer groepen die in protest komen. Neem alle artsen, politie en brandweer. De dieren- en milieubond. Of alle vluchtelingen die uit een oorlogsgebied komen. Want eerlijk is eerlijk, het lijkt hier ook wel een oorlogsgebied rond oud en nieuw.”
Plastisch chirurg Annekatrien behandelt ieder jaar vuurwerkslachtoffers: 'Het zijn oorlogswonden'
