Jeugdzorg ligt al tijden met zichzelf overhoop. De organisatie probeert uit een diep dal op te krabbelen, maar daar is veel tijd voor nodig. Wat zou helpen, is om het perspectief vanuit de kinderen beter te belichten.
Dat vindt historicus John Exalto van de Vrije Universiteit in Amsterdam.
“Er wordt nu al wel naar de kinderen geluisterd en de jong volwassenen die in een jeugdzorgtraject zijn beland, maar nog veel te weinig,” zegt Exalto. “Ze worden dan gehoord door commissies die onderzoek doen naar de misstanden, maar die hebben dan maar een halfuurtje de tijd per pupil. Bovendien zitten ze in een steriele ruimte met allemaal mensen die ze niet kennen. Dat werkt natuurlijk niet goed.” Er zou dus veel meer tijd vrijgemaakt moeten worden om naar de kinderen te luisteren, want zij kunnen de misstanden vanuit hun perspectief aankaarten. En dat kan uiteindelijk leiden tot betere oplossingen, denkt de historicus.
“In het verleden heb ik me ook schuldig gemaakt aan het links laten liggen van de kinderen. Ik was te veel bezig met het perspectief van de instellingen als ik over jeugdzorg schreef. Maar langzaamaan besefte ik dat bij het reconstrueren van de context een deel ontbrak. En dat is hoe kinderen de problemen hebben ervaren. We moeten die context echt aanvullen om herhaling van dergelijke misstanden in de toekomst te voorkomen.”
Bijkomend is dat de pupillen, zoals Exalto de kinderen die jeugdzorg hebben meegemaakt steevast noemt, zich ook serieuzer genomen voelen. “In alle onderzoeken van nu worden ze ook echt als slachtoffer neergezet zonder ze dus volledig gehoord te hebben. Maar ze zijn veel meer dan slachtoffer alleen. Ook dat moet veel meer naar voren komen in de contextbeschrijving.”
Of Exalto een boek gaat schrijven over wat ontbreekt in de context, weet hij nog niet. Wel geeft hij regelmatig lezingen over het onderwerp. En dat werpt vruchten af. Want inmiddels zijn er al verschillende onderzoeken die meer tijd inruimen om de kinderen te kunnen horen.
Jeugdzorg luidt de noodklok: tekort aan pleegouders groeit
