Taboe op ruggenprik

Dat er in Nederland een taboe rust op de ruggenprik, merkt ook Meijer van verloskundigenpraktijk Femme Amsterdam. Zij zit al bijna tien jaar in het vak, en herkent Milou’s ervaring. Zo hoort ze vaak verhalen van cliënten over praktijken die de ruggenprik wegzetten als laatste hulpmiddel. Iets wat Meijer naar eigen zeggen niet begrijpt. “Wie ben ik als verloskundige om te zeggen dat een vrouw geen ruggenprik mag?”

Meijer laat de keuze dan ook volledig aan de vrouw over. “We hebben cliënten die heel duidelijk aangeven dat ze een ruggenprik willen. Tegen die vrouwen zeg ik alleen: bel op tijd, dan kunnen wij het voor je regelen. Ik zou echt nooit zeggen dat ze een andere vorm van pijnbestrijding moeten kiezen. Het enige wat ik doe, is ze de juiste informatie aanreiken. De keuze maken ze helemaal zelf.”

‘Onterechte kritiek’

Veelgehoorde kritiek op de keuze voor een ruggenprik is volgens Milou dat je zwak zou zijn als je erom zou vragen. En dat je het ‘op eigen kracht zou moeten doen’. Volgens Meijer is die kritiek subjectief. “Het ligt heel erg aan de beleving. Die is bij iedere vrouw anders. Bij de een is de pijn simpelweg heftiger dan bij de ander.”

“En dan hebben we het nog niet eens gehad over complicaties. De puzzelstukjes moeten maar net in elkaar vallen. Gebeurt dat niet, dan kan de bevalling veel moeilijker vol te houden zijn. Daar kan de vrouw niks aan doen, dat overkomt haar.”

Bovendien benadrukt Meijer dat iedere vrouw in de eerste lijn (bijgestaan door een verloskundige, red.) de bevalling onverdoofd begint. De ruggenprik wordt pas later gezet, wanneer de pijn toeneemt. Het argument van tegenstanders van de ruggenprik dat iedereen het eerst zonder zou moeten proberen, is volgens Meijer dan ook onterecht. “Vrouwen kunnen van tevoren aangeven dat ze een ruggenprik willen, maar de echte keuze vindt pas plaats tijdens de bevalling. Een enkeling zegt dan alsnog: het hoeft niet meer.” Dat geldt ook andersom. “Als vrouwen van tevoren zeggen dat ze geen ruggenprik willen, maar de bevalling toch tegenvalt, kunnen ze alsnog voor deze vorm van pijnbestrijding kiezen.”

Lees ook
Milou merkt taboe op ruggenprik bij de bevalling: ‘Je bent niet zwak als je erom vraagt’

Standaard in België

Waar in Nederland nog weleens een taboe kan rusten op een ruggenprik, is de vorm van pijnbestrijding tijdens de bevalling bijna standaard in België. Te standaard, vindt Vlaamse vroedvrouw Uwe Porters. 65 procent van de vrouwen in Vlaanderen bevalt met een ruggenprik. “Heel erg veel dus. Bij ons is het altijd heel erg vanzelfsprekend geweest.”

Waarom dat in België zo is, durft ze niet met zekerheid te zeggen. “Maar ik denk om alles gemonitord te houden. Alle bevallingen worden hier per definitie gedaan door de gynaecoloog. Thuisbevallingen doen we amper. Veilig is een lelijk woord, maar een ruggenprik verkleint de risico’s voor de arts, omdat ze altijd over kunnen gaan op een keizersnede.”

‘Niet noodzakelijk’

Hoewel Porters van mening is dat een ruggenprik altijd tot de mogelijkheden moet behoren, probeert ze zwangeren in de praktijk waar ze werkt juist te laten inzien dat een ruggenprik niet noodzakelijk hoeft te zijn. “Een ruggenprik is niet zomaar iets van: het is er, dus ik zet ‘m wel. Er zitten veel gevolgen en risico’s aan verbonden, die best wel mogen meewegen in je keuze. Er zijn andere alternatieven die veel minder ingrijpend zijn.”

Zo verlaagt een ruggenprik vaak je bloeddruk en kun je té goed verdoofd raken, waardoor je niet meer precies voelt hoe je moet persen. “Als de ruggenprik perfect werkt, gaat de scherpe pijn er vanaf. Idealiter voel je nog wel hoe je moet persen, maar in best veel gevallen voel je helemaal niks meer. En dus ook niet meer of je goed perst.”

Porters ziet onder Vlaamse verloskundigen dan ook eerder een beweging de andere kant op, richting een meer natuurlijke pijnbestrijding. Volgens haar zouden we op zoek moeten naar een gulden middenweg tussen de situatie in Nederland en België. De ruggenprik zou niet de norm, maar ook geen taboe moeten zijn. “Het draait daarbij allemaal om de voorlichting. Ik ben echt een voorstander van een consult waarbij de opties van pijnbestrijding uitvoerig worden besproken en uitgelegd, waarna de vrouw vrij een keuze kan maken. Maar dan zou de ruggenprik wel de laatste optie moeten zijn, in verband met de gevolgen en risico’s.”

Enige juiste keuze

Wat betreft de veelgehoorde kritiek op de ruggenprik als zwakke pijnbestrijding, sluit Porters zich volledig bij Meijer aan. Die discussie vergelijkt de verloskundige met de discussie over borst- en flesvoeding, die in Vlaanderen regelmatig heftige vormen aanneemt.

“Sommige vrouwen zijn zo stellig daarin. Die zeggen dan dat je jezelf geen moeder meer mag noemen als je geen borstvoeding geeft of het niet overweegt. Maar als je als vrouw niet in borstvoeding gelooft, of je daar niet prettig bij voelt, zal dat de connectie tussen moeder en kind niet ten goede komen. En dus is de moeder de énige die de juiste keuze kan maken. Hetzelfde geldt voor pijnbestrijding tijdens de bevalling. Iedereen is de beste moeder voor haar kind.”

Lees ook
Nathalie gebruikte lachgas tijdens haar bevalling: ‘Alsof ik aangeschoten was’