Hedy d’Ancona gaat op zoek naar de geschiedenis van haar joodse vader, die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog op jonge leeftijd overlijdt. In ‘Verborgen Verleden’ ontdekt ze een bijzondere connectie. Die haar vader onverwachts dichtbij brengt.
Een bijzondere ontdekking voor d’Ancona: de twee blijken verbonden in hun vurige idealisme.
De zoektocht in Verborgen Verleden blijkt een bijzondere reis met veel berusting voor de oud-politicus en medeoprichter van feministisch maandblad Opzij. Ze werd vanwege de oorlog grotendeels opgevoed door haar grootouders.
Haar vader, Elias, sluit zich in zijn jonge jaren aan bij landbouwkolonie De Ploeg in Best. De commune is een anarchistisch initiatief om buiten de kapitalistische maatschappij om geld te verdienen aan landbouwproductie. Een plek waar zowel mannen als vrouwen (ongeacht burgerlijke staat) welkom zijn, iets wat d’Ancona naar tevredenheid opmerkt in de documenten.
Door zijn tijd bij De Ploeg staat Elias jaren later nog op een lijst van de toenmalige AIVD. Daar wordt hij geclassificeerd als een “gevaarlijk type in het vaderland”. Ook in 1939 staat hij samen met de Surinaamse anti-koloniale schrijver Anton de Kom (Wij Slaven van Suriname) op een lijst van de inlichtingendienst.
Daarop is te zien dat de overheid d’Ancona’s vader beschouwt als ‘vurig anarchist en anti-militarist’. De lijst komt binnen bij de d’Ancona: “Dat is toch typisch Nederlands, hè? Om iemand die zoiets in z’n jeugd deed, in 1939 nog op zo’n lijst te zetten”, zegt ze gefrustreerd.
Het zien van de woorden ‘vurige anarchist’ en ‘anti-militarist’ brengt ook een gevoel van trots naar boven. Het maakt veel los bij de feminist om zichzelf zo te herkennen in het idealisme van de vader die ze nauwelijks gekend heeft.
“Dit is heel mooi voor mij, omdat ik toch denk: ik herken het wel”, zegt ze. “Ik word geraakt door dat idealisme en de strijd voor een rechtvaardige wereld, die mij niet vreemd is”, aldus een van trots blakende d’Ancona.
Het fragment terugkijken? Dat kan hier.
Merel Westrik in ‘Verborgen Verleden’: ‘Dat pistool was misschien niet om kraaien te schieten’
