‘It giet oan’, zo klonk het op dinsdag 4 januari 1997. Toen vond de vijftiende én laatste Elfstedentocht plaats. De memorabele tocht is vandaag precies 25 jaar geleden.
Reden genoeg voor een terugblik.
Elfstedentocht
In totaal deden er destijds 301 wedstrijdrijders en 16.387 toerrijders mee aan de 200 kilometer lange tocht door Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker en Dokkum.
“Hulzebosch of Angenent. Hulzebosch of Angenent. Het wordt… Angenent! Henk Angenent uit Alphen aan den Rijn. De beroemdste spruitjeskweker van Nederland wint de vijftiende Elfstedentocht.” De woorden klonken toen Henk Angenent destijds in Leeuwarden over de finish kwam.
Tekst gaat verder onder de video van Omrop Fryslân.
Een wonder
De roep om een nieuwe editie is sindsdien nog altijd groot. Tot nu toe is het er niet van gekomen en ook dit jaar ziet Weer.nl het somber in. “Alleen een wonder kan hem nog redden”, aldus meteoroloog Reinout van den Born.
In 2012 kwamen de rayonhoofden voor het laatst bij elkaar, toen het vijftien dagen lang vroor. Maar sneeuw en niet-bevroren delen van de route gooiden roet in het eten. Ook voor deze winter heeft Weer.nl geen goed nieuws voor schaatsliefhebbers. Hoewel het er aanvankelijk “redelijk hoopvol” uitzag, lijkt het er nu al op dat een Elfstedentocht er in 2022 weer niet in zit. “De situatie voor de Elfstedentocht, Nederlands grootste en meest beeldbepalende sportevenement, is feitelijk uitzichtloos”, vertelt Van den Born.
Klimaatverandering
Zodra het vriest en er geschaatst kan worden op natuurijs stijgt in heel Nederland de Elfstedenkoorts. De organisatie, de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, heeft bepaald dat voor een Elfstedentocht op het hele parcours minimaal 15 centimeter ijs moet liggen.
Om dat te bereiken, is een langere periode van kou nodig. Twee weken vorst, het liefst nog iets langer, met een gemiddelde temperatuur tussen -5 en -6 graden zou voldoende moeten zijn. Maar, stelt de website, zo’n vorstperiode van twee weken zit er met het huidige klimaat niet meer in.
“Klimaatverandering lijkt de Nederlandse winter om zeep te hebben geholpen”, zegt Van den Born. “Zacht weer is de basis. Koude extremen komen nog wel voor, maar duren minder lang. En dat terwijl we, door de hogere watertemperaturen van tegenwoordig, juist meer vorst nodig hebben dan vroeger om de tocht nog een kans te laten maken.”
Mooie herinneringen
Dus moeten we het vooralsnog met de herinneringen doen. Wil je de legendarische tocht herbeleven of eindelijk eens zien? Ga dan naar NOS.nl voor de livestream of stem vanavond om 20.35 uur af op NPO 1. Dione de Graaff blikt met de hoofdrolspelers van toen terug op het evenement in Elfstedentocht 1977.