Wilsverklaring

De zaak draait om het beëindigen van het leven van een 67-jarige vrouw in 2017, die al tien jaar kampte met klachten van vergeetachtigheid, somberheid en paniek. Ze leed hoogstwaarschijnlijk aan de ziekte van Alzheimer.

In 2010 schreef de vrouw in een wilsverklaring dat ze niet verder wilde leven als haar klachten zo ernstig zouden worden, dat ze in een verpleeghuis moest worden opgenomen. In 2013 werd opname op een verpleegafdeling een feit.

Lees ook
Artsen worden voorzichtiger met euthanasie na vervolging huisarts door OM

Euthanasie

Pas vier jaar later, in 2017, begon het euthanasietraject op verzoek van de familie van de vrouw. De specialist ouderengeneeskunde van de instelling waar de vrouw verbleef wilde, na uitgebreide observatie van de patiënte en gesprekken met de familie en de verpleging, aan dat verzoek voldoen.

Zoals altijd vroeg ze ook in deze case een tweede in euthanasie gespecialiseerde arts om een oordeel. Die arts gaf een negatief advies. Deze arts vroeg zich namelijk af of de dementie van de vrouw niet al zó ver gevorderd was, dat er geen sprake meer was van ‘actueel lijden’.

Hoewel de arts die het euthanasietraject begeleidde het niet eens was met het oordeel van de tweede arts, accepteerde ze toch diens verslag. Vervolgens vroeg ze ook één van haar eigen collega’s om een oordeel. Deze arts vond wel dat voldaan moest worden aan het schriftelijke verzoek uit 2010.

Klacht

Het tuchtcollege is van mening dat de arts niet op deze manier had mogen handelen. Het college oordeelt dat een directe collega niet onafhankelijk is en de vraag die de tweede arts opwierp over het lijden van de vrouw “onvoldoende onderzocht” is.

De Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) deelt deze mening en diende een klacht in. Het feit dat de arts handelde op basis van de schriftelijke wilsverklaring uit 2010, vond de inspectie ook problematisch. De vrouw was zeven jaar later niet meer in staat haar euthanasieverzoek mondeling te bevestigen.

Wat dat betreft heeft de arts wél juist gehandeld, vindt het tuchtcollege. Ze verwijzen naar een principieel uitspraak van de Hoge Raad in een soortgelijke zaak van eerder dit jaar.

De hoogste rechters van het land bepaalden in april dat artsen het leven van personen met zware dementie mogen beëindigen als zij daar, toen ze nog helder van geest waren, een duidelijk schriftelijk verzoek toe hebben ingediend.

Expertisecentrum Euthanasie

Het Expertisecentrum Euthanasie, waar de arts in dienst was, vindt dat de IGJ en het tuchtcollege de wet “te eng interpreteren”. Het centrum geeft aan dat de arts om goede redenen afgeweken heeft van het advies, na overleg waarbij in totaal zes artsen en verpleegkundigen betrokken waren.

Daarbij heeft het centrum kritiek op het feit dat de inspectie drie jaar met de klacht bezig is geweest. “Al die tijd leefde de arts in spanning en onzekerheid. Zij was niet meer in staat om haar beroep uit te oefenen.”

Lees ook
Euthanasie-arts Willeke (69): ‘Het mag nooit routine worden’