Er is te weinig aandacht voor het gezin in de politiek, vinden Nederlandse ouders. Hoewel gezinnen steeds vaker uit tweeverdieners bestaan, sluiten de schooltijden en de kosten van de kinderopvang nog niet aan bij die moderne gezinsverhoudingen.
Dat blijkt uit de ‘Staat van het Gezin 2024’, een onderzoek van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Voor Werkende Ouders, de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang en magazine WIJ.
Het onderzoek, waarvoor zo’n 3000 ouders een enquête invulden, wijst uit dat ouders over over het algemeen behoorlijk tevreden zijn. Ze geven Nederland een 7,1 voor gezinsvriendelijkheid: hoger dan de 6,6 van vorig jaar.
Het nadeel is wel dat voorzieningen niet altijd aansluiten bij wat een gezin nodig heeft. Er is tegenwoordig bijvoorbeeld overal wel een verschoningsplek, maar in de meeste gevallen alleen op de vrouwen-wc.
Ook ervaren ouders een gebrek aan gezinsvriendelijkheid vanuit de maatschappij. Nederland is volgens de respondenten minder solidair geworden met gezinnen. Ouders met kinderen voelen zich niet altijd welkom in restaurants, kindermenu’s bestaan vooral uit frituur en tot slot ontbreekt het in de buurt aan veilige plekken waar zowel kinderen als jongeren kunnen vertoeven.
57 procent van de deelnemende ouders vindt bovendien dat de voorzieningen om werk en zorg te combineren onvoldoende zijn. Waar 87 procent van de gezinnen uit tweeverdieners bestaat, sluiten de school- en/ of werktijden hier niet op aan. De uit de pan rijzende kosten voor kinderopvang zouden bovendien niet stimuleren om beide ouders te laten werken. Ook vinden ouders dat het huidige toeslagenstelsel hen niet aanzet om meer te gaan werken.
Tot slot vindt zo’n tweederde van de respondenten dat er in de politiek te weinig aandacht voor het gezin is. Het laatste gezinsbeleid, De kracht van het gezin van toenmalig minister Rouvoet, stamt uit 2008.
Wachtlijsten voor jeugdbescherming worden (nog) niet korter: 'De impact op kinderen en gezinnen is te groot'
Mark Weghorst van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid schrok van de Staat van het Gezin van dit jaar. “Er sluimert een soort onverschilligheid en moedeloosheid onder gezinnen”, aldus Weghorst in het persbericht. “Ja, er is van alles beschikbaar, en het gaat best oké. Maar we schrikken van de lading die ouders meegeven aan deze cijfers in hun open antwoorden en toelichtingen. Ze durven niet echt om hulp te vragen en zien het gezin als een zware en eenzame beproeving.”
“Er is echt urgentie om meer te doen om gezinnen goed te ondersteunen”, vindt Weghorst. “De toekomstige generatie groeit daar op. Dat lijken we ons als samenleving en als politiek maar nauwelijks te realiseren.”
Het rapport geeft meerdere aanbevelingen op het gebied van gezinsbeleid en gezinsvriendelijkheid, waaronder goede verlofregelingen en een gezinstoets bij nieuw beleid. Karen Strengers, voorzitter Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang, voegt toe dat het belangrijk is dat álle kinderen tot dertien jaar gebruik kunnen maken van betaalbare kinderopvang. Kinderopvang draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen en het is één van de oplossingen voor het ontzorgen van ouders, denkt ze.
Volgens Marjet Winsemius van Stichting Voor Werkende Ouders is het noodzaak om nu te gaan handelen. “Als wij de vergrijzing het hoofd willen bieden, moeten we nu stappen zetten om gezinnen beter te ondersteunen. Wij zien echter dat er in de politiek nauwelijks aandacht is voor gezinnen. Ja, vanuit christelijke hoek, maar het gezin is al lang geen christelijke aangelegenheid meer”, stelt Winsemius in het persbericht. “We moeten het hebben over de diversiteit van gezinnen en wat zij nodig hebben om goede zorg voor hun kinderen te kunnen combineren met andere verantwoordelijkheden als werk en mantelzorg. De ontwikkeling van kinderen staat hier op het spel.”
Groningen is gestart met gratis kinderopvang: 'Mijn dochter kan veel meer dan ik dacht'
