Theatermaakster Anne van der Steen verloor haar werk door de coronapandemie. Om toch geld te verdienen, ging ze aan de slag als vuilnisman. Daarover maakte ze de VPRO-documentaire ‘Anne en de vuilnismannen’.
Ze hoopt mensen aan het denken zetten.
Documentairemaakster 'Anne en de vuilnismannen': 'Ik was bang dat iedereen nu wist dat ik dom was'
‘Anne en de vuilnismannen’
“Mijn werk stopte door corona”, vertelt Anne. “Ik moest geld verdienen en kwam op de vuilniswagen terecht. Ik was toen nog niet van plan om daar iets mee te doen, maar had gewoon geld nodig.”
Er gaat een nieuwe wereld voor haar open. “Ik had gebeld voor werk en kreeg te horen dat ik de volgende dag mocht beginnen. Ik dacht dat ik op mijn eerste dag uitleg zou krijgen en kleren. Dus ik ging daar in mijn beste outfit heen, met de gedachte dat ik me daar zou moeten omkleden. Ik was zenuwachtig en meldde me bij een vrouw achter de balie. Zij zat daar in haar eentje shag te roken. Het enige wat ze zei was: ‘Bus 7’. Toen ik – zonder uitleg en kleren – bij bus 7 aankwam, zag ik een man die onder de nazi-tattoos zat. Ik vroeg me af: waar ben ik beland, wat zijn dit voor mensen?”
Marijn Frank maakte aangrijpende documentaire over overlijden beste vriendin
Kwetsbare gesprekken
Ze maakt lange dagen van tien uur. “Na een paar uur heb je de bakken wel een keer gezien. Dan had ik twee uur gewerkt en dan moest ik nóg acht uur. Dus probeer je het leuk te hebben met elkaar. Dat waren vaak kwetsbare gesprekken. Dat voelde veilig omdat je elkaar na zo’n dienst vaak niet meer terugziet.”
Wat voor gesprekken ze dan zoal heeft? “Ik sprak met een stoere man die zich ’s avonds bleek te verkleden als vrouw. Een ander vertelde over zijn ernstig zieke geliefde. En een keer vroeg ik naar de muzieksmaak van de chauffeur die eigenlijk altijd stil was. Hij wilde geen antwoord geven, omdat de andere collega’s het antwoord belachelijk zouden vinden. Later bekende hij dol te zijn op klassieke muziek en zette hij het op. Steeds harder. Hij kon van alles vertellen over de muziek en de componisten. Een enorme verrassing.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Vooroordelen en verwachtingen
Anne vindt haar ervaringen zo mooi, dat ze een ingeving krijgt. Ze wil een documentaire over de mannen op de vuilniswagen maken en dient daarom een plan in bij de VPRO. “De gesprekken raakten me, maar de kernachtige vraag was: waarom raakte het me zo? Ik realiseerde me dat deze wereld ook veel over mij zei. Ik kom uit een gezin waarin ik niet alleen de jongste, maar ook de domste ben. Mijn broers en zussen hebben gestudeerd. Ik kon niet leren en ging naar het vmbo. Niemand heeft het ooit tegen me gezegd, maar de gedachte dat ik niet slim was kwam steeds terug.”
En precies dat ziet ze bij de vuilnismannen. “De documentaire gaat over vooroordelen. Ik was bang dat iedereen die wist dat ik als vuilnisman werkte, nu wist dat ik dom was. Vuilnismannen hebben hun school vaak niet afgemaakt. Sterker nog, leraren waarschuwden vaak: als je niet leert dan word je vuilnisman. Dan is er toch iets niet goed gegaan. Iedere vuilnisman loopt hier tegenaan.”
Status
Ze hoopt mensen aan het denken te zetten met Anne en de vuilnismannen. “Ik ben bang dat veel mensen te veel waarde hechten aan hun werk of schoolniveau. Dat dat bepaalt hoe je door anderen bekeken wordt. We hebben de behoefte om door te studeren en diploma’s te halen. Als we stoppen of het op een andere manier doen, zouden we falen. Ik hoop dat mensen daar anders naar gaan kijken.”
Anne maakte de documentaire samen met Eva van Weeghel. Anne en de vuilnismannen is woensdagavond om 22.50 te zien op NPO 3. Ook kan je ‘m nu alvast bekijken op YouTube:
Pas de privacy manager instellingen aan om dit YouTube item te kunnen bekijken.
'De Vuilnisman' duikt de wereld van ons afval in en dat zorgt voor de nodige schrik
