Als je ernstige klachten ervaart, is professionele begeleiding aan te raden. Heb je hulp nodig of wil je meer informatie rondom angststoornissen, kijk dan hier.

Als je denkt dat je vriend(in), partner of familielid een angststoornis heeft:

Open het gesprek.
Ilona: “Vraag hoe het met diegene gaat. Bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat je de laatste tijd wat stiller bent, zou het kunnen dat je niet lekker in je vel zit? Kan ik iets voor je doen?’ Geef diegene de ruimte en veiligheid om het toe te geven. Als iemand heel eigenwijs is, kun je als familielid ook aankloppen bij de GGZ.”

Als je vriend(in), partner of familielid een angststoornis heeft:

Dit moet je vooral níet doen.
Neeltje: “Boos worden en zeggen dat iemands angst nergens voor nodig is. Voor de patiënt is dat niet zo: die heeft het op dat moment echt heel zwaar. Maar je moet ook niet meegaan in iemands angst. Zelf panikeren werkt als olie op het vuur, maar ook te behulpzaam zijn werkt averechts. ‘Als jij boodschappen doen zo eng vindt, ga ik wel naar de supermarkt’. Dat is lief bedoeld, maar het draagt bij aan het vermijdgedrag.”

Dit moet je wél doen:
Neeltje: “Rustig blijven. ‘Ik zie dat je bang bent. Er is niets aan de hand. Dit komt goed.’ Stel, iemand heeft een paniekaanval uit angst dat zijn of haar kind niet terugkeert van school, moedig dan niet aan de juf te bellen of om mee te zoeken, maar zeg: ‘Hij is maar twee minuten later dan normaal, hij is al tien, ze gaan vaak nog even spelen na schooltijd’.”
Ilona: “Erover praten en de juiste vragen stellen: niet alleen over de angststoornis, want iemand is méér dan alleen dat. Ik wil juist dat mensen meer zien dan alleen mijn angst. Ik ben niet de angst, ik heb angst. Ook belangrijk: heb respect voor het feit dat iemand een angststoornis heeft en probeer zonder oordeel naar iemand te luisteren. Het is al moeilijk zat voor een patiënt om iemand in vertrouwen te nemen, als iemand je niet serieus neemt is dat erg kwetsend.”

Lees ook
Ilona had jarenlang pleinvrees: ‘Ik durfde de kinderen niet naar school te brengen’

Onthoud altijd: ‘gewoon stoppen’ kan simpelweg niet.
Neeltje: “Mensen met een angststoornis weten vaak ergens wel dat hun angst niet nodig is. Dat maakt soms de schaamte groter, want andere mensen zouden kunnen denken: stop dan gewoon met die angst. Maar zo simpel is het niet. Het helpt als werkgevers, vrienden en familie steunend en geïnteresseerd zijn, in plaats van met allerlei ‘oplossingen’ aankomen.”

Soms is een trap onder iemands kont goed.
Ilona: “Bijvoorbeeld dat je iemand met pleinvrees kort mee naar buiten neemt, de tuin in of kort de straat op. Dan kun je zeggen: ‘Zie je, er gebeurt niets ergs.’ Zo kan iemand langzaam wennen.”
Neeltje: ” Ja: soms wel. Als mensen zichzelf tekort doen, bijvoorbeeld als ze geen pillen durven te slikken omdat ze te bang zijn voor bijwerkingen, terwijl ze al jaren niet functioneren. Dan is het goed als iemand zegt: ‘Je kunt dit doen, of dat, maar met zo doorgaan doe je jezelf tekort’. Uiteindelijk moet de patiënt er zelf voor kiezen, maar als behandelaar kun je wel meedenken hoe je de keuze makkelijker kunt maken. Bijvoorbeeld door de medicatie langzaam, met hulp van druppels, op te hogen; dat voelt minder eng.”

Lees ook
Kelly’s grootste wens was moeder worden, maar haar grootste angst was zwanger zijn

Als je ziet dat een onbekende een paniekaanval heeft:

5. Wees niet bang om diegene aan te spreken.
Ilona: “Stel, je zit in de trein en je ziet iemand in zijn eentje huilen. Stap dan op diegene af, vraag of alles oké is. Misschien is dat precies wat diegene nodig heeft op dat moment: iemand die zegt dat het wel goedkomt. Bovendien: als diegene bang is dat niemand hem of haar te hulp schiet, bewijs jij het tegendeel. Dat is bevorderlijk voor het doorkomen van toekomstige paniekaanvallen.”

Lees ook onze vorige artikelen in deze reeks:
1. Psychiater Neeltje Batelaan over (het taboe op) angststoornissen en de gevolgen ervan
2. Ilona had jarenlang pleinvrees: ‘Ik durfde de kinderen niet naar school te brengen’
3. Zo herken je een angststoornis bij jezelf (en deze tips kunnen helpen)